Μυστική ΙστορίαS


Hourglass

Αρχαιολογικά ευρήματα στη Νάξο αλλάζουν τα προϊστορικά δεδομένα των Κυκλάδων

στελίδα
Θέα της Στελίδας από δυτικά, και ευρήματα.
Υπήρχαν Νεάντερταλ στη Νάξο; Πολύ πιθανόν, όπως προκύπτει από τις νέες έρευνες στη Στελίδα της Νάξου, που βρίσκεται στον λόφο βορειοδυτικά του νησιού, σε μια αναπτυγμένη τουριστικά περιοχή, τρία χιλιόμετρα από τη Χώρα. Οι έρευνες, που ξεκίνησαν το 2013 από το Καναδικό Ινστιτούτο, σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, έφεραν στο φως πλήθος αντικειμένων τα οποία πιστοποιούν την εμφάνιση ανθρώπων στην περιοχή ως και πριν από 260.000 χρόνια.

Η συντριπτική πλειοψηφία των ευρημάτων που εντοπίστηκαν στην επιφανειακή αρχαιολογική έρευνα του 2013 είχαν τη μορφή πελεκημένης πέτρας (πυριτόλιθος), ενώ βρέθηκε και μικρή ποσότητα σμύριδας (υλικό που αφθονεί στο νησί, αν και όχι στη Στελίδα) και ακόμα μικρότερες ποσότητες μαρμάρου, που επίσης υπάρχει στη Νάξο.

Η κεραμική που συλλέχθηκε ήταν πολύ σπάνια και η πλειοψηφία της είναι πολύ μεταγενέστερη. Το ενδιαφέρον στην έρευνα, που θα συνεχισθεί, καθώς το νέο πενταετές πρόγραμμα πήρε το «πράσινο φως» από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, είναι η χρονολόγηση των ευρημάτων, που αλλάζει τα προϊστορικά δεδομένα στις Κυκλάδες.

Μέχρι πρόσφατα οι ειδικοί θεωρούσαν ότι η ανθρώπινη δραστηριότητα στα νησιά ξεκινούσε πολύ αργότερα, γύρω στην 5η χιλιετία π.Χ., ενώ μόλις το 1981, με την ανακάλυψη της θέσης στη Στελίδα, εμφανίστηκε δειλά η πιθανότητα μιας πρωιμότερης χρονολόγησης.

Magnify

Οι περισσότεροι ευρωπαίοι άντρες είναι απόγονοι τριών αρσενικών της Εποχής του Χαλκού

άντρες εποχή χαλκού
Τρεις ισχυροί άνδρες της Εποχής του Χαλκού φαίνεται ότι απέκτησαν πολλούς, πάρα πολλούς απογόνους
Περισσότεροι από 6 στους 10 άνδρες στην Ευρώπη είναι μακρινοί απόγονοι τριών ανδρών της Εποχής του Χαλκού, υποδεικνύει βρετανική γενετική μελέτη.

Τα ευρήματα, πάντως, έρχονται σε αντίθεση με τα συμπεράσματα προηγούμενων μελετών, σύμφωνα με τις οποίες η μεγάλη πληθυσμιακή έκρηξη στην Ευρώπη είχε έρθει νωρίτερα, την Εποχή του Λίθου.

Ερευνητές του Πανεπιστημίου του Λέστερ χρησιμοποίησαν νέες τεχνικές γενετικής ανάλυσης για να εξετάσουν 334 άνδρες από 17 πληθυσμούς στην Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή. Εστιάστηκαν στο ανδρικό χρωμόσωμα Y, το οποίο κληροδοτείται αποκλειστικά από τον πατέρα.

Η ανάλυση έδωσε το γενεαλογικό δέντρο των χρωμοσωμάτων Υ της Ευρώπης, το οποίο αντιστοιχεί στην πατρική γενεαλογική γραμμή. Τρία μικρά παρακλάδια του δέντρου, τα οποία εμφανίστηκαν την Εποχή του Χαλκού και προφανώς έχουν ως αφετηρία τρεις άνδρες, αντιστοιχούν στο 64% των ανδρών που εξετάστηκαν.

