Ο γηραιότερος άνθρωπος που πέθανε στη Γη -τουλάχιστον με βάση τα αποδεδειγμένα στοιχεία- ήταν η γαλλίδα Ζαν Καλμάν, η οποία απεβίωσε το 1997 σε ηλικία 122 ετών, έχοντας γεννηθεί προτού κτισθεί ο πύργος του Άϊφελ. Παρόλο που το προσδόκιμο ζωής εμφανίζει τάση ανόδου, η πιθανότητα να φθάσει κανείς -και πολύ περισσότερο να ξεπεράσει- τα χρόνια της είναι μηδαμινή.

Σύμφωνα με μια νέα -επίμαχη για μερικούς- επιστημονική έρευνα, η ανθρωπότητα πιθανώς έχει «πιάσει ταβάνι», όσον αφορά τη διάρκεια της ανθρώπινης ζωής. Για τη συντριπτική πλειονότητα των ανθρώπων αυτή η «οροφή» σήμερα είναι τα 115 χρόνια. Η πιθανότητα ενός ανθρώπου να ζήσει έως την ηλικία των 125 ετών, είναι μικρότερη από μία στις 10.000.

Ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Γιαν Βιγκ του Τμήματος Γενετικής του Κολεγίου Ιατρικής 'Αλμπερτ Αϊνστάιν της Νέας Υόρκης ανέλυσαν τα παγκόσμια δημογραφικά δεδομένα και μετά εστίασαν σε ορισμένες χώρες (Ιαπωνία, Γαλλία, ΗΠΑ, Βρετανία), όσον αφορά τις μέγιστες ηλικίες θανάτου που έχουν καταγραφεί στη Διεθνή Βάση Δεδομένων Μακροζωίας. Οι τέσσερις αυτές χώρες έχουν αναλογικά τον μεγαλύτερο αριθμό ανθρώπων άνω των 110 ετών.

Η ανάλυση αποκαλύπτει ότι τόσο το προσδόκιμο της ανθρώπινης ζωής όσο και η μέγιστη ηλικία θανάτου εμφάνισαν σταθερή αύξηση κατά τον 19ο και τον 20ό αιώνα, χάρη στα εμβόλια, τα αντιβιοτικά, τις καλύτερες συνθήκες διατροφής και υγιεινής κ.α, ενισχύοντας έτσι την θεωρία ότι η διάρκεια της ζωής μας μπορεί να μην έχει κάποιο εγγενές φυσικό όριο.

Όμως, η έρευνα αποκαλύπτει επίσης ότι αυτή η σταδιακή βελτίωση στην επιβίωση έχει εμφανίσει μια επιβράδυνση κατά τις τελευταίες δεκαετίες (το αποκορύφωμα ήταν περίπου το 1980). Ακόμη, ενώ καταγράφεται μια διαχρονική βελτίωση στο προσδόκιμο ζωής του μέσου ανθρώπου από τα 70 έως τα 100 (δηλαδή όλο και περισσότεροι άνθρωποι στον κόσμο ζουν τόσα χρόνια), μετά τα 100 η βελτίωση μειώνεται πλέον δραστικά. Οι άνθρωποι που φθάνουν σήμερα τα 110, δεν έχουν μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής από όσους έφθαναν στην ίδια ηλικία το 1970.

Η ζωή δεν είναι δίκαιη για όλους. Ένα εσωτερικό «ρολόι» κάνει μερικούς ανθρώπους να γερνάνε πρόωρα και να πεθαίνουν πριν την ώρα τους, άσχετα με το αν στη ζωή τους ακολουθούν υγιεινό ή όχι τρόπο ζωής. Αυτό συμπέρανε μια νέα διεθνής επιστημονική μελέτη, που έρχεται να επιβεβαιώσει προηγούμενα σχετικά ευρήματα. Μάλιστα, δείχνει ότι το βιολογικό ρολόι συστηματικά τρέχει πιο αργά στις γυναίκες από ό,τι στους άνδρες, γι' αυτό οι πρώτες τείνουν να ζουν περισσότερο.

