Μυστική ΙστορίαS


Gear

Μηχανισμός Αντικυθήρων: Ερευνητές ρίχνουν φως στο πώς λειτουργούσε ο πρώτος υπολογιστής στον κόσμο

Μηχανισμός Αντικυθήρων
Ερευνητές του Πανεπιστημιακού Κολλεγίου του Λονδίνου (UCL), μεταξύ των οποίων δύο Έλληνες, ανακοίνωσαν ότι έλυσαν ένα σημαντικό μέρος του αινίγματος που περιβάλλει τον αρχαίο ελληνικό αστρονομικό υπολογιστή, γνωστό ως Μηχανισμό των Αντικυθήρων, μια -απρόσμενα για την εποχή της- πολύπλοκη συσκευή που επέτρεπε την πρόβλεψη διαφόρων αστρονομικών γεγονότων.

Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι έκαναν ένα σημαντικό βήμα για την κατανόηση όλων των δυνατοτήτων του Μηχανισμού και του πώς κατάφερνε να κάνει ακριβείς προβλέψεις για τα ουράνια φαινόμενα.

Ο Μηχανισμός, ο οποίος φυλάσσεται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο στην Αθήνα, θεωρείται από πολλούς ως ο πρώτος γνωστός αναλογικός υπολογιστής στον κόσμο και είναι το πιο πολύπλοκο δείγμα μηχανικής που έχει βρεθεί από τον αρχαίο κόσμο. Η ηλικίας περίπου 2.000 ετών συσκευή χρησιμοποιείτο για να προβλέψει τη θέση του Ήλιου, της Σελήνης, των ηλιακών και σεληνιακών εκλείψεων, των θέσεων των πλανητών, ακόμη και των ημερομηνιών των Ολυμπιακών αγώνων.

Σχόλιο: Ο μηχανισμός των Αντικυθήρων είναι ο πρώτος υπολογιστής της ανθρωπότητας


Chalkboard

Τα μυστικά πίσω από το αριστούργημα του Ραφαήλ «Η Σχολή των Αθηνών»

Η Σχολή των Αθηνών
© GETTYΗ Σχολή των Αθηνών (1511), νωπογραφία του Ραφαήλ
Στην τέχνη, όπως και στη ζωή, οι λεπτομέρειες έχουν σημασία αν και συχνά τα μυστικά που κρύβουν, μένουν φυλαγμένα επί χρόνια.

Η «Σχολή των Αθηνών» είναι ένα από τα διασημότερα έργα του Ιταλού ζωγράφου και αρχιτέκτονα της πρώιμης Αναγέννησης, Ραφαήλ, ο οποίος πέθανε πριν από 500 χρόνια, το 1520. Εκατομμύρια μάτια έχουν θαυμάσει αυτό το αριστούργημα της αέναης συνάντησης αρχαίων φιλοσόφων και μαθηματικών, πολιτικών προσωπικοτήτων και αστρονόμων, την οποία ο Ραφαήλ συνέλαβε στην περίφημη νωπογραφία του.

Παρ′ όλα αυτά, σύμφωνα με το BBC, μια μικρή λεπτομέρεια κοντά στο κέντρο του πίνακα, κατάφερε να περάσει απαρατήρητη από ιστορικούς και κριτικούς τέχνης για περισσότερο από πέντε αιώνες.

Η Σχολή των Αθηνών (Scula di Atene), δημιουργήθηκε μεταξύ 1510 και 1511, όταν ο διάσημος καλλιτέχνης προσελήφθη για να διακοσμήσει με τοιχογραφίες τα δωμάτια στο Αποστολικό Παλάτι του Βατικανού.

Το αριστούργημα του Ιταλού ζωγράφου βρίσκεται στην πρώτη αίθουσα που διακόσμησε, στο δωμάτιο Stanza della Segnatura και είναι χρονικά η δεύτερη τοιχογραφία που ολοκλήρωσε ο καλλιτέχνης καθώς η πρώτη είναι η La Disputa, στον ακριβώς απέναντι τοίχο.

Sherlock

Κρήτη: Αναζητώντας τεκμήρια του Ολούντος, της βυθισμένης αρχαίας πόλης

Η σύνθεση των δεδομένων με αυτά των προηγούμενων ετών, σε συνδυασμό με τη μελέτη των πηγών και των αποτελεσμάτων προηγούμενων σωστικών ή συστηματικών αρχαιολογικών ερευνών στην ευρύτερη περιοχή, αποσαφηνίζει σταδιακά την εικόνα του αρχαίου Ολούντος και της επικράτειάς του.
ολούντος
Συνεχίστηκε και φέτος η υποβρύχια γεωαρχαιολογική έρευνα στην ευρύτερη περιοχή του κόλπου της Ελούντας στην Κρήτη, αναζητώντας, διερευνώντας και αποτυπώνοντας τεκμήρια της βυθισμένης πόλης του αρχαίου Ολούντος και της επικράτειάς της.

