Επιστήμη & ΤεχνολογίαS


Eye 2

Θηρευτής ή θήραμα; Το κλειδί είναι στο σχήμα των ματιών των ζώων

μάτια γάτας
Οι κατακόρυφες, σχιστές κόρες της γάτας διευκολύνουν την εκτίμηση των αποστάσεων
Τα μάτια είναι τα παράθυρα της ψυχής, όχι μόνο στον άνθρωπο αλλά και στα ζώα: μελέτη αμερικανών ζωολόγων δείχνει να εξηγεί γιατί ορισμένα αρπακτικά όπως οι γάτες έχουν κόρες σε σχήμα κατακόρυφης σχισμής, ενώ τα ζώα που βόσκουν τείνουν να έχουν οριζόντιες κόρες.

Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι τα αρπακτικά ζώα όπως οι κουκουβάγιες και τα αιλουροειδή έχουν μάτια που κοιτούν προς τα εμπρός προκειμένου να εκτιμούν με μεγαλύτερη ακρίβεια την απόσταση μέχρι το υποψήφιο θύμα.

Αντίθετα, τα φυτοφάγα ζώα όπως οι λαγοί έχουν μάτια που κοιτούν προς το πλάι. Δεν μπορούν να εκτιμήσουν τις αποστάσεις με μεγάλη ακρίβεια, έχουν όμως μεγάλο οπτικό πεδίο και μπορούν έτσι να εντοπίζουν έγκαιρα τους θηρευτές.

Γιατί όμως ορισμένα ζώα έχουν κόρες σε σχήμα σχισμής; Το 1942, ο αμερικανός οπτομέτρης Γκόρντον Ουόλς διατύπωσε τη θεωρία ότι οι κόρες με αυτό το σχήμα μπορούν να διαστέλλονται και να συστέλλονται ανάλογα με τις συνθήκες του φωτισμού περισσότερο από ό,τι οι κυκλικές κόρες. Για παράδειγμα, οι ανθρώπινες κόρες μεταβάλλουν το μέγεθός τους μέχρι 15 φορές, ενώ τα σχιστά μάτια της γάτας αυξομειώνονται κατά 135 φορές και του σαμιαμιδιού 300 φορές.

Τέτοιες σχιστές κόρες απαντώνται συνήθως σε ζώα που δραστηριοποιούνται και τη μέρα και τη νύχτα, και πρέπει να βλέπουν καλά σε συνθήκες χαμηλού φωτισμού χωρίς όμως να τυφλώνονται από τον μεσημεριανό ήλιο, εξηγεί ο Μάρτιν Μπανκς, οπτομέτρης του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϊ και επικεφαλής της νέας μελέτης.

«Παρόλα αυτά, η υπόθεση αυτή δεν εξηγεί γιατί οι σχιστές κόρες είναι είτε κάθετες είτε οριζόντιες. Γιατί δεν βλέπουμε ζώα με διαγώνιες σχισμές;» διερωτήθηκε ο ερευνητής.

Frog

Εντοπίστηκαν στη Βραζιλία βατράχια πιο επικίνδυνα από τις οχιές!

Εικόνα
© Carlos Jared/Butantan InstituteTo δηλητήριο του είδους Aparasphenodon brunoi είναι 25 φορές ισχυρότερο σε σχέση με τις αμερικανικές οχιές του γένους Bothrops
Αρκετά είδη βατράχων είναι γνωστό ότι παράγουν δηλητήρια από αδένες στο δέρμα. Τώρα, ερευνητές στη Βραζιλία αναφέρουν τις δύο πρώτες περιπτώσεις βατράχων που δηλητηριάζουν τους εχθρούς με οστέινα αγκάθια στο κεφάλι. Οι τοξίνες τους, μάλιστα, είναι πιο ισχυρές κι από της οχιάς.

Τα δηλητηριώδη αμφίβια, με τις ονομασίες Corythomantis greeningi και Aparasphenodon brunoi, ήταν γνωστά εδώ και δεκαετίες, αν όχι αιώνες, μέχρι σήμερα όμως ο πραγματικός χαρακτήρας τους έμενε κρυφός. Αυτό άλλαξε όταν ο Κάρλος Τζάρεντ, ερευνητής του Ινστιτούτου Butantan στο Σάο Πάολο, έπιασε με το χέρι ένα βατράχι στη ζούγκλα της νοτιοδυτικής ακτής της Βραζιλίας. Ένιωσε αμέσως έναν αφόρητο πόνο που διήρκεσε πέντε ώρες.