Ομάδα ερευνητών, με επικεφαλής τον ειδικό στη βιοστατιστική Στιβ Χόρβαθ του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια-Λος 'Αντζελες UCLA ανέλυσαν δείγματα αίματος από περίπου 13.000 ανθρώπους. Η ανάλυση έδειξη ότι ο οργανισμός ορισμένων ανθρώπων εμφανίζει πρόωρη βιολογική γήρανση, άσχετα με το στιλ ζωής.

«Υπάρχουν άνθρωποι που ακολουθούν φυτοφαγική διατροφή, κοιμούνται δέκα ώρες τη μέρα, κάνουν δουλειά με μικρό στρες και παρόλα αυτά πεθαίνουν νέοι. Δείξαμε ότι μερικοί άνθρωποι έχουν ένα πιο γρήγορο εσωτερικό ρυθμό γήρανσης», ανέφερε ο Χόρβαθ. «Βλέπουμε ανθρώπους στα 20 τους που γερνάνε γρήγορα και, 20 χρόνια μετά, συνεχίζουν να γερνάνε γρήγορα. Προφανώς πρόκειται για μια εγγενή διαδικασία», πρόσθεσε.

Όσο πιο γρήγορα «χτυπάει» αυτό το βιολογικό ρολόι -άσχετα με την πραγματική χρονολογική ηλικία κάποιου- τόσο αυξάνεται η πιθανότητα πρόωρου θανάτου. Για το 5% του πληθυσμού που το εσωτερικό ρολόι «τρέχει» πιο γρήγορα από τους υπόλοιπους ανθρώπους, ο μέσος κίνδυνος θανάτου αυξάνεται κατά 50% περίπου.

Σύμφωνα με μελέτη που βασίστηκε σε δεδομένα της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Υγείας και Έρευνας του Αναπνευστικού Συστήματος II η συνύπαρξη μας με ζώα έχει πολλαπλά οφέλη για την υγεία μας. Οι ερευνητές μελέτησαν περισσότερα από 10.000 άτομα ηλικίας 26 -54 ετών από 13 χώρες της Ευρώπης και την Αυστραλία μεταξύ των ετών 1998 έως και το 2002.

Διαπίστωσαν λοιπόν πως τα άτομα που σε νεαρή ηλικία ζούσαν σε φάρμα, αγρόκτημα και γενικότερα σε χώρους όπου υπήρχαν πολλά ζώα παρουσίασαν πολύ μικρό ποσοστό αλλεργιών και οι πνεύμονές τους λειτουργούσαν πολύ καλύτερα.

Συγκεκριμένα είχαν 54% λιγότερες πιθανότητες να εμφανίσουν αλλεργίες (αλλεργική ρινίτιδα) ή άσθμα και 57% λιγότερες πιθανότητες να έχουν αλλεργικά ρινικά συμπτώματα. Μάλιστα, οι γυναίκες που μεγάλωσαν σε ένα τέτοιο περιβάλλον είχαν σημαντικά πιο γερό αναπνευστικό σύστημα και πνεύμονες. Ταυτόχρονα, τα παιδιά που είχαν επαφή με σκυλιά και γάτες είχαν περισσότερες πιθανότητες να ανταποκριθούν θετικά στην συγκατοίκηση με τα αδέρφια τους, να μάθουν δηλαδή να μοιράζονται το υπνοδωμάτιο και τα παιχνίδια τους.

Οι επιστήμονες τόνισαν πως τα αποτελέσματα είναι ιδιαίτερα σημαντικά καθώς έγιναν σε ένα μεγάλο εύρος χωρών και άρα δεν αφορούν κοινωνικο - πολιτιστικές επιπτώσεις. Πρόκειται για έναν βιολογικό μηχανισμό του ανθρώπου, ο οποίος "μπαίνει" σε λειτουργία όταν το άτομο εκτεθεί σε πολλά και διαφορετικά μικρόβια και αλλεργιογόνα.

