GameStop
Ως γυμνασιόπαιδο, ο 34χρονος σήμερα, Κιθ Γκιλ, ήταν δρομέας αποστάσεων και κέρδισε εθνικές διακρίσεις με την ομάδα του Stonehill College, όπου αποφοίτησε το 2009 με πτυχίο λογιστικής. Μέχρι που ένας τραυματισμός στον Αχίλλειο τένοντα διέκοψε άδοξα την αθλητική καριέρα του στο ξεκίνημά της.

Ωστόσο, τις τελευταίες μέρες, ο Γκιλ έγινε διάσημος για εντελώς διαφορετικούς λόγους, οι οποίοι πάντως εμπεριέχουν το στοιχείο του ανταγωνιστικού παιχνιδιού: Χτύπησε τον «Αχίλλειο τένοντα» των μεγάλων χρηματιστηριακών παικτών. Οι οποίοι «δανείζονται» μετοχές μικρών εταιρειών, που τις πωλούν σε υψηλότερη τιμή κερδίζοντας από τη διαφορά. Για την διατήρηση και αύξηση του κέρδους, η «δανεική» μετοχή πρέπει να παραμένει χαμηλά, αλλιώς, αυτός που την πουλά θα χάσει. Η τακτική αυτή είναι γνωστή και ως «σορτάρισμα».

Μια τέτοια μετοχή ήταν και της εταιρίας ηλεκτρονικών παιχνιδιών Gamestop, με την τιμή να κυμαίνεται στις αρχές Ιανουαρίου κάτω από τα 18 δολάρια. Ο Γκιλ, μέσω της διαδικτυακής πλατφόρμας Reddit, «σάλπισε» κάλεσμα αντεπίθεσης των μικροεπενδυτών, οι οποίοι ανταποκρίθηκαν με μια απρόσμενη μαζικότητα και προθυμία, αγοράζοντας μετοχές της Gamestop. Το αποτέλεσμα δεν το περίμενε ούτε ο ίδιος, όπως λέει στην Wall Street Journal: Μέσα σε δύο εβδομάδες η τιμή της μετοχής εκτοξεύτηκε κατά 2.000%. «Αυτή η ιστορία είναι πολύ μεγαλύτερη από εμένα», σημειώνει συγκλονισμένος από την απήχηση που είχε το κάλεσμά του.

«Παρηγοριά» στο lockdown

Ο Γκιλ άρχισε να επενδύει στην GameStop τον Ιούνιο του 2019, όταν η μετοχή της ήταν στα 5 δολάρια. Μέχρι εκείνη τη στιγμή, η εταιρία είχε απολύσει τον πέμπτο κατά σειρά διευθύνοντα σύμβουλό της μέσα σε 12 μήνες. Ο Γκιλ όμως, αν και δεν είχε παίξει ποτέ κάτι πιο πολύπλοκο από Super Mario ή Donkey Kong, συνέχιζε να αγοράζει μετοχές της.

Το περασμένο Καλοκαίρι άνοιξε και ένα κανάλι στο YouTube διαφημίζοντας τις μετοχές της GameStop, μαζί με βελγικές μπύρες. Ταυτόχρονα «έσπρωχνε» την GameStop μέσα από σχετικά διαδικτυακά φόρουμ όπως αυτό των WallStreetBets. Αξιοποίησε την επιθυμία εκατομμυρίων ερασιτεχνών επενδυτών στις ΗΠΑ να δοκιμάσουν την τύχη τους στο χρηματιστήριο. Σε αυτό βοήθησε το γεγονός ότι το κόστος των συναλλαγών έχει σχεδον μηδενιστεί και οι διαδικτυακές εφαρμογές επιτρέπουν στους επίδοξους επενδυτές να αγοράζουν και να πωλούν στα τηλέφωνά τους. Η εύκολη πρόσβαση στην χρηματιστηριακή αγορά αυξάνεται από μια διαδικτυακή κοινότητα που διογκώνεται συνεχώς.