Το γεγονός ότι μεγάλο μέρος των σημερινών ανδρών της Ευρώπης έχουν κοινή καταγωγή οφείλεται σε μια πληθυσμιακή έκρηξη πριν από δύο έως τέσσερις χιλιάδες χρόνια, δείχνει η μελέτη.

Σχόλιο: Κατά την άφιξη της γεωργίας η αναπαραγωγική διαδικασία άλλαξε για κάποιο μυστήριο λόγο

Ο άγνωστος χαμένος κρίκος της ανθρώπινης εξέλιξης;


Bacon n Eggs

Η γεωργία είναι υπεύθυνη για σειρά προβλημάτων στον σκελετό και στα δόντια μας

Εικόνα
© Christopher B. Ruff et al.Αριστερά, εγκάρσια τομή στο μηριαίο οστό ενός παλαιολιθικού κυνηγού - τροφοσυλλέκτη. Δεξιά, το αντίστοιχο οστό ενός ανθρώπου του Μεσαίωνα
Οι σημερινοί άνθρωποι μπορεί να είναι παχύτεροι από τους νεολιθικούς προγόνους τους, τα οστά τους όμως είναι ελαφρύτερα και αδύναμα. Αιτία είναι το καθισιό που απολαμβάνουμε χάρη στην επινόηση της γεωργίας, επιβεβαιώνει μια ακόμα μελέτη. Το θετικό είναι ότι αυτή η σκελετική αδυναμία δεν είναι γραμμένη στα γονίδιά μας, και θεωρητικά μπορεί να αποκατασταθεί.

Επιβεβαίωση

Η νέα μελέτη, την οποία δημοσιεύουν αμερικανοί και ευρωπαίοι ερευνητές στην επιθεώρηση PNAS, έρχεται να προστεθεί σε άλλες πρόσφατες έρευνες, οι οποίες απέδιδαν στη γεωργία τόσο την εξασθένιση του σκελετικού συστήματος όσο και τα ορθοδοντικά προβλήματατου σύγχρονου ανθρώπου. Ο λόγος είναι ότι τα οστά δεν είναι στατικές αλλά δυναμικές δομές, αφού αντιδρούν στις μηχανικές τάσεις και απορροφούν περισσότερο ασβέστιο για να γίνουν πιο χοντρά και πυκνά.

«Υπήρχαν πολλές ενδείξεις ότι οι αρχαιότεροι άνθρωποι είχαν ισχυρότερα οστά, όπως και ότι η εξάσκηση με βάρη αποτρέπει την απώλεια οστικής μάζας στους σύγχρονους ανθρώπους. Αυτό που δεν γνωρίζαμε είναι το εάν η μετάβαση σε πιο αδύναμα οστά τα τελευταία 30.000 χρόνια ήταν αποτέλεσμα της γεωργίας, της διατροφής, της αστικοποίησης, της εξημέρωσης των ζώων ή άλλων μεταβολών του τρόπου ζωής» λέει ο Κρίστοφερ Ραφ, καθηγητής Λειτουργικής Ανατομίας και Εξέλιξης στο Πανεπιστήμιο «Τζονς Χόπκινς» στις ΗΠΑ.

Σχόλιο: Η γεωργία και η διατροφή με υδατάνθρακες κατάστρεψε τα δόντια μας

Κατά την άφιξη της γεωργίας η αναπαραγωγική διαδικασία άλλαξε για κάποιο μυστήριο λόγο

Paleo Diet! Χάστε κιλά με μια δίαιτα εμπνευσμένη από την παλαιολιθική εποχή


Books

Ιστορικός ισχυρίζεται ότι βρήκε πορτραίτο του Σαίξπηρ

σαίξπηρ
Στο... πορτραίτο ο Σαίξπηρ φαίνεται να κρατά ένα φύλλο καλαμποκιού και μία πεταλούδα
Ο Ουίλιαμ Σαίξπηρ είναι ένας από τους πιο γνωστούς ποιητές και θεατρικούς συγγραφείς στον κόσμο. Το έργο του, όχι το πρόσωπό του.