Η παρακολούθηση ενός δακρύβρεχτου φιλμ όπως ο «Τιτανικός» ή η «Λίστα του Σίντλερ» βοηθά τους ανθρώπους αφενός να νιώθουν πιο ανθεκτικοί στον σωματικό πόνο και αφετέρου να νιώσουν πιο κοντά, επειδή απελευθερώνει στον εγκέφαλό τους τις ενδορφίνες. Αυτές οι χημικές ουσίες αποτελούν ένα φυσικό παυσίπονο και παράλληλα ευνοούν τους κοινωνικούς δεσμούς, σύμφωνα με μια νέα βρετανική επιστημονική έρευνα.

Αυτό, κατά τους επιστήμονες, εξηγεί εν μέρει γιατί στους περισσότερους ανθρώπους αρέσει να βλέπουν στην οθόνη της τηλεόρασης και του κινηματογράφου δραματικές ταινίες (συχνά τις ίδιες ξανά και ξανά), ακόμη κι αν η κατάληξή τους είναι τραγική - ή ίσως ακριβώς γι' αυτό. Κάτι ανάλογο φαίνεται πως συμβαίνει με τα μυθιστορήματα που είναι γεμάτα με δράμα και αγωνία.

Επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, με επικεφαλής τον καθηγητή εξελικτικής ψυχολογίας Ρόμπεν Ντάνμπαρ μελέτησαν δύο ομάδες συνολικά 169 εθελοντών. Η μία ομάδα κλήθηκε να παρακολουθήσει τη δραματική ιστορία ενός άστεγου με τραγική παιδική ηλικία (σεξουαλική κακοποίηση, ναρκωτικά, φυλακή), ενώ παράλληλα μια άλλη ομάδα έβλεπε δύο μάλλον αδιάφορα ντοκιμαντέρ φυσικής ιστορίας.

Μια σειρά από τεστ, που έγιναν πριν και μετά την παρακολούθηση των ταινιών, έδειξαν ότι όσοι είχαν δει το δραματικό φιλμ, είχαν εκκρίνει περισσότερες ενδορφίνες και έτσι άντεχαν περισσότερο τον πόνο (μέση αύξηση αντοχής κατά 18%), ενώ αντίθετα όσοι είχαν δει τα ντοκιμαντέρ, εμφάνισαν μετά μικρότερη αντοχή στον πόνο (μέση μείωση σχεδόν 5%).

Λένε πως η γλώσσα του σώματος αποκαλύπτει πολλά για ό,τι σκεφτόμαστε. Τώρα, μία νέα μελέτη αποκαλύπτει ότι ο τρόπος που περπατάμε αποκαλύπτει πολλά για την προσωπικότητά μας.

Επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Πόρτσμουθ αξιολόγησαν την επιθετικότητα 29 εθελοντών με βάση τις απαντήσεις τους σε ένα ειδικό ερωτηματολόγιο, ενώ εξέτασαν και την προσωπικότητά τους με βάση τα πέντε κύρια χαρακτηριστικά της (είναι γνωστά ως Big Five ή Μοντέλο των Πέντε Παραγόντων).

Τα χαρακτηριστικά αυτά είναι η δεκτικότητα σε νέες εμπειρίες (openness), η εξωστρέφεια (extroversion), η συνειδητότητα (conscientiousness), η προσήνεια (agreeableness) και ο νευρωτισμός (neuroticism) ο οποίος αποτελεί δείκτη της συναισθηματικής σταθερότητας.

Χρησιμοποιώντας τεχνολογία σύλληψης των κινήσεων (motioncapture), η οποία είναι μέθοδος τρισδιάστατης ψηφιακής καταγραφής της κίνησης, οι ερευνητές εξέτασαν στη συνέχεια τον τρόπο βάδισης των εθελοντών τους με φυσιολογική ταχύτητα.

