Μπορεί το διεφθαρμένο πολιτικό σύστημα της Λα Πας να έχει εκπαραθυρώσει τον προοδευτικό, λαϊκό ηγέτη Εβο Μοράλες με σκοτεινές μεθοδεύσεις, όμως η απήχησή του φέρνει το κόμμα του -με μπροστάρη πια τον Λουίς Αρσε- και πάλι στην εξουσία ● Στις 18/10 οι κρίσιμες εκλογές.
μοράλες
© AP Photo / Natacha PisarenkoEβο Μοράλες (δεξιά) και Λουίς Αρσε (αριστερά), σε συνάντησή τους εκτός Βολιβίας, όπου δεν μπορεί να πατήσει το πόδι του ο πρώτος
Λίγες ημέρες πριν από τις εκλογές της 18ης Οκτωβρίου στη Βολιβία, η ντε φάκτο κυβέρνηση της Ζανίν Ανιες βλέπει τις απέλπιδες προσπάθειές της να αποκλείσει το κόμμα του Εβο Μοράλες MAS και να εξοντώσει πολιτικά τον ίδιο να πέφτουν στο κενό.

Η μεν Interpol αρνήθηκε το αίτημα της κυβέρνησης για σύλληψη του πρώην προέδρου, θεωρώντας τις κατηγορίες που του προσάπτουν για «τρομοκρατία και στάση» ως πολιτικά υποκινούμενες. Το δε Συνταγματικό Δικαστήριο απέρριψε το αίτημα για αποκλεισμό του MAS από τις εκλογές με τη δικαιολογία ότι παραβίασε τον εκλογικό νόμο που απαγορεύει σε πολιτικά κόμματα να μεταδίδουν εσωτερικές δημοσκοπήσεις.

Ωστόσο, αδιαφορώντας ακόμη και για τα προσχήματα, προ ημερών η κυβέρνηση άσκησε νέα δίωξη κατά του προεδρικού υποψηφίου του MAS και υπουργού Οικονομικών επί Μοράλες, Λουίς Αρσε, ο οποίος προηγείται σε όλες σχεδόν τις δημοσκοπήσεις, κατηγορώντας τον για παράνομο πλουτισμό «λόγω ενδείξεων από τις κινήσεις των τραπεζικών του λογαριασμών».

Παράλληλα, ώστε να μη συζητούνται τα δικά της σκάνδαλα, φρόντισε να αποπέμψει τον εισαγγελέα Χοσέ Μαρία Καμπρέρα που διερευνούσε οικονομικές ατασθαλίες της κυβέρνησης: από την αγορά υπερτιμολογημένων δακρυγόνων και άλλου στρατιωτικού εξοπλισμού, στην οποία εμπλέκεται και ο υπουργός Εσωτερικών Αρτούρο Μουρίγιο, ώς τις ύποπτες συναλλαγές για την ιδιωτικοποίηση της διανομής ηλεκτρισμού στην Κοτσαμπάμπα, που επιδιώκει πεισματικά και εσπευσμένα η Ανιες.

Σχεδόν έναν χρόνο μετά την ανάληψη της «προσωρινής» διακυβέρνησης της χώρας και έπειτα από τρεις αναβολές των εκλογών με πρόσχημα την πανδημία του κορονοϊού, Ακροδεξιά και ολιγάρχες της Βολιβίας με ευκαιριακή εκπρόσωπο τη Ζανίν Ανιες βλέπουν τις προσπάθειές τους να αποτυγχάνουν. Παρ' όλες τις μεθοδεύσεις και ακόμη και μετά την απόσυρσή της από την εκλογική κούρσα ώστε «να αποτραπεί η επιστροφή της δικτατορίας» και να ευνοηθεί η υποψηφιότητα του Κάρλος Μέσα της Κοινότητας Πολιτών (CC), ο Αρσε έχει σημαντικό προβάδισμα.

Σύμφωνα με την τελευταία δημοσκόπηση της Ciesmori που δημοσιοποιήθηκε την Κυριακή, ο Αρσε οριακά θα μπορούσε να κερδίσει από τον πρώτο γύρο. Προϋπόθεση γι' αυτό είναι να κατακτήσει είτε περισσότερο από 50% είτε τουλάχιστον 40% και δέκα μονάδες διαφορά από τον δεύτερο υποψήφιο. Με το 42,2% που φέρεται να κατακτά έναντι 33,1% του Μέσα και 16,7% του ακροδεξιού υποκινητή των διαδηλώσεων του περασμένου Οκτωβρίου, Φερνάντο Καμάτσο, υπολείπεται μόλις 0,9% από τις δέκα μονάδες που απαιτούνται για να εκλεγεί χωρίς επαναληπτική προσφυγή στις κάλπες τον Νοέμβριο. Αλλά και σε δημοσκόπηση του Λατινοαμερικανικού Στρατηγικού Κέντρου Γεωπολιτικής CELAG, ο Αρσε φέρεται να κερδίζει οριακά από τον πρώτο γύρο με 44,4% έναντι 34% του Μέσα και με τον Καμάτσο να αρκείται σε ένα 12%.