Ευτυχώς για τον Τζάρεντ, το βατράχι ανήκε στο λιγότερο δηλητηριώδες από τα δύο είδη, το C.greeningi: οι τοξίνες του είναι μόλις δύο φορές ισχυρότερες από το δηλητήριο των φιδιών του γένους Bothrops, επικίνδυνες οχιές της Αμερικής.

Το δηλητήριο του δεύτερου είδους είναι ούτε λίγο ούτε πολύ 25 φορές ισχυρότερο αναφέρουν ο Τζάρεντ και οι συνεργάτες του στην έγκριτη επιθεώρηση Current Biology.

Moon

NASA: Η σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού

dark side of the moon
Τη μυστηριώδη σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού κατέγραψε τον περασμένο μήνα μία φωτογραφική μηχανή πάνω σε δορυφόρο της NASA, δίνοντας μας την ευκαιρία να δούμε μία διαφορετική όψη της σελήνης που δεν είναι ορατή στη γη.

Οι εικόνες τραβήχτηκαν στις 16 Ιουλίου από κάμερα του δορυφόρου για την παρατήρηση του κλίματος βαθέος διαστήματος και δείχνουν τη σελήνη να κινείται μπροστά από την πλευρά της Γης που φώτιζε ο ήλιος.

Όπως ανακοίνωσε η NASA, οι φωτογραφίες τραβήχτηκαν την ώρα που το φεγγάρι περνούσε πάνω από τον Ειρηνικό Ωκεανό, κοντά στη βόρεια Αμερική και φανερώνουν αρκετές λεπτομέρειες από την αθέατη πλευρά του δορυφόρου της Γης.

Στο εντυπωσιακό βίντεο που δημοσιοποίησε η διαστημική υπηρεσία διακρίνονται ξεκάθαρα ένας μεγάλος κρατήρας και η πεδιάδα «Θάλασσα της Μόσχας».


Better Earth

Το μαγνητικό πεδίο της Γης είναι πανάρχαιο

μαγνητικό πεδίο
Οι επιστήμονες πίστευαν έως τώρα ότι το γήινο μαγνητικό πεδίο είναι 3,45 δισεκατομμυρίων ετών, αλλά μια νέα μελέτη ανεβάζει την ηλικία του στα 4 έως 4,2 δισεκατομμύρια έτη, δηλαδή περίπου 500 έως 750 εκατομμύρια χρόνια παλαιότερο από τις έως τώρα εκτιμήσεις.

Η ανακάλυψη προσφέρει νέα δεδομένα στην μελέτη του πλανήτη μας.

Η κίνηση των τεκτονικών πλακών

Μια πρόωρη εμφάνιση του μαγνητικού πεδίου σημαίνει ότι η κίνηση των τεκτονικών πλακών ξεκίνησε νωρίτερα. Επίσης η ύπαρξη μαγνητικού πεδίου αποτελεί μια αόρατη ασπίδα προστασίας για την ατμόσφαιρα από τον ηλιακό «άνεμο» (τα ρεύματα φορτισμένων ηλιακών σωματιδίων που «βομβαρδίζουν» συνεχώς τη Γη), συνεπώς θα διευκόλυνε καθοριστικά την πρόωρη ανάπτυξη ζωής στον πλανήτη μας, ο οποίος αλλιώς θα ήταν γυμνός σαν τον 'Αρη.

Το μαγνητικό πεδίο δημιουργείται στο κέντρο της Γης, στο εξωτερικό τμήμα του πυρήνα, που αποτελείται από λιωμένο ρευστό σίδηρο. Αυτό το «γεωδυναμό», για να λειτουργήσει, χρειάζεται περιοδική απελευθέρωση θερμότητας από τον πλανήτη, κάτι για το οποίο βοηθάει η κίνηση των τεκτονικών πλακών, η οποία μεταφέρει θερμότητα από τα έγκατα του πλανήτη προς την επιφάνειά του.