Όπως διαπίστωσαν, τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας που σχετίζονται με τις κοινωνικές δεξιότητες, όπως η προσήνεια και η εξωστρέφεια, ήταν πιο έντονα στους εθελοντές που κινούσαν έντονα τους γοφούς τους όταν περπατούσαν.

Δεν γνωρίζετε τον εαυτό σας τόσο καλά όσο νομίζετε. Μερικοί έξυπνοι κανόνες μπορούν όμως να βοηθήσουν - εσάς και τους γύρω σας - να καταλάβετε καλύτερα την αληθινή σας φύση
Πιστεύετε ότι είστε ένας σπάνιος φίλος, ένας καταπληκτικός μάγειρας ή ένας εξαιρετικός τραγουδιστής; Για σκεφτείτε το λίγο καλύτερα. Οι περισσότεροι νομίζουμε ότι γνωρίζουμε καλά τον εαυτό μας, όπως αποδεικνύεται όμως πολύ συχνά η εντύπωση αυτή απέχει από την πραγματικότητα. Κάποιοι υπερτιμούμε τις ικανότητές μας - μια ιδιαίτερα διαδεδομένη στον δυτικό κόσμο ψευδαίσθηση είναι η λεγόμενη «πλασματική υπεροχή» - και άλλοι τις υποτιμούμε ενώ εξίσου εσφαλμένη είναι η εικόνα που θεωρούμε ότι έχουν οι άλλοι για εμάς. Αυτά και άλλα πολλά αποκαλύπτουν τα τελευταία ευρήματα των επιστημόνων, τα οποία φέρνουν στην επιφάνεια άγνωστες πτυχές του τρόπου με τον οποίο λειτουργεί η αυτοαντίληψή μας και μπορούν να αποτελέσουν έναν οδηγό στον δρόμο μας προς την αυτογνωσία.

Ποιος είμαι; Οι περισσότεροι πιστεύουμε ότι μπορούμε να απαντήσουμε σε αυτή την ερώτηση αρκετά καλά. Παρ' όλα αυτά μάλλον γνωρίζετε τουλάχιστον ένα πρόσωπο που τρέφει αυταπάτες σχετικά με τον εαυτό του, γεγονός το οποίο εγείρει τη δυσάρεστη πιθανότητα ότι ίσως κάτι ανάλογο να συμβαίνει και σε εσάς. Πώς μπορείτε να ξέρετε; Στην πραγματικότητα όσο περισσότερα μαθαίνουμε για την αυτογνωσία τόσο σαφέστερο γίνεται ότι όλοι υστερούμε όσον αφορά την αντίληψή μας για τον εαυτό μας και το πώς μας βλέπουν οι άλλοι. Ο Βενιαμίν Φραγκλίνος είχε δίκιο όταν έγραφε: «Υπάρχουν τρία πράγματα που είναι υπερβολικά σκληρά: το ατσάλι, το διαμάντι και το γνώθι σαυτόν». Η ανθρώπινη φύση δεν έχει αλλάξει στα 250 χρόνια που έχουν περάσει από τότε, όμως σήμερα γνωρίζουμε περισσότερα σχετικά με το γιατί και πότε δυσκολευόμαστε να δούμε καθαρά τον εαυτό μας. Αυτό με τη σειρά του υποδηλώνει ότι ίσως υπάρχουν τρόποι για να βελτιώσουμε την αυτογνωσία μας. Ιδού ο οδηγός μας.

Ο πιο πιστός φίλος του ανθρώπου, σύμφωνα με μια νέα ουγγρική επιστημονική έρευνα, παρακολουθεί τόσο τα λόγια των ανθρώπων όσο και τον τρόπο που μιλά κάποιος.

Σύμφωνα με τη μελέτη, την πρώτη που ερευνά λεπτομερώς τον τόπο λειτουργίας του εγκεφάλου των σκύλων, οι σκύλοι επεξεργάζονται τα ανθρώπινα λόγια και, τελείως ξεχωριστά, τον συναισθηματικό τονισμό των λέξεων. Βέβαια, παραμένει μυστήριο τι ακριβώς καταλαβαίνει ο σκύλος από όλα αυτά που ακούει.

