experts covid
Μετά την προηγούμενη λίστα μας να ακόμα 10 φωνές εμπειρογνωμόνων που προσφέρουν την άποψη τους στο πλαίσιο της επιδημίας του κοροναϊού αλλά αγνοούνται από τα κυρίαρχα ΜΜΕ.
* * *

Οι Δρ Sunetra Gupta κ.α. είναι μια ερευνητική ομάδα που εδρεύει στην Οξφόρδη και έχουν δημιουργήσει ένα επιδημιολογικό μοντέλο για την εξάπλωση του κοροναϊού. Η έρευνα τους δεν έχει ακόμη αξιολογηθεί, αλλά η περίληψη της είναι διαθέσιμη στο διαδίκτυο.

Η Δρ Gupta είναι καθηγήτρια Θεωρητικής Επιδημιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης με ειδικό ενδιαφέρον στους παράγοντες λοιμωδών νοσημάτων που ευθύνονται για την ελονοσία, τον ιό HIV, τη γρίπη και τη βακτηριακή μηνιγγίτιδα. Της έχει απονεμηθεί το βραβείο Sahitya Akademi, το Επιστημονικό Μετάλλιο της Zoological Society of London και το Βραβείο της Βασιλικής Εταιρείας Rosalind Franklin για την επιστημονική της έρευνα.

Μας λένε:
Το σημαντικότερο είναι ότι τα αποτελέσματα που παρουσιάζουμε υποδηλώνουν ότι οι συνεχιζόμενες επιδημίες στη Βρετανία και την Ιταλία έχουν ξεκινήσει τουλάχιστον ένα μήνα πριν από τον πρώτο αναφερόμενο θάνατο, και αυτό οδήγησε στην συγκέντρωση σημαντικών επιπέδων «ανοσίας της αγέλης» και στις δυο χώρες. Υπάρχει μια αντίστροφη σχέση μεταξύ του ποσοστού αυτών που επί του παρόντος έχουν αναπτύξει ανοσία και το κομμάτι του πληθυσμού που είναι ευάλωτο σε σοβαρές ασθένειες.

- «Οι θεμελιώδεις αρχές της εξάπλωσης της επιδημίας υπογραμμίζουν την άμεση ανάγκη για ορρολογικές έρευνες μεγάλης κλίμακας για την αξιολόγηση της κατάστασης της επιδημίας SARS-CoV-2», 24 Μαρτίου 2020
Η έρευνα παρουσιάζει μια πολύ διαφορετική άποψη της επιδημίας σε σύγκριση με το μοντέλο του Imperial College του Λονδίνου. «Με αφήνει πραγματικά έκπληκτη το ότι υπάρχει ανεπιφύλακτη αποδοχή του μοντέλου του Imperial College», δήλωσε η Δρ Gupta.

[...]

Τα αποτελέσματα της Οξφόρδης θα υποδείκνυαν ότι η χώρα έχει ήδη αποκτήσει ουσιαστική ανοσία της αγέλης μέσω της μη αναγνωρισμένης διάδοσης του Covid19 για περίοδο μεγαλύτερη από εδώ και δυο μήνες.

Αν και ορισμένοι ειδικοί αμφιβάλουν σχετικά με τη δύναμη και τη διάρκεια της ανοσοποιητικής αντίδρασης των ανθρώπων στον ιό, η Δρ Gupta είπε ότι τα αναδυόμενα στοιχεία την επιβεβαιώνουν ότι η ανθρωπότητα θα δημιουργήσει ανοσία αγέλης εναντίον του Covid19.

- «Ο κοροναϊός μπορεί να έχει μολύνει ήδη τον μισό πληθυσμό», Financial Times, 24 Μαρτίου 2020
H Δρ Karin Mölling είναι γερμανίδα ιολόγος της οποίας η έρευνα επικεντρώθηκε σε ρετροϊούς, ιδιαίτερα στον ιό της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας (HIV). Υπήρξε καθηγήτρια και διευθύντρια του Ινστιτούτου Ιατρικής Ιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης από το 1993 έως την αποχώρησή της το 2008 και έλαβε πολλαπλές διακρίσεις και βραβεία για το έργο της.

