ρωσία στη συρία
© Sputnik / Mikhail Alaeddin
Πέντε χρόνια πριν, στις 30 Σεπτεμβρίου του 2015, η Ρωσία ξεκίνησε μια από τις πιο επιτυχημένες στρατιωτικές επιχειρήσεις στην ιστορία. Εκείνες τις μέρες οι Ρωσικές Αεροδιαστημικές Δυνάμεις βομβάρδισαν τους πρώτους στόχους των εξτρεμιστών στη Συρία. Μέσα σε λίγους μόνο μήνες, η κατάσταση άλλαξε ριζικά υπέρ του στρατού του Άσαντ.

Όταν έφτασε το φθινόπωρο του 2015, ο πόλεμος στη Συρία διαρκούσε ήδη τέσσερα χρόνια. Το μεγαλύτερο μέρος του εδάφους της χώρας είχε καταληφθεί από μαχητές των τρομοκρατικών οργανώσεων του Ισλαμικού Κράτους, της Αλ Κάιντα και της Αλ Νούσρα. Οι κυβερνητικές δυνάμεις είχαν τον έλεγχο μόνο του 8% του εδάφους της Αραβικής Δημοκρατίας της Συρίας. Ο Πρόεδρος Μπασάρ αλ Άσαντ αναγκάστηκε να ζητήσει βοήθεια από τη Ρωσία.

Για τα ρωσικά αεροσκάφη και ελικόπτερα, επιλέχθηκε ένα μικρό αεροδρόμιο κοντά στη Λατάκια, όπου μέσα σε λίγους μήνες κατασκευάστηκε η στρατιωτική αεροπορική βάση Χμεϊμίμ. Περίπου 50 επιθετικά, βομβαρδιστικά και μεταφορικά αεροσκάφη καθώς και πολεμικά ελικόπτερα μεταφέρθηκαν εκεί. Η αεροπορική βάση Χμεϊμίμ της Ρωσικής Πολεμικής Αεροπορίας είχε τη δυνατότητα να φιλοξενήσει περισσότερα, έτσι στη συνέχεια ο αριθμός των αεροσκαφών αυξήθηκε, και η βάση έγινε μια από τις πιο ισχυρές στην περιοχή.

Κατά τη διάρκεια του πρώτου μήνα της επιχείρησης, οι Ρώσοι πιλότοι πραγματοποίησαν περίπου 1.500 πτήσεις καταστρέφοντας 1.600 στόχους των εξτρεμιστών. Πρόκειται αφενός για στρατόπεδα εκπαίδευσης μαχητών, διοικητήρια και αποθήκες όπλων και πυρομαχικών και αφετέρου για κατάσχεση κοιτασμάτων πετρελαίου από τρομοκράτες και βυτιοφόρα που τα μετέφεραν για να τα πωλήσουν στο εξωτερικό.

Τα βομβαρδιστικά και τα επιθετικά αεροσκάφη πετούσαν ασταμάτητα, μέρα και νύχτα. Τον Νοέμβριο του 2015 η αεροπορική ομάδα σημείωσε ρεκόρ: οι πιλότοι πραγματοποίησαν 134 πτήσεις σε ένα 24ωρο. Στα τέλη του 2015, έφτασαν στη βάση «βαρέα» αεροσκάφη: στρατηγικά βομβαρδιστικά Tupolev Tu-160, Tu-95 καθώς και υπερηχητικά, μεγάλης εμβέλειας, στρατηγικά βομβαρδιστικά Tupolev Tu-22M3, τα οποία κατάφεραν από μεγάλα ύψη να πλήξουν με πυραύλους Κρουζ και βόμβες ελεύθερης πτώσης τα διοικητήρια και τα στρατόπεδα εκπαίδευσης μαχητών στις επαρχίες του Ιντλίμπ στο Χαλέπι.

Στις επιχειρήσεις συμμετείχε και το Πολεμικό Ναυτικό. Για πρώτη φορά, μπήκε στη μάχη το αεροπλανοφόρο καταδρομικό «Admiral Kuznetsov», ενώ τα πλοία του στόλου της Κασπίας χτυπούσαν τους τρομοκρατικούς στόχους στη Συρία με πυραύλους Κρουζ Kalibr χωρίς να εγκαταλείψουν τη βάση τους. Ορισμένοι στόχοι των τρομοκρατών είχαν καταστραφεί με τη βοήθεια των πυραυλικών συστημάτων παράκτιας άμυνας Bastion.