«Το ενδιαφέρον επικεντρώθηκε και φέτος κυρίως στην περιοχή του Πόρου. Συγκεκριμένα, συνεχίστηκε ο επιφανειακός καθαρισμός από άμμο και βλάστηση στη συνέχεια μεγάλης επιμήκους κατασκευής που ανήκει πιθανότατα στο τείχος της αρχαίας πόλης, αν και δεν αποκλείεται η ερμηνεία του ως λιμενοβραχίονα. Το γεγονός ότι είναι ορατή στην επιφάνεια του βυθού μόνο η άνω όψη των λιθοπλίνθων, και αυτό όχι σε όλη την έκταση, καθιστά απαραίτητη την αποκάλυψη της συνολικής επιφάνειας της κατασκευής και τη διενέργεια δοκιμαστικών ανασκαφικών τομών για τον προσδιορισμό της μορφής και συνεπώς της χρήσης της» αναφέρεται σε ανακοίνωση του ΥΠΠΟΑ.

Mail

Επιστήμονες διάβασαν σφραγισμένο γράμμα του 17ου αιώνα

Η συλλογή επιστολών “Brienne”
© BRIENNE.ORG
Για πρώτη φορά στην ιστορία μια διεθνής ομάδα ερευνητών κατάφερε να διαβάσει ένα σφραγισμένο γράμμα που συντάχθηκε τα τέλη του 17ου αιώνα, χωρίς να σπάσουν τη σφραγίδα του από κερί, να το ανοίξουν ή να του προξενήσουν την παραμικρή ζημιά.

Η ανάγνωση έγινε με ψηφιακό τρόπο και επιτεύχθηκε με τη βοήθεια ενός σαρωτή ακτίνων-Χ που χρησιμοποιείται στην οδοντιατρική έρευνα και ενός ειδικού αλγόριθμου.

Το «εικονικό ξεδίπλωμα» επέτρεψε στους επιστήμονες να διαβάσουν το περιεχόμενο του γράμματος που παρέμενε κλειστό εδώ και τρεις αιώνες.

Ο άκρως ευαίσθητος σαρωτής μικροτομογραφίας ακτίνων-Χ δημιουργήθηκε από το εργαστήριο οδοντιατρικής έρευνας στο Πανεπιστήμιο Queen Mary του Λονδίνου. Οι ερευνητές από τη Βρετανία, τις ΗΠΑ και την Ολλανδία, οι οποίοι απαρτίζουν την ερευνητική ομάδα «Unlocking History» (Ξεκλειδώνοντας την Ιστορία), με επικεφαλής τον καθηγητή Γράχαμ Ντέηβις του ίδιου πανεπιστημίου και την Τζάνα Νταμπρόγκλιο του ΜΙΤ, έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature Communications».

Hourglass

Κιλκίς: Στο φως ο ταφικός τύμβος Μεσιάς στη χώρα της αρχαίας Ευρωπού

Ο τύμβος Μεσιάς στη χώρα της αρχαίας Ευρωπού στο Κιλκίς
© ΥΠΠΟΑΟ τύμβος Μεσιάς στη χώρα της αρχαίας Ευρωπού στο Κιλκίς
Ενδιαφέρουσες πληροφορίες για τον ταφικό τύμβο Μεσιά στο Κιλκίς έδωσε η αρχαιολογική έρευνα που έλαβε χώρα πρόσφατα. Ωστόσο, διαπιστώθηκαν πολλαπλές αρχαιοκαπηλικές απόπειρες σε διάφορα σημεία του τύμβου, ο οποίος βρίσκεται στα δυτικά του σύγχρονου οικισμού Μεσιάς του δήμου Παιονίας, αναφέρουν σε ανακοίνωση το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού.

Στο πλαίσιο αυτό κρίθηκε σκόπιμη η σωστική αρχαιολογική έρευνα και πραγματοποιήθηκαν εργασίες στον τύμβο από τον Σεπτέμβριο έως και τον Νοέμβριο 2020.