Μας λέει:
Τώρα σας λένε κάθε πρωί πόσους θανάτους προκάλεσε ο κοροναϊός. Αλλά δεν σας λένε πόσοι άνθρωποι είχαν τη γρίπη αυτό το χειμώνα και πόσους θανάτους έχει προκαλέσει.

Αυτό το χειμώνα η γρίπη δεν είναι σοβαρή, αλλά περίπου 80,000 άτομα έχουν μολυνθεί. Δεν σας δίνουν ποτέ αυτούς τους αριθμούς. Κάτι παρόμοιο είχε συμβεί πριν από δύο χρόνια. Αυτό δεν τίθεται καθόλου στο σωστό πλαίσιο.

[...]

Κάθε εβδομάδα ένα άτομο πεθαίνει στο Βερολίνο από πολύ-ανθεκτικά μικρόβια. Αυτό αντιστοιχεί σε περίπου 35,000 ανθρώπους ετησίως στη Γερμανία. Αλλά αυτό δεν αναφέρεται ποτέ. Πιστεύω ότι έχουμε βιώσει παρόμοιες καταστάσεις αρκετές φορές και ότι τα μέτρα που λαμβάνονται τώρα είναι υπερβολικά.

Είμαι της άποψης ότι δεν πρέπει να αποτρέψουμε τους νέους από το να πηγαίνουν σε πάρτι και να μολύνουν ο ένας τον άλλο. Πρέπει να δημιουργήσουμε ανοσία με κάποιο τρόπο. Πως μπορεί να γίνει αυτό χωρίς επαφές; Οι νεότεροι χειρίζονται τον ιό πολύ καλύτερα. Αλλά πρέπει να προστατεύσουμε τους ηλικιωμένους και να τους προστατεύσουμε με τρόπους που να μπορούν να διερευνηθούν εξονυχιστικά. Είναι λογικό αυτό που συμβαίνει τώρα, που παρατείνουμε την επιδημία με τρόπο που σχεδόν παραλύει ολόκληρη την παγκόσμια οικονομία;

[...]

Το ινστιτούτο Robert Koch παρέχει τα στοιχεία. Μετά κάθεστε εκεί ως ακροατές ή θεατές: 20 νεκροί πάλι, είναι τρομερό! Ξέρετε πότε θα άρχιζα να πανικοβάλλομαι; Αν οι νεκροί ήταν 20,000. Τότε θα πλησιάζαμε αυτό που συνέβη πριν δυο χρόνια χωρίς κανένας να γνωρίζει τους αριθμούς.

Η επιδημία της γρίπης του 2018, με 25,000 νεκρούς, δεν αναστάτωσε καθόλου τα ΜΜΕ. Τα νοσοκομεία είχαν να ασχοληθούν με 60,000 επιπλέον ασθενείς, κάτι που δεν αποτέλεσε πρόβλημα τότε!

[...]

Αυτός είναι ο κύριος φόβος: η ασθένεια παρουσιάζεται ως μια τρομερή ασθένεια. Η ασθένεια αυτή καθεαυτή είναι σαν τη γρίπη σε έναν κανονικό χειμώνα. Είναι ακόμα πιο αδύναμη από τη γρίπη την πρώτη εβδομάδα.

- Συνέντευξη στο Anti-Empire.com, 23 Μαρτίου 2020
Ο Δρ Anders Tegnell είναι ένας Σουηδός γιατρός και Επίτροπος Επιδημιολόγος της Υπηρεσίας Δημόσιας Υγείας της Σουηδίας από το 2013. Ο Δρ Tegnell αποφοίτησε από την ιατρική σχολή το 1985 με ειδίκευση στις μολυσματικές ασθένειες. Αργότερα απέκτησε το διδακτορικό του στις Ιατρικές Επιστήμες από το Πανεπιστήμιο Linköping το 2003 και πτυχίο MSc το 2004.