Moon

Απόψε! Μην χάσετε το Μπλε Φεγγάρι

blue moon
Μέσα από ένα 4λεπτό βίντεο το κανάλι του ScienceAtNASA μας περιγράφει τι είναι ακριβώς το περίφημο blue moon (μπλε φεγγάρι) με αφορμή τη αποψινή πανσέληνο.

Ο αφηγητής εξηγεί την φράση "once in a blue moon" που λέγεται όταν θέλει κάποιος να δείξει ότι γίνεται κάτι πολύ σπάνια. Αυτό που λέμε σε απλά ελληνικά "μία στο τόσο", στα αγγλικά λέγεται "μία σε κάθε μπλε φεγγάρι".

Μπλε Φεγγάρι έχουμε κάθε δύο με τρία χρόνια, όταν αθροίζονται οι 11 ημέρες που περισσεύουν από τους 12 σεληνιακούς κύκλους του χρόνου.


Bulb

Οι έξυπνοι άνθρωποι ζουν περισσότερο

IQ
Την τάση των πιο έξυπνων ανθρώπων να ζουν περισσότερα χρόνια, επιβεβαιώνει μια νέα βρετανική επιστημονική έρευνα, που αποδίδει αυτή την προδιάθεση κυρίως σε γενετικά αίτια. Είναι η πρώτη μελέτη που αποδίδει τη συσχέτιση εξυπνάδας-μακροζωίας στα γονίδια.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τη Ρόζαλιντ 'Αρντεν της Σχολής Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του Λονδίνου (LSE) ανέλυσαν στοιχεία από τις ΗΠΑ, τη Σουηδία και τη Δανία για διδύμους, τόσο μονοζυγωτικούς (100% κοινά γονίδια), όσο και διζυγωτικούς (50% κοινά γονίδια).

Η μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το 95% της σχέσης μεταξύ νοημοσύνης και προσδόκιμου ζωής είναι γενετικής προέλευσης. Όπως διαπιστώθηκε, σχεδόν πάντα ο πιο έξυπνος από τους δύο δίδυμους ζει περισσότερα χρόνια.

«Γνωρίζουμε ότι τα παιδιά με καλύτερες επιδόσεις στα τεστ νοημοσύνης (IQ) τείνουν να ζουν περισσότερο. Το ίδιο συμβαίνει με όσους ενηλίκους βρίσκονται ψηλά στην επαγγελματική ιεραρχία, όπως για παράδειγμα οι ανώτεροι δημόσιοι υπάλληλοι. Ενώ έως τώρα δεν κατανούσαμε γιατί αυτό συμβαίνει, η νέα έρευνα αποκαλύπτει ότι η αιτία είναι πρωτίστως γενετική» δήλωσε η 'Αρντεν.

Bad Guys

Ζούμε την έκτη μαζική εξαφάνιση στη Γη και απειλεί την ύπαρξη της ανθρωπότητας

εξαφανίσεις ειδών
Η Γη εισέρχεται στην έκτη φάση μαζικής εξαφάνισης, η οποία μπορεί να απειλήσει και την ύπαρξη της ανθρωπότητας, προειδοποιεί μια ομάδα αμερικανών επιστημόνων.

Οι επιστήμονες ισχυρίζονται, ότι η έρευνά τους δείχνει «χωρίς σημαντικές αμφιβολίες», πως μπαίνουμε στην έκτη μεγάλη μαζική εξαφάνιση ειδών στην Γη. Σύμφωνα με την έρευνα, τα είδη εξαφανίζονται με ρυθμό 100 φορές γρηγορότερο απ' ό,τι θα αναμενόταν υπό φυσιολογικές συνθήκες, επισημαίνοντας ότι πρόκειται για μια «συντηρητική εκτίμηση».

Μια τέτοια καταστροφική απώλεια ειδών ζώων παρουσιάζει μια πραγματική απειλή για την ανθρώπινη ύπαρξη, τονίζουν οι επιστήμονες, καθώς οι «υπηρεσίες» που προσφέρουν κρίσιμα οικοσυστήματα, όπως η επικονίαση των καλλιεργειών από τα έντομα και ο καθαρισμός του νερού στους υγροτόπους, βρίσκονται σε σοβαρό κίνδυνο.