Μέχρι σήμερα, κανείς δεν ήξερε με σιγουριά πώς μοιάζει ο δημιουργός του Ρωμαίος και Ιουλιέττα (το πορτραίτο του στην Εθνική Πινακοθήκη Πορτρέτων του Λονδίνου αμφισβητείται ότι απεικονίζει πράγματι τον ίδιο), ενώ ορισμένοι αμφισβητούν ακόμη και ότι υπήρξε!

Τώρα, όμως, ένας ιστορικός ισχυρίζεται ότι ανακάλυψε το πρώτο αυθεντικό πορτρέτο του Ουίλιαμ Σαίξπηρ - και, μάλιστα, το μοναδικό για το οποίο ο άγγλος συγγραφέας πόζαρε όσο ζούσε.

Στο πορτραίτο ο Σαίξπηρ φαίνεται να κρατά ένα φύλλο καλαμποκιού και μία πεταλούδα, σύμβολα των έργων του Αφροδίτη και Αδωνις και Τίτος Ανδρόνικος.

Το πορτραίτο, το οποίο απεικονίζει τον Σαίξπηρ να ποζάρει «ως κινηματογραφικός αστέρας», εντόπισε ο βοτανολόγος και ιστορικός Μαρκ Γκρίφιθς στην πρώτη έκδοση του βιβλίου βοτανολογίας The Herball.

Black Magic

Τράβα πόνο για ομορφιά... ιστορικά!

face
Οι άνθρωποι υπέφεραν στην οδύσσειά τους να αγγίξουν το τέλειο ήδη από την αρχαιότητα.

Οι αρχαίες Αιγύπτιες, για παράδειγμα, έβαφαν τα μάτια τους με σκιές που περιείχαν χαλκό και μόλυβδο.

Έλληνες και Ρωμαίοι άπλωναν κοπριά στο πρόσωπό τους και τη χρησιμοποιούσαν ακόμα και στο λουτρό τους, εγκαινιάζοντας έτσι μια μακραίωνη παράδοση χρήσης ζωικών περιττωμάτων που παραμένει ακόμα και σήμερα δημοφιλής σε διάφορες γωνιές του πλανήτη, όπως στην Ιαπωνία.

Ιστορικά μιλώντας, ο άνθρωπος έπαιρνε διαχρονικά μεγάλα ρίσκα για να εναρμονιστεί με τα εκάστοτε πρότυπα ομορφιάς και όρια στο πάθος του δεν γνώριζε, καταστρέφοντας σώμα και οργανισμό στην πορεία.

Μιλάμε για διαβόητες και επικίνδυνες μεθόδους ομορφιάς δηλαδή όπως...

Κατανάλωση αρσενικού
αρσενικό
Την ώρα που η παραδοσιακή χρήση του αρσενικού ήταν να ξεπαστρεύει πολιτικούς αντιπάλους και αντίζηλους στο διάβα της ιστορίας, υπήρχαν και άνθρωποι που έπιναν το δηλητήριο οικειοθελώς! Ήταν στα μέσα του 19ου αιώνα όταν οι Αυστριακοί της Στίρια δηλητηριάζονταν με αρσενικό: οι ορεσίβιοι αγρότες, που ονομάστηκαν εύγλωττα «τοξικοφάγοι», ξεκινούσαν με απειροελάχιστες δόσεις του εξαιρετικά δραστικού δηλητηρίου και αύξαναν σταδιακά τη δοσολογία, γινόμενοι ολοένα και πιο ανθεκτικοί. Το αρσενικό ανανέωνε λέει την επιδερμίδα και έκανε την αναπνοή ευκολότερη πάνω στα βουνά. Πισωγύρισμα μάλιστα δεν υπήρχε, καθώς αν το έκοβες βίωνες σπασμούς, πόνους και άλλα τέτοια υπέροχα. Η πρακτική γενικεύτηκε μάλιστα και πολλοί Ευρωπαίοι την υιοθέτησαν ως μέσο ομορφιάς πια. Ο James Johnston και Η Χημεία της Καθημερινότητάς του συνέβαλε τα μέγιστα στην εξάπλωση της κατάποσης αρσενικού για κοσμητικούς λόγους. Οι χρήστες του αρσενικού είτε απογαλακτίζονταν σταδιακά από το δηλητήριο είτε πέθαιναν αναπάντεχα από περιπλοκές του επικίνδυνου σπορ...