Πολλοί σημερινοί μικροεπενδυτές που εγκλωβίστηκαν στο σπίτι από την πανδημία δήλωσαν ότι βρίσκουν παρηγοριά όταν συνομιλούν με άλλους στο διαδίκτυο σχετικά με συναλλαγές μετοχών, ειδικά αν πρόκειται για μικρές ιστορίες επιτυχίας.

«Σεισμός» στην Wall Street

Οι συνέπειες αυτής της «επέλασης» των ερασιτεχνών παικτών της διπλανής πόρτας εναντίον των επαγγελματιών «λύκων» της Wall Street, μετά το κάλεσμα του Γκιλ, είχε τρία άμεσα αποτελέσματα:
  1. Μεγάλα κέρδη για τους μικρούς.
  2. Μεγάλη χασούρα για τους μεγάλους.
  3. Άτακτη υποχώρηση των μεγάλων από τα στοιχήματα υπέρ της κατάρρευσης μικρών εταιρειών όπως η GameStop, AMC, Macy's κ.ά.
Η υπόθεση θορύβησε το αμερικανικό Κογκρέσο, αλλά και την Δικαιοσύνη. Σε ανακοίνωσή του, ο Σέροντ Μπράουν, μελλοντικός πρόεδρος της Επιτροπής Τραπεζικών Υποθέσεων στην αμερικανική Γερουσία, προαναγγέλλει «ακρόαση για την κατάσταση της κεφαλαιαγοράς» και προειδοποιεί ότι το Κογκρέσο, αλλά και η Εποπτική Αρχή Κεφαλαιαγοράς στις ΗΠΑ (SEC) θα πρέπει να μεριμνήσουν, ώστε «η οικονομία να λειτουργεί για όλους και όχι για μόνο για τη Wall Street». O γενικός εισαγγελέας του Τέξας, Κεν Πάξτον, έκανε λόγο για «διαφθορά», υποστηρίζοντας ότι υπάρχουν ενδείξεις για αθέμιτες συνδιαλλαγές ορισμένων hedge funds με ιντερνετικές πλατφόρμες. Ο εισαγγελέας ζήτησε από την διαδικτυακή πλατφόρμα χρηματιστηριακών συναλλαγών και άλλες πλατφόρμες αναλυτικές πληροφορίες για την κίνηση της μετοχής της Gamestop.

Η εισαγγελική παρέμβαση οφείλεται στη στάση της διαδικτυακής πλατφόρμας Robinhood, η οποία έβαλε «φρένο» στις συναλλαγές για τη μετοχή της GameStop, με αποτέλεσμα να επιβραδύνει την άνοδό της και να στερήσει στους πελάτες της τη δυνατότητα να επενδύσουν στον τίτλο της αλυσίδας καταστημάτων λιανικής πώλησης βιντεοπαιχνιδιών. Οι μικροεπενδυτές κατηγορούν την πλατφόρμα ότι το αιφνιδιαστικό «φρένο» της Robinhood τους σταμάτησε τη στιγμή ακριβώς που ήταν έτοιμοι να κεφαλαιοποιήσουν τα κέρδη τους. «Παίρνουν χρήματα από τους φτωχούς και τα δίνουν στους πλούσιους», σχολίασε ένας χρήστης της πλατφόρμας, σε μια προφανή ειρωνία έναντι του ονόματός της.

Η αμερικανική Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς δήλωσε την Παρασκευή ότι «θα ενεργήσει για την προστασία των επενδυτών όταν τα γεγονότα καταδεικνύουν καταχρηστική ή χειραγωγική δραστηριότητα».

«Δαυίδ» εναντίον «Γολιάθ»

Μέχρι στιγμής, μέσα όπως το Bloomberg και το CNN προσομοιάζουν την κατάσταση ως σύγκρουση πολλών «Δαβίδ» (μικροεπενδυτές) και Γολιάθ (μεγάλων Hedge funds). Θα φέρει η «εξέγερση των μικροεπενδυτών» την ανατροπή στην χρηματιστηριακή δραστηριότητα ή θα «παραδοθούν» στα ισχυρά κεφάλαια, ένα καθεστώς που μέχρι σήμερα καθορίζει τη χρηματιστηριακή αγορά «ανεβοκατεβάζοντας» μετοχές. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει το Bloomberg σε άρθρο ανάλυση, στην πρώτη μάχη (με την Gamestop) οι «αρκούδες λάκισαν».