«Η μεθοδική τεκμηρίωση της στρωματογραφίας επάλληλων τεχνητών παρειών (profiles) του κεντρικού τμήματος του τύμβου επέτρεψε σημαντικές παρατηρήσεις για την αποκατάσταση των σταδίων δημιουργίας του, όπως και την αναγνώριση της πλήρωσης των τυμβωρυχικών ορυγμάτων, που είχαν διανοιχθεί στον τύμβο κατά την αρχαιότητα, με κατάλληλο υλικό που συνέβαλε στη διατήρηση της ευστάθειάς του» αναφέρει η ίδια ανακοίνωση.

Dig

Παιανία: Αποκαλύφθηκε ναόσχημο μνημείο με δυο υπέροχες γυναικείες μορφές του 4ου αιώνα π.Χ.

παιανία
Η νεκρή είναι ενδεδυμένη με διάφανο ιωνικό χιτώνα και ιμάτιο. Μπροστά της, η θεραπαινίδα της στέκεται η στηρίζοντας με θλίψη το κεφάλι της με το αριστερό της χέρι. Οι δυο αυτές γυναικείες μορφές είναι αντικρυστές, σε φυσικό μέγεθος και βρέθηκαν σε επιτύμβιο ναόσχημο μνημείο από λευκό μάρμαρο που εντοπίστηκε κατά την πρόσφατη αρχαιολογική σωστική έρευνα στο οικόπεδο ιδιοκτησίας του δήμου Παιανίας, επί της οδού Παλαιοπαναγιάς, όπου πρόκειται να ανεγερθεί το Νέο Δημαρχείο Παιανίας.

Το μνημείο σώζεται αποσπασματικά, θραυσμένο σε δυο τμήματα. Στη δεξιά πλευρά η νεκρή καθισμένη σε περίτεχνο δίφρο (κάθισμα), στηρίζει τα πόδια της σε χαμηλό υποπόδιο. Στην αριστερή πλευρά, μπροστά στη νεκρή, στέκεται η θεραπαινίδα της. Το θέμα της παράστασης είναι τυπικό στα επιτύμβια ανάγλυφα του 4ου αι.π.Χ. και συναντάται στην εντοιχισμένη επιτύμβια στήλη στον Ι.Ναό της Αγίας Παρασκευής στο Μαρκόπουλο Μεσογαίας, στην στήλη της Ηγησούς από το νεκροταφείο του Κεραμεικού (Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο) και στην στήλη της Μνησαρέτης από την Βελανιδέζα (Γλυπτοθήκη Μονάχου).

Hourglass

Πομπηία: Αρχαίο θερμοπωλείο έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη

Πομπηία
Μέχρι σήμερα έχουν αποκαλυφθεί τα δύο τρίτα της αρχαίας πόλης, η οποία ανακαλύφθηκε μόλις τον 16ο αιώνα. Οι οργανωμένες ανασκαφές ξεκίνησαν γύρω στο 1750
Ένα θερμοπωλείο, το ταχυφαγείο της αρχαίας Πομπηίας, διακοσμημένο με πολύχρωμες παραστάσεις, σε εξαιρετική κατάσταση, έφερε σήμερα, Σάββατο, 26 Δεκεμβρίου, στην επιφάνεια η αρχαιολογική σκαπάνη.

Τα περίπου 150 θερμοπωλεία ήταν διάσπαρτα στην πόλη και οι πελάτες τους ήταν κυρίως οι φτωχότεροι πολίτες της Πομπηίας, οι οποίοι δεν είχαν τις κατάλληλες υποδομές για να μαγειρέψουν στα σπίτια τους.

Ο πάγκος του θερμοπωλείου που είχε ταφεί κάτω από την ηφαιστιακή λάβα και είχε εν μέρει αποκαλυφθεί το 2019, ήρθε στο φως προκαλώντας θαυμασμό με την αρτιότητα και την μοναδικότητά του. Οι εργασίες συνεχίζονται ώστε να διατηρηθεί άθικτο το μνημείο, το οποίο βρίσκεται σε ένα σημείο που επισκέπτονται πάρα πολλοί τουρίστες κάθε χρόνο.

Igloo

Οι πρόγονοί μας ίσως έπεφταν σε χειμερία νάρκη σύμφωνα με νέα μελέτη

Στοιχεία από ανασκαφές ενισχύουν τη θεωρία πως οι πρόγονοί μας έπεφταν σε χειμερία νάρκη για να αντιμετωπίσουν το δριμύ ψύχος τους χειμώνες.
Αταπουέρκα Ισπανία
© AFP 2020 / CESAR MANSO
Τη θεωρία πως οι πρόγονοι των ανθρώπων έπεφταν σε χειμερία νάρκη προκειμένου να μπορέσουν να αντέξουν τους δριμείς χειμώνες και το κρύο, έρχονται να ενισχύσουν στοιχεία από μελέτη που έγινε στη βόρεια Ισπανία.