Σχόλιο: Η ματαιοδοξία είναι διαχρονική, αφού δεν άλλαξαν και πολύ τα πράγματα στις μέρες μας, με ενέσεις από δηλητήριο για απαλλαγή από ρυτίδες, νυστέρι για ζυγωματικά, και άλλα παρόμοια.


Books

Τα Καλύτερα του Διαδικτύου: Πρίμο Λέβι: Εάν αυτό είναι ο άνθρωπος

ολοκαύτωμα
"Ξέρετε πώς λέμε “ποτέ” στην αργκό του λάγκερ; 'Morger Fruh', αύριο το πρωί." ~ Πρίμο Λέβι
Έχω διαβάσει αρκετά βιβλία για το Ολοκαύτωμα. Νιώθω ότι κάτι με συνδέει μ' αυτό, σαν να κάηκα κι εγώ στα κρεματόρια του Μπίρκεναου.

Ίσως επειδή γνώρισα έναν επιζήσαντα, τον Ιάκωβο Καμπανέλλη, και άκουσα ιστορίες απ' τα χείλη του.

Είναι διαφορετική η προσωπική μαρτυρία, εκείνη του αυτόπτη. Δεν είναι αντικειμενική, όπως του ιστορικού, που θ' αρχίσει να παραθέτει αριθμούς, ημερομηνίες και γεγονότα που συνέβησαν στην άλλη όχθη του Ατλαντικού, συμφωνίες με πολυεθνικές που επωφελήθηκαν απ' τους σκλάβους Häftling και ύποπτες ολιγωρίες, όπως ότι οι Σύμμαχοι ποτέ δεν βομβάρδισαν τις γραμμές του τρένου προς το Άουσβιτς, ενώ κατέστρεψαν παρακείμενες βιομηχανικές εγκαταστάσεις.

Αντικειμενικότητα και μαρτυρία. Ποιος βρίσκεται πιο κοντά στην αλήθεια;

Νομίζω ότι καταλαβαίνεις πολύ περισσότερα για κάθε γεγονός και στιγμή, αν τα ζήσεις σ' ένα μυθιστόρημα, σε ταινία ή τα ακούσεις με μουσική, παρά διαβάζοντας ιστορικά και στατιστικά στοιχεία.

Η μνήμη συνδέεται με το συναίσθημα.

Σχόλιο: Λυπηρό, ναι, αλλά αφυπνιστικό και αληθινό.

Προσεχώς: Ολοκαύτωμα 2.0 Σύντομα κοντά σας!

Ολοκαύτωμα 2.0: Καλωσορίσατε στην ζούγκλα


Hourglass

Το μυστηριώδες χειρόγραφο «Κώδικας Γίγας»

codex gigas
Ο «Κώδικας Γίγας» (Codex Gigas) είναι το μεγαλύτερο μεσαιωνικό χειρόγραφο που έχει διασωθεί ποτέ. Έχει πάχος 22 εκατοστά και ύψος 92 εκατοστά και υπολογίζεται πως για την δημιουργία του χρειάστηκε να χρησιμοποιηθούν τα δέρματα 160 ζώων.

Στις σελίδες του αναγράφεται ολόκληρη η Βίβλος, καθώς και πέντε ακόμη μακροσκελή κείμενα. Αυτό, όμως, που πραγματικά εντυπωσιάζει τους ιστορικούς είναι ένα ολοσέλιδο σκίτσο του Εωσφόρου. Το γεγονός αυτό, σύμφωνα με δημοσίευμα της Daily Mail οδηγεί πολλούς να πιστεύουν πως οι σελίδες του είναι καταραμένες εξαιτίας αυτής της ζωγραφιάς.