Όχι όμως για πολύ. Η μετοχή της GameStop υποχώρησε για ακόμη μια μέρα την Τρίτη, κάτω από τα 100 δολάρια, σημειώνοντας απώλειες μεγαλύτερες του 60%, χάνοντας από την περασμένη Πέμπτη, όταν και ενδοσυνεδριακά είχε αγγίξει τα 485 δολάρια, πάνω από τα ¾ της αξίας του.

Τα hedge funds, μετά το αρχικό σοκ, σταμάτησαν την άτακτη υποχώρηση και άρχισαν να μειώνουν δραστικά το «σορτάρισμα», με αποτέλεσμα, από 140% τον Ιανουάριο το σύνολο των ανοιχτών θέσεων (short) να έχει μειωθεί στο 53% των διαθέσιμων μετοχών συντελώντας στη συρρίκνωση του όγκου συναλλαγών στον τίτλο. Ελεύθερη πτώση κατέγραψαν όμως χθες και οι άλλοι τίτλοι που οι μικροεπενδυτές είχαν εκτοξεύσει τις τελευταίες ημέρες. O τίτλος της AMC Entertainment, της μεγαλύτερης αλυσίδας κινηματογράφων του κόσμου, στον οποίο τα hedge funds πόνταραν επίσης σε πτώση λόγω της κρίσης που βιώνει ο τομέας της διασκέδασης λόγω της πανδημίας, βούτηξε 42%, της Blackberry -20% και της Bed Bath & Beyond -15%.

Αναλόγως υποχώρησε και το ασήμι, στο οποίο όπως φαίνεται στράφηκαν επίσης οι μικροεπενδυτές, χάνοντας όλα σχεδόν τα κέρδη που είχε πετύχει τη Δευτέρα. Από επίπεδα πάνω από τα 30 δολάρια η ουγκιά, για πρώτη φορά στα τελευταία χρόνια, η τιμή του πολύτιμου μετάλλου υποχωρούσε την Τρίτη στα 26,5 δολάρια σημειώνοντας απώλειες μεγαλύτερες του 7,5%.

Η στροφή των μικροεπενδυτών στο ασήμι, μια αγορά πολύ μεγαλύτερη και διαφορετική από τις μεμονωμένες σορταρισμένες μετοχές, επί της ουσίας διέσπασε τη συμπαγή αγοραστική τους ισχύ. Επίσης, φαίνεται ότι καθοδηγήθηκε. Στα μέσα της προηγούμενης εβδομάδας, σύμφωνα με την Εφημερίδα των Συντακτών, ενώ η μετοχή της GameStock εκτοξευόταν γεμίζοντας τις τσέπες των μικροεπενδυτών και αδειάζοντας τα ταμεία των «σορτάκηδων», χιλιάδες αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και εκατοντάδες βίντεο στο YouTube καλούσαν τους «μικρούς» να αγοράσουν ασήμι για να ξαναδώσουν ένα «μάθημα» στα hedge funds που σορτάρουν το πολύτιμο μέταλλο. Πολύς κόσμος αγόρασε πιστεύοντας ότι θα επιτύχει με τη συντονισμένη του δύναμη ένα ανάλογο ράλι με αυτό της GameStop. Μερικές ώρες αργότερα κατάλαβε ότι δεν διαθέτει εκείνη την αγοραστική πίεση που θα οδηγούσε σε κάτι τέτοιο. Η αγορά ασημιού δεν μπορούσε να χειραγωγηθεί όπως η Gamestop. Αντίθετα οι ίδιοι ήταν αυτοί που είχαν χειραγωγηθεί. Το σκοτσέζικο ντους επιβεβαιώνει για την ώρα όσους αναλυτές έλεγαν ότι είναι θέμα χρόνου η εξαφάνιση των φυσαλίδων από το ράλι των «μιμιδίων». Κάποιοι εξ αυτών βλέπουν τη μετοχή της Gamestop πολύ σύντομα κάτω από τα 10 δολάρια.