Με το σημερινό ρυθμό απώλειας ειδών, οι άνθρωποι θα χάσουν πολλά οφέλη της βιοποικιλότητας μέσα σε τρεις γενεές, σύμφωνα με τον καθηγητή Πληθυσμιακών Μελετών στον τομέα της Βιολογίας, Paul Ehrlich και ανώτερο συνεργάτη στο ινστιτούτο για το Περιβάλλον Stanford Woods, ο οποίος ηγήθηκε της μελέτης.

«Πριονίζουμε τα άκρα στα οποία καθόμαστε» σχολίασε χαρακτηριστικά ο ίδιος, σημειώνει δημοσίευμα της MailOnline.

Η μελέτη προειδοποιεί, ότι το παράθυρο για τη διατήρηση των απειλούμενων ειδών κλείνει γρήγορα. «Η έρευνα δείχνει, χωρίς σημαντική αμφιβολία, ότι εισερχόμαστε στην έκτη μεγάλη μαζική εξαφάνιση ειδών» είπε ο καθηγητής.

Blue Planet

Kepler-452b: Ο πλανήτης που μοιάζει όσο κανείς με τη Γη

Kepler-452b
Η αποστολή Kepler της NASA επιβεβαίωσε, χθες, τον εντοπισμό του πρώτου πλανήτη με μέγεθος παρόμοιο με εκείνο της Γης, ο οποίος βρίσκεται στην "κατοικήσιμη ζώνη" γύρω από ένα άστρο σαν τον Ήλιο. Η ανακάλυψη σηματοδοτεί ένα ακόμα ορόσημο στο ταξίδι για εύρεση μίας άλλης Γης, σημειώνει η NASA σε Δελτίο Τύπου.

Κάποια μέρα, ένα πανίσχυρο όργανο άμεσης απεικόνισης εξωπλανητών, εγκατεστημένο σε ένα διαστημικό τηλεσκόπιο, πάνω από την ατμόσφαιρα της Γης, θα συλλάβει στον φακό του "μία μικρή μπλε κουκκίδα, η οποία θα είναι μια άλλη Γη", υποστήριξαν, πέρυσι, τον Ιανουάριο, επιστήμονες της ομάδας του GPI, της πιο ισχυρής φωτογραφικής μηχανής πλανητών.

Μόλις αυτήν την εβδομάδα, ο Stephen Hawking και ο Yuri Milner ανακοίνωσαν τη χρηματοδότηση με 100 εκατομμύρια δολάρια του μεγαλύτερου κυνηγιού εξωγήινης ζωής που έγινε ποτέ. Και τώρα, η NASA ανακοίνωσε την ανακάλυψη ενός πλανήτη που μοιάζει τόσο με τη Γη όσο κανένας άλλος στο παρελθόν - και βρίσκεται εντός της κατοικήσιμης ζώνης ενός άστρου σαν τον Ήλιο:

Εικόνα
© NASA/JPL-Caltech/T. PyleΚαλλιτεχνική απεικόνιση του νεο-ανακαλυφθέντα πλανήτη, Kepler-452b
Η νέα ανακάλυψη πυροδοτεί τη φαντασία των κυνηγών πλανητών, αλλά και εξωγήινης ζωής, καθώς το σύστημα που σχηματίζει με το άστρο του είναι ότι πιο παρόμοιο με το σύστημα Ήλιος - Γη έχουμε παρατηρήσει μέχρι σήμερα: ένας πλανήτης στη σωστή θερμοκρασία, εντός της κατοικήσιμης ζώνης του άστρου του και σε παρόμοιο μέγεθος με τη Γη.

Vader

Οι «Υπεράνθρωποι» ανάμεσα μας και η φαρμακοβιομηχανία

x-men
Μπορεί να παραπέμπει σε ιστορίες από κόμικ και ταινίες στα πρότυπα των «X-Men», ωστόσο είναι πραγματική πρακτική: Όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του Bloomberg, φαρμακευτικές εταιρείες διερευνούν σπάνιες μεταλλάξεις σε ανθρώπους, οι οποίες δίνουν χαρακτηριστικά που κάποιοι θα αποκαλούσαν «υπεράνθρωπα».