Το μυστηριώδες χειρόγραφο φιλοξενείται στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Στοκχόλμης, με το ψευδώνυμο, «Βίβλος του Διαβόλου».

Οι πληροφορίες για τη δημιουργία του βιβλίου, το οποίο ζυγίζει 74 κιλά, χάνονται στον χρόνο.

Σύμφωνα με τον θρύλο, πάντως, το έγραψε ένας μοναχός σε μια μόλις βραδιά. Ο άνδρας είχε παραβιάσει τους κανονισμούς του μοναστηριού, με αποτέλεσμα να καταδικαστεί σε θάνατο. Η καταδίκη του ήταν φριχτή, καθώς οι άλλοι μοναχοί θα τον έχτιζαν ζωντανό σε έναν τοίχο του κτιρίου. Για να γλιτώσει την καταδίκη, ο μοναχός υποσχέθηκε πως θα ετοίμαζε σε μια βραδιά ένα βιβλίο που θα περιείχε μέσα όλη την ανθρώπινη γνώση, πρόταση που βρήκε σύμφωνους και τους άλλους μοναχούς.

Rose

Λύθηκε το μυστήριο της Αφροδίτης της Μήλου;

αφροδίτη της μήλου
Η Αφροδίτη της Μήλου είναι ένα από τα πιο διάσημα γλυπτά του κόσμου. Εδώ και 200 χρόνια από τη στιγμή που ανακαλύφθηκε στο νησί της Μήλου παραμένει μυστήριο η στάση που κρατά η Αφροδίτη.

Μια από τις θεωρίες για το τι κρατούσε με τα σπασμένα χέρια της η Αφροδίτη της Μήλου είναι αυτή της Elizabeth Wayland Barber, ομότιμης καθηγήτριας στο Occidental College και ειδική στις κλωστοϋφαντουργικές τέχνες στην αρχαιότητα, που το 1994 υποστήριξε ότι το άγαλμα απεικόνιζε την Θεά Αφροδίτη να γνέθει - κρατούσε μια ρόκα με μαλλί στο υψωμένο αριστερό της ώμο, ενώ με το δεξί της χέρι οδηγούσε το νήμα στο αδράχτι που κρέμονταν μπροστά της.

Από το 1890, ο Γάλλος αρχαιολόγος Salomon Reinach σε ένα δοκίμιο του υποστήριζε ότι η "Η Αφροδίτη της Μήλου είναι ένα μυστήριο".

Τον καιρό του Reinach, η φημολογία σχετικά με την αυθεντική στάση του αγάλματος είχε ανθίσει όπως μια μικρή βιομηχανία. Την φαντάστηκαν να στέκεται δίπλα σε ένα πολεμιστή, τον Άρη ή τον Θησέα, με το αριστερό χέρι να ακουμπά στον ώμο του. Ή να κρατάει ένα καθρέφτη, ένα μήλο, ή στεφάνια δάφνης, ενίοτε και να ακουμπά σε βάθρο το αριστερό της χέρι. Υπήρξαν εικασίες ακόμη ότι απεικονίζεται ως μητέρα που κρατά το μωρό της.

"Δεν υπάρχει άγαλμα ή έργο τέχνης που να έχει δώσει ποτέ αφορμή για τέτοια διαμάχη" υποστήριξε το 1902 δοκιμιογράφος. Ωστόσο, όπως είπε «παρά το τεράστιο και συνεχές ενδιαφέρον που εκδηλώνεται για το θέμα, παρά τις πικρές διαμάχες που έχουν λάβει χώρα από το πλανώμενο ερώτημα, η αναδόμηση της Αφροδίτης της Μήλου, η οποία θα ικανοποιεί τους πάντες, ή έστω την πλειοψηφία των κριτικών, φαίνεται τόσο μακριά όσο ποτέ".