Μας λέει:
«Όλα τα μέτρα που λαμβάνουμε πρέπει να είναι εφικτά για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα.» Διαφορετικά, ο κόσμος θα χάσει την αποδοχή ολόκληρης της στρατηγικής του κοροναϊού.

Οι ηλικιωμένοι ή τα άτομα με προηγούμενα προβλήματα υγείας πρέπει να απομονώνονται όσο το δυνατόν περισσότερο. Έτσι, δεν θα υπάρχουν επισκέψεις σε παιδιά ή εγγόνια, δεν θα υπάρχουν ταξίδια με τα μέσα μαζικής μεταφοράς, αν είναι δυνατόν, δεν θα ψωνίζουν. Αυτός είναι ο ένας κανόνας. Ο άλλος είναι: Οποιοσδήποτε έχει συμπτώματα θα πρέπει να μένει στο σπίτι αμέσως, ακόμη και με τον παραμικρό βήχα.

«Εάν ακολουθήσετε αυτούς τους δύο κανόνες, δεν χρειάζεστε περαιτέρω μέτρα, τα αποτελέσματα των οποίων είναι πολύ οριακά ούτως ή άλλως»

- «Ο κόσμος όλος πάγωσε ... Εκτός από τη Σουηδία», Zeit.de, 24 Μαρτίου 2020
Ο Δρ Pablo Goldschmidt είναι ένας Αργεντινο-Γάλλος ιολόγος ειδικός στις τροπικές ασθένειες και καθηγητής της Μοριακής Φαρμακολογίας στο Université Pierre et Marie Curie στο Παρίσι. Είναι πτυχιούχος της Σχολής Φαρμακευτικής και Βιοχημείας του Πανεπιστημίου του Μπουένος Άιρες και της Ιατρικής Σχολής του Νοσοκομειακού Κέντρου Pitié-Salpetrière στο Παρίσι.

Σήμερα κατοικεί στη Γαλλία, όπου εργάζεται για σχεδόν 40 χρόνια ως ερευνητής σε κλινικά εργαστήρια που αναπτύσσουν διαγνωστική τεχνολογία.

Μας λέει:
Οι αβάσιμες απόψεις των διεθνών εμπειρογνωμόνων, που επαναλαμβάνονται από τα ΜΜΕ και τα κοινωνικά δίκτυα, επαναλαμβάνουν τον περιττό πανικό που βιώνουμε. Ο κοροναϊός που εντοπίστηκε στην Κίνα το 2019 δεν προκάλεσε τίποτα περισσότερο από ένα έντονο κρυολόγημα ή γρίπη, χωρίς διαφορά μέχρι στιγμής από το κρυολόγημα ή τη γρίπη, όπως τα γνωρίζουμε.

[...]

Οι ιογενείς παθήσεις του αναπνευστικού συστήματος είναι πολυάριθμες και προκαλούνται από διάφορες ιογενείς οικογένειες και είδη, μεταξύ των οποίων ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός (ειδικά στα βρέφη), η γρίπη, οι ανθρώπινοι μεταπνευμονοϊοί, οι αδενοϊοί, οι ρινοϊοί και οι διάφοροι κοροναϊοί, που έχουν ήδη περιγραφεί εδώ και χρόνια. Είναι εντυπωσιακό ότι κατά τις αρχές του έτους προκλήθηκαν παγκόσμιοι συναγερμοί για την υγεία ως αποτέλεσμα μολύνσεων από κοροναϊό που εντοπίστηκε στην Κίνα, τον COVID-19, γνωρίζοντας ότι κάθε χρόνο πεθαίνουν από πνευμονία ανά τον κόσμο 3 εκατομμύρια νεογνά και 50,000 ενήλικες στις Ηνωμένες Πολιτείες, χωρίς σημάνσεις συναγερμού.

[...]