Βάρβαροι του 21ου αιώνα

Μετά την παρέμβαση της Ρωσίας, η κατάσταση στη Συρία άλλαξε. Οι επιχειρήσεις των κυβερνητικών δυνάμεων με την υποστήριξη της πολεμικής αεροπορίας έγιναν πολύ πιο επιτυχημένες. Ο στρατός του Άσαντ κατάφερε να απελευθερώσει πολλούς οικισμούς και να εκδιώξει τους μαχητές του Ισλαμικού Κράτους.

Η Ρωσία υποστήριζε τους συμμάχους της και στο έδαφος. Έπειτα από σκληρές μάχες, οι δυνάμεις του Άσαντ κατάφεραν με ρωσική βοήθεια να ανακτήσουν τον έλεγχο της αρχαίας Παλμύρας που βρισκόταν στο έλεος του Ισλαμικού Κράτους για 10 μήνες. Ο συριακός στρατός σε αυτή του την προσπάθεια είχε την υποστήριξη των ρωσικών βομβαρδιστικών.

Οι μαχητές του Ισλαμικού Κράτους είχαν καταλάβει την αρχαία πόλη τον Μάιο του 2015. Σκότωσαν εκατοντάδες στρατιωτικούς και πολίτες, πραγματοποίησαν επιδείξεις εκτελέσεων και κατέστρεψαν μνημεία. Ανατίναξαν δυο σημαντικούς αρχαίους ναούς του Βήλου και του Βάαλ Σαμίν καθώς και τη χαρακτηριστική Αψίδα του Θριάμβου, ενώ λεηλάτησαν το Εθνικό Μουσείο και τη νεκρόπολη της Παλμύρας.

Μετά την εκδίωξή τους από την Παλμύρα, οι μαχητές του Ισλαμικού Κράτους υποχώρησαν στα ανατολικά και βόρεια της Συρίας. Σύμφωνα με τους στρατιωτικούς αναλυτές, η ανακατάληψη της Παλμύρας ήταν μια στρατηγικής σημασίας επιτυχία των δυνάμεων του Άσαντ. Η πόλη βρίσκεται σχεδόν στο κέντρο της χώρας, σε σημαντική για τις μεταφορές διασταύρωση. Μετά την απελευθέρωσή της, ο συριακός στρατός προχώρησε προς τη Ράκα, ενώ οι Ρώσοι ειδικοί ασχολήθηκαν με τις νάρκες που άφησαν οι μαχητές.

Οι τρομοκράτες είχαν τοποθετήσει νάρκες σε έδαφος των περίπου 2.000 στρεμμάτων της αρχαίας Παλμύρας και της γύρω περιοχής. Μόνο την πρώτη ημέρα είχαν εντοπιστεί και απενεργοποιηθεί περίπου 150 εκρηκτικά. Στη συνέχεια, οι ειδικοί καθάρισαν εντελώς το ιστορικό τμήμα της πόλης και τις κατοικημένες περιοχές από θανατηφόρες παγίδες.

Τον Δεκέμβριο του 2016 οι εξτρεμιστές κατέλαβαν ξανά την Παλμύρα, αλλά δεν μπόρεσαν να την κρατήσουν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Στις αρχές Μαρτίου του 2017, ο συριακός στρατός, με την υποστήριξη των ρωσικών στρατιωτικών συμβούλων και πολεμικής αεροπορίας, τους έδιωξε τελικά από την πόλη.

Τον χειμώνα του 2016 ο στρατός της κυβέρνησης της Συρίας απελευθέρωσε το Χαλέπι και στη συνέχεια καθάρισε την Ντέιρ αλ-Ζορ. Ο Πρόεδρος Μπασάρ αλ Άσαντ και η ένοπλη αντιπολίτευση υπέγραψαν συμφωνία για την κατάπαυση του πυρός. Οι συγκρούσεις δεν σταμάτησαν εντελώς, αλλά μεταφέρθηκαν στα νότια της χώρας, ενώ οι επιτυχίες του στρατού συνέβαλαν στην έναρξη διεθνών διαπραγματεύσεων με σκοπό την επίλυση της κατάστασης στη Σύρια.