Pharoah

Μερικές αιγυπτιακές μούμιες ζώων ήταν... "μαϊμού"

μούμιες ζώων
© Mario Sánchez / CC BY-SA 2.0Αιγυπτιακές μούμιες ζώων στο Βρετανικό Μουσείο. Το περιεχόμενο δεν είναι πάντα αυτό που εικονίζεται
Ένα πρότζεκτ που οργάνωσε το Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ στο μουσείο της πόλης αποκάλυψε ότι περίπου το ένα τρίτο από τις μούμιες ζώων που εξετάστηκαν από την ερευνητική ομάδα δεν περιείχαν κανένα υπόλειμμα ζώου, αλλά επρόκειτο απλά για περίτεχνα τυλιγμένα πανιά.

Στο πλαίσιο του συγκεκριμένου πρότζεκτ, πάνω από 800 μούμιες ζώων σκαναρίστηκαν με τη βοήθεια ενός αξονικού τομογράφου και τα ευρήματα ήταν πραγματικά αναπάντεχα.

Περίπου το ένα τρίτο των μουμιών που εξετάσθηκαν περιλάμβαναν ολόκληρες σωρούς ζώων, που ήταν μάλιστα άψογα διατηρημένες.

Ένα μεγάλο μέρος των μουμιών περιείχαν επίσης μερικά υπολείμματα ζώων, όπως οστά και μέλη από γάτες, πουλιά και κροκόδειλους. Υπήρχε όμως και ένα μεγάλο ποσοστό των μουμιών, περίπου το ένα τρίτο, που δεν περιείχε τίποτα.

Σύμφωνα με δημοσίευμα του BBC, οι ερευνητές πιστεύουν ότι η ζητήση για τις μούμιες ζώων, που χρησίμευαν ως αναθήματα σε τάφους στην Αρχαία Αίγυπτο, ήταν τόσο μεγάλη που ξεπερνούσε τις δυνανότητες παραγωγής τους.

Treasure Chest

Ίσως να ανακάλυψαν το θησαυρό του Σκωτσέζου κουρσάρου κάπτεν Κιντ στην Μαδαγασκάρη

scott captain
Τον θησαυρό του διαβόητου Σκωτσέζου κουρσάρου κάπτεν Ουίλιαμ Κιντ εντόπισαν αρχαιολόγοι κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας στο νησί Σεν Μαρί στη ΒΑ Μαδαγασκάρη. Σε τελετή που πραγματοποιήθηκε αυτή την εβδομάδα στο παραδείσιο νησί του Ινδικού Ωκεανού, ο αρχαιολόγος Μπάρι Κλίφορντ, επικεφαλής ομάδας δυτών, παρέδωσε στον πρόεδρο της χώρας ράβδο ασημιού, βάρους 50 κιλών, με σφραγίδα που χρονολογείται από τον 17ο αιώνα.

Ο Κλίφορντ υποστηρίζει ότι κοντά στο σημείο όπου εντοπίσθηκε η ράβδος βρίσκεται το ναυάγιο του πλοίου του κάπτεν Κιντ. Η ράβδος χαλκεύθηκε στη Βολιβία και αποτελεί λάφυρο από την κατάληψη ισπανικού μεταφορικού πλοίου από το πειρατικό του Σκωτσέζου κουρσάρου.

Μεγάλο ενθουσιασμό προκάλεσε η ανακάλυψη στην περιοχή της Μαδαγασκάρης, παρά τις αμφιβολίες που εξέφρασαν ειδήμονες στην Ευρώπη.

Ο Κλίφορντ, σε μια προσπάθεια να αποδείξει την ακρίβεια των ισχυρισμών του, θα εξασφαλίσει από το ναυάγιο δείγμα ξυλείας, το οποίο θα αποσταλεί σε ειδικό εργαστήριο του Λονδίνου. Εκεί, το τμήμα ξύλου θα υποβληθεί σε χημική ανάλυση, ικανή να καθορίσει εάν προέρχεται από σκάφος που κατασκευάσθηκε τον 17ο αιώνα και να διασαφηνίσει το είδος του. Αυτό με τη σειρά του μπορεί να επιτρέψει στους ειδικούς να διαπιστώσουν αν πρόκειται για το πλοίο του κάπτεν Κιντ, το οποίο είχε κατασκευασθεί σε αγγλικό ναυπηγείο.