Οι φόβοι για νοθεία και ο αμερικανικός παράγοντας

Ενδεχόμενη νίκη του Αρσε από τον πρώτο γύρο είναι το σενάριο που απεύχονται - και γι' αυτό επιχειρούν με κάθε μέσο μέχρι και την τελευταία στιγμή να το αποτρέψουν. Μόνο ένας δεύτερος γύρος όπου όλο το φάσμα της Δεξιάς της χώρας θα κατέβει ενωμένο θα μπορούσε να της εξασφαλίσει την παραμονή στην εξουσία. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η αιφνίδια επίσκεψη του υπουργού Εσωτερικών Αρτούρο Μουρίγιο την περασμένη εβδομάδα στην Ουάσινγκτον, όπου συναντήθηκε με αξιωματούχους της κυβέρνησης Τραμπ και τον γενικό γραμματέα της Οργάνωσης Αμερικανικών Κρατών (ΟΑΚ), Λουίς Αλμάγρο.

Ο Αλμάγρο έπαιξε καταλυτικό ρόλο στην ανατροπή του Μοράλες με τις ατεκμηρίωτες και έπειτα διαψευσμένες από στατιστικές έρευνες διεθνών οργανισμών και ερευνητών εκθέσεις για νοθεία στις εκλογές που (ξανα)κέρδισε ο πρώτος ιθαγενής πρόεδρος στην ιστορία της χώρας πέρσι τον Οκτώβριο(1).

Συνεχίζοντας την ίδια τακτική, μετά την επίσκεψη του Μουρίγιο ο Αλμάγρο εξέφρασε την ανησυχία του για την απειλή νοθείας υπέρ του Μοράλες. Ο δε Μουρίγιο άρχισε να διαμορφώνει κλίμα προεξοφλώντας τη νίκη των αντιπάλων του Μοράλες και υποστηρίζοντας πως το MAS ετοιμάζει ταραχές τις οποίες προειδοποίησε πως «θα πατάξει με σθένος καθώς η αστυνομία έχει εφοδιαστεί με νέο εξοπλισμό». Σε απάντηση ο Αρσε έστειλε γράμμα σε 4 διεθνείς οργανισμούς προειδοποιώντας για τους κινδύνους που αντιμετωπίζει η δημοκρατία στη χώρα και καταγγέλλοντας πως επιχειρείται ο εκτροχιασμός της εκλογικής διαδικασίας με προβοκάτσιες.

Οπως δείχνει και το ταξίδι του Μουρίγιο στις ΗΠΑ, όλα αυτά δεν θα μπορούσαν να γίνουν χωρίς την έγκριση των Ηνωμένων Πολιτειών, όπως συνέβη και τον περασμένο Οκτώβριο όταν, όπως αποκάλυψαν οι Los Angeles Times, «ο Κάρλος Τρουχίγιο, πρέσβης των ΗΠΑ στη Βολιβία, καθοδήγησε την ομάδα παρατηρητών της ΟΑΚ για να εκπονήσει μια έκθεση για γενικευμένη νοθεία και πίεσε την κυβέρνηση Τραμπ να στηρίξει την εκδίωξη του Μοράλες»

Φέρνοντας έτσι στην κυβέρνηση αντιδραστικούς πολιτικούς που σαν την Ανιες θεωρούν σατανικές τις θρησκευτικές πρακτικές των ιθαγενών και θέλουν να αποτρέψουν «την επιστροφή των άγριων στην εξουσία». Την Ανιες που την περασμένη Παρασκευή, ημέρα δολοφονίας του Τσε Γκεβάρα στη Βολιβία, τίμησε τους στρατιωτικούς που συμμετείχαν στην εκστρατεία του 1967 και εκτέλεσαν τον ηρωικό αντάρτη, συγχαίροντάς τους «γιατί κατατρόπωσαν τον εισβολέα κομμουνιστή».

Η πολιτική ατμόσφαιρα είναι εξαιρετικά φορτισμένη, καθώς τις τελευταίες ημέρες έχουν σημειωθεί βίαια επεισόδια ανάμεσα σε οπαδούς του Μοράλες και φασιστοειδείς ομάδες κρούσης, όπως η αυτοαποκαλούμενη Νεολαιίστικη Αντίσταση Kοτσάλα (RJC).

Τα μέλη της, πρωταγωνιστές των βίαιων προ- και μετεκλογικών διαδηλώσεων που οδήγησαν στην ανατροπή του προέδρου Μοράλες, εδώ και ημέρες διαδηλώνουν στο Σούκρε ζητώντας την παραίτηση του γενικού εισαγγελέα της περιφέρειας, Χουάν Λαντσίπα, τον οποίο κατηγορούν ότι παρεμποδίζει τη δικαστική δίωξη εκατοντάδων μελών του MAS. Το κλίμα φορτίζεται ακόμη περισσότερο καθώς οι φόβοι για βία και νοθεία είναι πράγματι βάσιμοι και όλοι υπόσχονται ότι η νίκη θα κριθεί στους δρόμους.