Έπειτα από έναν χρόνο, στις 11 Δεκεμβρίου του 2017, ο Πρόεδρος της Ρωσίας, Βλαντίμιρ Πούτιν, διέταξε την ολοκλήρωση της επιχείρησης των αεροδιαστημικών δυνάμεων και την απόσυρση από τη χώρα της στρατιωτικής αεροπορικής ομάδας. Στη Σύρια έμεινε μόνιμα η αεροπορική βάση Χμεϊμίμ και το κέντρο υπολογιστικής εξασφάλισης του Πολεμικού Ναυτικού στην Ταρτούς. Έως το τέλος του 2018, το μεγαλύτερο μέρος των Ενόπλων Δυνάμεων της Ρωσίας είχε φύγει από τη Σύρια. Πλέον, εκεί βρίσκονται μόνο στρατιωτικοί σύμβουλοι, στρατιώτες των Ειδικών Δυνάμεων, ειδικοί του Ρωσικού Κέντρου Συμφιλίωσης για τη Συρία και μια ομάδα στρατιωτικής αστυνομίας.

Οι δυνάμεις της κυβέρνησης ανέκτησαν σχεδόν όλη την περιοχή. Οι τρομοκράτες παγιδεύτηκαν βορειοδυτικά στην περιφέρεια Ιντλίμπ, από όπου έκαναν εξορμήσεις.

Η επιτυχία της ρωσικής αποστολής

Αναγνωρίστηκε ακόμα και από τη Δύση. Πρόσφατα Αμερικανοί αναλυτές παρέδωσαν στο Κογκρέσο αναφορά που υποστηρίζει ότι χωρίς τη βοήθεια της Ρωσίας, ο Άσαντ δεν θα τα είχε καταφέρει.

Η Σύρια επέστρεψε σε μια ειρηνική ζωή. Επέστρεψαν οι πρόσφυγες και εφαρμόστηκαν ανθρωπιστικά προγράμματα. Αποκαταστάθηκαν οι κατεστραμμένες βιομηχανικές εγκαταστάσεις, χτίστηκαν νέες.

Η αποστολή στη Σύρια έδειξε σε όλο τον κόσμο τις δυνατότητες του νέου ρωσικού οπλισμού και αποτελεί παράδειγμα της αποτελεσματικής χρήσης της Πολεμικής Αεροπορίας και του Ναυτικού.

Καταστράφηκαν περίπου 122.000 εγκαταστάσεις των τρομοκρατών, σκοτώθηκαν περισσότεροι από 133.000 και 1.500 οικισμοί απελευθερώθηκαν. Συνολικά, τα αεροσκάφη των Ρωσικών Αεροδιαστημικών Δυνάμεων πραγματοποίησαν 40.000 πτήσεις, ενώ τα πλοία και τα υποβρύχια του Πολεμικού Ναυτικού πραγματοποίησαν σχεδόν 200 αποστολές προς τις ακτές της Συρίας.

Το έδαφος της συριακής έρημου είχε γίνει ένα είδος πεδίου δοκιμών για την ανάπτυξη των ρωσικών στρατιωτικών τεχνολογιών σε συνθήκες μάχης και την εκπαίδευση του στρατιωτικού προσωπικού. Περίπου 63.000 στρατιωτικοί πέρασαν από τη Συρία, συμπεριλαμβανομένων 25.000 αξιωματικών και περισσότερων από 400 στρατηγών. Όλοι οι διοικητές των στρατιωτικών περιοχών και στρατών, διοικητές των μονάδων έλαβαν εμπειρία στη διοίκηση και τον έλεγχο των στρατευμάτων στη μάχη.

Οι ειδικοί δοκίμασαν 231 είδη εκσυγχρονισμένου στρατιωτικού εξοπλισμού και όπλων σε πραγματικές συνθήκες μάχης. Ανάμεσά τους ήταν πύραυλοι Κρουζ, οπλισμός υψηλής ακριβείας, αεροσκάφη και ελικόπτερα, συστήματα αεροπορικής άμυνας και ηλεκτρονικού πολέμου.