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο Στίβεν Πιτ, που δεν νιώθει σχεδόν καθόλου πόνο, εξαιτίας μιας διαφοράς στα γονίδιά του- σε ένα σπάνιο φαινόμενο μετάλλαξης, που μοιράζονται ελάχιστοι άνθρωποι στον κόσμο. Οι φαρμακευτικές βλέπουν δυνατότητες σε αυτή τη μετάλλαξη- όπως και στην περίπτωση του Τίμοθι Ντρέιερ, 25 ετών, τα κόκαλα του οποίου είναι τόσο ανθεκτικά, ώστε να αντέχουν σε ατυχήματα που θα έστελναν άλλους στο νοσοκομείο με σπασμένα μέλη: πρόκειται για τη σπάνια νόσο (μόλις 100 περίπου άνθρωποι) της σκληροστέωσης.

Οι «υπερδυνάμεις» αυτές προέρχονται από κάποιες ιδιαίτερα ασυνήθιστες παρεκκλίσεις στο DNA, που ενδιαφέρουν πάρα πολύ φαρμακευτικές εταιρείες όπως η Amgen, η Genentech κ.α., σε αναζήτηση επαναστατικών, καινοτόμων φαρμάκων.

Ωστόσο, αυτό δεν αναιρεί το γεγονός ότι και οι δύο αυτοί άνδρες έχουν περάσει δυσκολίες στη ζωή τους λόγω των μοναδικών αυτών χαρακτηριστικών τους. Οι γονείς του Πιτ συνειδητοποίησαν πρώτα ότι κάτι δεν πήγαινε καλά όταν, μωρό ακόμα, ο γιος τους μάσησε τη γλώσσα του- κάτι που αποτέλεσε δυνατό «καμπανάκι» για τον 34χρονο Πιτ από το Κέλσο. Οι γιατροί χρειάστηκαν μήνες για να διαπιστώσουν ότι είχε εκ γενετής αναισθησία στον πόνο, η οποία προκαλείται από δύο διαφορετικές μεταλλάξεις - η μία από τον πατέρα του και η μία από τη μητέρα του. Από μόνες τους, οι μεταλλάξεις ήταν «καλοήθεις», χωρίς να προκαλούν κάτι. Συνδυασμένες, είχαν επιπτώσεις.

Moon

Σε εξέλιξη το ιστορικό πέρασμα του New Horizons από τον Πλούτωνα

πλούτωνας
Η τελευταία εικόνα του Πλούτωνα που μετέδωσε το New Horizons πριν σταματήσει προσωρινά να επικοινωνεί με τη Γη
Το σκάφος που μεταφέρει για πρώτη φορά την ανθρωπότητα σε αυτή τη γειτονιά του Ηλιακού Συστήματος έπαψε να επικοινωνεί με τη Γη την Τρίτη, ημέρα του ιστορικού περάσματος από τον Πλούτωνα. Η NASA θα περιμένει εναγωνίως τα πρώτα δεδομένα του New Horizons περίπου ένα 24ωρο αργότερα.

Το ταχύτερο σκάφος που έχει εκτοξευτεί ποτέ δεν έχει τρόπο να σταματήσει και θα προσπεράσει τον Πλούτωνα με ταχύτητα 50.000 χιλιομέτρων ανά ώρα.

Το πρόγραμμα του New Horizons

Στις 14.50 ώρα Ελλάδας την Τετάρτη, το New Horizons βρέθηκε στην ελάχιστη απόστασή του από τον παγωμένο, αινιγματικό κόσμο, πριν τον αποχαιρετίσει για πάντα και βάλει πλώρη για ένα άλλο σώμα της ίδιας γειτονιάς.

πλούτωνας
© NASA/JHUAPL/Southwest Research InstituteΧάροντας και Πλούτωνας σε εικόνα που μετέδωσε το New Horizons στις 8 Ιουλίου
Το σκάφος δεν θα έχει στραμμένη την κεραία του προς τη Γη την ώρα που συλλέγει μετρήσεις και εικόνες υψηλής ανάλυσης. Το ενδεχόμενο να καταστραφεί στο μεταξύ από σωματίδια που περιβάλλουν τον Πλούτωνα δεν έχει αποκλειστεί.

Σχόλιο: Πλούτωνας, το άλλο όνομα του Άδη, θεού του κάτω κόσμου. Συμβολικό που η ανθρωπότητα σήμερα φλερτάρει μαζί του;

Δείτε επίσης: Η πρώτη φωτογραφία του Πλούτωνα με τα φεγγάρια του