Όπως και οι άνθρωποι, οι σκύλοι χρησιμοποιούν αφενός το αριστερό ημισφαίριο για να επεξεργασθούν τις λέξεις που ακούνε και αφετέρου το δεξιό ημισφαίριο για να επεξεργασθούν τον επιτονισμό των λέξεων, δηλαδή τις αυξομειώσεις της έντασης, τον ρυθμό, το χρωματισμό της φωνής και άλλες προσωδιακές παραμέτρους του προφορικού λόγου.

Οι ερευνητές μελέτησαν 13 σκύλους με λειτουργική μαγνητική απεικόνιση (fMRI), μια μη επεμβατική τεχνική που δεν φάνηκε να ενοχλεί καθόλου τα ζώα. Οι επιστήμονες κατέγραφαν σε πραγματικό χρόνο τις εγκεφαλικές αντιδράσεις των σκύλων, καθώς τους μιλούσαν οι εκπαιδευτές τους με μια ποικιλία συνδυασμών.

Σωστός ύπνος, αυτός ο άγνωστος. Η λίστα με όσα μπορούν να σας χαλάσουν τον ύπνο είναι μεγάλη: από το να χαζεύετε το κινητό σας λίγο πριν κλείσετε τα φώτα, να πιείτε αλκοόλ πριν τον ύπνο ή το να σκεφτείτε ότι κακό και δυσάρεστο σας συνέβη όλη την ημέρα. Τώρα η επιστήμη λέει ότι πρέπει να προσθέσουμε ένα ακόμη: να προσπαθήσετε να κοιμηθείτε νωρίς εάν την προηγούμενη νύχτα είχατε κακό ύπνο.

Σε μια έρευνα που δημοσιεύθηκε στο SLEEP 2016, το ετήσιο συνέδριο της American Academy of Sleep Medicine and the Sleep Research Society, βρέθηκε ότι όσοι αποφάσισαν να κοιμηθούν νωρίς ή να σπάσουν την ημέρα με έναν γρήγορο υπνάκο, για να καλύψουν το κενό της προηγούμενης νύχτα που στριφογύριζαν στο κρεβάτι, ήταν πιο πιθανό να μετατρέψουν την οξεία αϋπνία σε χρόνια. Υποσημείωση: Οξεία αϋπνία αντιμετωπίζει κάποιος όταν για πάνω από 3 βράδια κάθε εβδομάδα χρειάζεται πάνω από 30 λεπτά για να τον πάρει ο ύπνος ή όταν παραμένει ξύπνιος για πάνω από 30 λεπτά κατά τη διάρκεια της νύχτας για τουλάχιστον 2 εβδομάδες. Χρόνια χαρακτηρίζεται η αϋπνία όταν κάποιος αντιμετωπίζει τα παραπάνω αλλά για διάστημα άνω των 3 μηνών.

Η έρευνα έγινε σε 500 άτομα που δεν αντιμετωπίζουν προβλήματα ύπνου (για παράδειγμα, έχουν κοιμηθεί μέσα σε 15 λεπτά). Μελέτησαν τις συνήθειες τους ύπνους τους για ένα χρόνο, μέσα από ένα ημερολόγιο ύπνου που συμπλήρωναν οι ίδιοι. Στο τέλος του έτους, το 20% των ατόμων που συμμετείχαν στην έρευνα εμφάνισαν οξεία αϋπνία κάποια στιγμή του έτους και από αυτούς μόνο το 48% μπόρεσε να αποκαταστήσει την ποιότητα του ύπνου του. Ποιά είναι η διαφορά μεταξύ εκείνων που μπόρεσαν να ξεπεράσουν το πρόβλημα και εκείνων που το είδαν να επιδεινώνεται; Η προσπάθειά τους να κερδίσουν τον χαμένο ύπνο.