Συγκεκριμένα, η νέα μελέτη δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό L'Anthropologie και βασίστηκε σε ανασκαφές που έγιναν σε μια σπηλιά που ονομάζεται «Sima de los Huesos» στην περιοχή Αταπουέρκα της βόρειας Ισπανίας.

Οι θεωρίες για την «ανθρώπινη αδρανοποίηση» προέρχονται από απολιθώματα ηλικίας 400.000 ετών που ανακαλύφθηκαν στα ισπανικά σπήλαια, με επιστήμονες να σημειώνουν ότι τα λείψανα αρχαίων πρωτευόντων που θάφτηκαν εκεί, έδειξαν ίχνη ασθενειών που θα μπορούσαν να έχουν προκληθεί από την «κακή αδρανοποίηση σε σκοτεινό σπήλαιο».

Palette

Συναρπαστικό εύρημα στον Αμαζόνιο: Βρέθηκαν έργα τέχνης σε βράχους από την Εποχή των Παγετώνων

αρχαία αμαζόνιος
© CNNi
Μπροστά στο συναρπαστικό θέαμα χιλιάδων έργων τέχνης επάνω σε βράχους, οι οποίες αναπαριστούν πλάσματα από την Εποχή των Παγετώνων, όπως οι μαστόδοντες, βρέθηκαν οι ερευνητές σε ένα τροπικό δάσος του Αμαζονίου.

Οι ζωγραφιές πιθανότατα φτιάχτηκαν πριν από 11.800 με 12.600 χρόνια, σύμφωνα με το δελτίο τύπου των ερευνητών του βρετανικού Πανεπιστημίου του Exeter.

Τοποθετημένα στην Σεράνια Λα Λιντόσα, το αρχαίο όνομα της Κολομβίας, τα έργα τέχνης απεικονίζουν πώς οι πρώτοι κάτοικοι της περιοχής συνυπήρχαν με τις ζωικές υπάρξεις εκείνης της εποχής όπως ήταν οι μαστόδοντες, οι καμήλες, τα άλογα και τα θηλαστικά εκείνης της περιόδου.

«Πρόκειται για πραγματικά απίστευτες εικόνες, δημιούργημα των πρώτων ανθρώπων που κατοίκησαν στην δυτική Αμαζονία», λέει ο Μαρκ Ρόμπινσον, αρχαιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Exeter.

«Οι ζωγραφιές δίνουν μια ζωντανή και συναρπαστική ματιά στις ζωές εκείνων των κοινοτήτων. Είναι απίστευτο για εμάς σήμερα να σκεφτόμαστε ότι ζούσαν ανάμεσα και κυνηγούσαν τεράστια φυτοφάγα, κάποια από τα οποία ήταν στο μέγεθος ενός μικρού αυτοκινήτου».

Archaeology

Μυτιλήνη: Η αρχαιολογική σκαπάνη αποκάλυψε τρια πολύ σημαντικά κτίσματα στην Αρχαία Άντισσα

Αρχαία Άντισσα
© Εφορεία Αρχαιοτήτων Λέσβου
Τρία κτίσματα, πολύ σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα, έφερε στο φως η συνεχιζόμενη ανασκαφή της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λέσβου στο κάστρο των Αγίων Θεοδώρων που ταυτίζεται με την Αρχαία Άντισσα, στη δυτική Μυτιλήνη.

Η ανασκαφή έφερε στο φως ένα αψιδωτό κτίσμα του 7ου αιώνα π. Χ., με πλούσια γραπτή και μελανή τεφρή κεραμική, και δύο ορθογώνια κτήρια, προγενέστερα, του 8ου αιώνα π. Χ. και του 10ου αιώνα π. Χ.

Το ανασκαφικό αυτό εύρημα είναι ιδιαίτερα σημαντικό, καθώς επιβεβαιώνεται η ιστορική συνέχεια από την Ύστερη Εποχή του Χαλκού (1600 - 1100 π. Χ.) στους λεγόμενους σκοτεινούς χρόνους (11ος - 9ος αιώνας π.Χ.), οι οποίοι σηματοδοτούν τις μετακινήσεις των ελληνικών φύλων, όπως των αιολικών στη Μητιλήνη.

Το Κάστρο των Αγίων Θεοδώρων (το Οβριόκαστρο όπως αποκαλείται σήμερα) βρίσκεται στην χερσόνησο της αρχαίας Άντισσας, δυτικά του Μολύβου και ανατολικά του παράκτιου οικισμού του Γαβαθά.