Η ειρωνεία είναι, σημειώνει το δημοσίευμα, ότι η κατάρρευση καταγράφεται, ενώ η Robinhood επιστρέφει στην κανονικότητα επιτρέποντας μέρα με τη μέρα τις αγορές όλο και μεγαλύτερου αριθμού μετοχών της Gamestop και των άλλων εταιριών. Τα παραπάνω, επιβεβαίωσαν πολύ γρήγορα τις εκτιμήσεις του Bloomberg, ότι οι μικροεπενδυτές συνήθως διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο να βρεθούν στον «αέρα» εξαιτίας του περιορισμένου κεφαλαίου τους, ειδικά όταν τα βάζουν με επαγγελματικά hedge funds.

Άλλη μια «φούσκα»;

Η «αδηφάγα» στάση των μεγάλων hedge funds ήταν μέρος αυτού που προσελκύει πολλούς μικρούς επενδυτές του GameStop. Μέχρι στιγμής, τα hedge funds έχουν κάνει λάθος, δίνοντας μια νίκη στον Γκιλ και σε άλλους μεμονωμένους επενδυτές που στοιχηματίζουν στην GameStop. Hedge funds όπως η Melvin Capital Management και η Maplelane Capital «κάηκαν» από αυτή τη νίκη και υποχώρησαν μέσα στην χλεύη των μικροεπενδυτών στην πλατφόρμα Reddit. Πολλοί εξ αυτών έχουν μαζευτεί στο GameStop, προσπαθώντας να οδηγήσουν την κούρσα «στο φεγγάρι», όπως λένε πολλοί επενδυτές στο φόρουμ της Reddit. Οι μικροεπενδυτές έχουν επίσης μαζευτεί σε μετοχές εταιρειών όπως η AMC Entertainment Holdings Inc. με την ελπίδα να πιάσουν παρόμοια δυναμική και να βγάλουν γρήγορα κέρδη.

Η GameStop έχει συγκεντρώσει εκατοντάδες χιλιάδες δημοσιεύσεις τον περασμένο μήνα σε Reddit, Twitter και Facebook, σύμφωνα με στοιχεία αυτής της εβδομάδας από την Meltwater, μια παγκόσμια εταιρεία πληροφοριών για τα μέσα ενημέρωσης. Η φρενήρης διαπραγμάτευση των μετοχών της, την κατέστησαν ένα από τα πιο δημοφιλή στοιχήματα στην αγορά των ΗΠΑ τις τελευταίες ημέρες, σύμφωνα με την Dow Jones Market Data.

Ευλόγως λοιπόν, έμπειροι χρηματιστές αρχίζουν να λαμβάνουν υπόψη τη συμπεριφορά επενδυτών όπως ο Γκιλ. Οι υποστηρικτές αυτού του μικροεπενδυτικού «κινήματος» αντικρούουν την κριτική περί «φούσκας», υποστηρίζοντας ότι, αντίθετα, το GameStop ήταν υποτιμημένο. Άλλοι ωστόσο δεν πιστεύουν ότι το GameStop, το BlackBerry, το Macy's, το AMC ή οποιαδήποτε άλλη εταιρεία που προωθείται μέσω Reddit έχει τις βασικές αρχές για την υποστήριξη τέτοιων υψηλών τιμών στιςμετοχές του. Και ότι σε κάποιο σημείο, η πραγματικότητα θα εμφανιστεί πολύ σκληρή. Αλλά, όπως λέει το CNN, αυτό είναι το πρόβλημα με τις «φούσκες»: Αν βγεις έξω πολύ νωρίς, χάνεις τα κέρδη στην κορυφή.