«Το ψυχολογικό προφίλ κάποιου που βασανίζει ζώα μπορεί να είναι αντίστοιχο με το ψυχολογικό προφίλ του ανθρώπου που χτυπάει τη γυναίκα του ή κλειδώνει τα παιδιά του στο υπόγειο» επισημαίνει η ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια Άννα Καλυμνιού, μιλώντας στο Αθηναϊκό Πρακτορείο, με αφορμή φαινόμενα κακοποίησης ζώων για τα οποία συχνά γίνονται καταγγελίες.

«Έχει παρατηρηθεί ότι η κακοποίηση των ζώων συχνά συνδέεται με την κακοποίηση απέναντι στους ανθρώπους. Επιπλέον, από εγκληματολογικές έρευνες προκύπτει ότι άτομα που διαπράττουν κατά συρροή εγκλήματα κατά της ζωής, έχουν συνήθως στο ιστορικό τους κακοποιήσει ζώα. Αυτό, ωστόσο, δε συνεπάγεται ότι όσοι κακοποιούν ζώα γίνονται δολοφόνοι» προσθέτει η κ. Καλυμνιού.

Το προφίλ των ατόμων που κακοποιούν ζώα

Σκιαγραφώντας το προφίλ τον ατόμων που κακοποιούν ζώα, η κ. Καλυμνιού αναφέρει ότι τα άτομα αυτά μπορεί να εμφανίζουν χαρακτηριστικά όπως:

Τα μωρά από τη Γερμανία κλαίνε με διαφορετικό τρόπο από ό,τι τα νεογνά από την Κίνα, το Καμερούν και τη Γαλλία, υποστηρίζει η καθηγήτρια Γλωσσολογίας στο Πανεπιστήμιο του Βάρτζμπουρκ στη Γερμανία, Κάθλιν Φέρμκε. Οι διαφορές, επισημαίνει η Φέρμκε, μπορούν να εξηγηθούν με τη μελωδία κάθε γλώσσας. «Για τις ανάγκες της έρευνας καταγράψαμε μόνο αυθόρμητες φωνές, συνήθως όταν τα μωρά έκλαιγαν γιατί πεινούσαν», εξηγεί.

Σύμφωνα με τη γερμανίδα καθηγήτρια, οι διαφορές μπορούν να εξηγηθούν από το γεγονός ότι στις μητρικές γλώσσες, μία έννοια που στα Γερμανικά για παράδειγμα προφέρεται με μια μόνο συλλαβή, μπορεί να χρειάζεται περισσότερες συλλαβές στα Κινέζικα ή σε άλλη γλώσσα. Οι ερευνητές καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι τα νεογέννητα αρχίζουν αμέσως μετά τη γέννησή τους να καταλαβαίνουν τη μητρική τους γλώσσα.

Η ομάδα της καθηγήτριας Φέρμκε πραγματοποίησε δυο έρευνες. Στην πρώτη μελέτη, οι ερευνητές μελέτησαν 42 βρέφη, τα μισά από τη Γερμανία και τα υπόλοιπα από το Βορειοδυτικό Καμερούν. Ακολούθησε μια δεύτερη μελέτη 55 νεογνών από το Πεκίνο. Προηγούμενες μελέτες, πριν από 7 χρόνια, είχαν καταλήξει επίσης σε παρόμοιο συμπέρασμα, ότι δηλαδή τα μωρά από τη Γερμανία κλαίνε διαφορετικά από ό,τι εκείνα στη Γαλλία, καθώς είναι διαφορετικές οι μελωδίες και οι ήχοι που ακούνε. Οι νέες μελέτες έδειξαν ότι τα βρέφη από την Κίνα και το Καμερούν κλαίνε διαφορετικά από τα μωρά από τη Γερμανία, γιατί η απόσταση μεταξύ του χαμηλότερου και του υψηλότερου τόνου είναι πολύ μεγαλύτερη.