Ο πλανήτης μας είναι το θύμα ενός νέου κοινωνιολογικού φαινομένου, την παρενόχληση από επιστήμονες και ΜΜΕ, η οποία προκλήθηκε από εμπειρογνώμονες που βασίζονται μόνο σε αποτελέσματα εργαστηριακών μοριακών διαγνωστικών αναλύσεων. Τα ανακοινωθέντα που εκδόθηκαν από την Κίνα και τη Γενεύη ανατυπώθηκαν χωρίς κριτική σκέψη και κυρίως, χωρίς να τονίσουν ότι οι κοροναϊοί μολύνουν τους ανθρώπους από πάντα και πάντα προκαλούν διάρροια και ότι αυτό είναι που αποκαλούμε κοινό κρυολόγημα ή κοινή γρίπη. Τώρα δημιουργούνται παράλογες προβλέψεις, όπως το 2009 με τον ιό της γρίπης H1N1.

[...]

Δεν υπάρχουν στοιχεία που να δείχνουν ότι ο κοροναϊός του 2019 είναι πιο θανατηφόρος από τους αναπνευστικούς αδενοϊούς, τους ιούς της γρίπης, τους κοροναϊούς από προηγούμενα χρόνια ή τους ρινοϊούς που είναι υπεύθυνοι για το κοινό κρυολόγημα.

- Συνέντευξη στο Clarin.com, 9 Μαρτίου 2020
Οι Δρ Eran Bendavid και Δρ Jay Bhattacharya είναι καθηγητές της ιατρικής και της δημόσιας υγείας στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ.

Μας λένε:
Οι προβολές του αριθμού των νεκρών μπορεί εύλογα να είναι πολύ υψηλές [...] Το πραγματικό ποσοστό θνησιμότητας είναι ο αριθμός των ατόμων που πεθαίνουν λόγω του ιού, όχι οι θάνατοι από διαγνωσμένα θετικά περιστατικά. (Π.χ., κάποιος μπορεί να έχει τον ιό αλλά να πεθάνει από καρδιακά)

Αυτά τα ποσοστά είναι παραπλανητικά λόγω του σφάλματος επιλογής κατά το τεστ. Ο βαθμός του σφάλματος είναι αβέβαιος επειδή τα διαθέσιμα στοιχεία είναι περιορισμένα. Αλλά θα μπορούσαν να αποτελέσουν τη διαφορά ανάμεσα σε μια επιδημία που σκοτώνει 20,000 και μία που σκοτώνει δύο εκατομμύρια άτομα.

[...]

Μια καθολική καραντίνα μπορεί να μην αξίζει το κόστος που επιβάλλει στην οικονομία, την κοινωνία και την ατομική ψυχική και σωματική υγεία. Θα πρέπει να λάβουμε άμεσα μέτρα για να αξιολογήσουμε τα εμπειρικά κριτήρια για την εφαρμογή της καραντίνας.

«Είναι ο κοροναϊός όσο θανατηφόρος όσο λένε;», Wall Street Journal, 24 Μαρτίου 2020
Ο Δρ Tom Jefferson είναι βρετανός επιδημιολόγος, με έδρα τη Ρώμη. Εργάζεται στην Cochrane Collaboration, όπου είναι συγγραφέας και συντάκτης της ομάδας αναπνευστικών λοιμώξεων της Cochrane Collaboration, καθώς και μέρος άλλων τεσσάρων ομάδων της Cochrane. Είναι επίσης σύμβουλος της ιταλικής Εθνικής Υπηρεσίας Περιφερειακών Υπηρεσιών Υγείας.

Μας λέει:
Δεν μπορώ να βρω απαντήσεις στις επίμονες αμφιβολίες μου, δεν φαίνεται να υπάρχει κάτι το ιδιαίτερο σ' αυτή τη συγκεκριμένη επιδημία μιας ασθένειας που μοιάζει με τη γρίπη.

Υπάρχουν όμως δυο συνέπειες αυτής της κατάστασης που με ανησυχούν.

Η πρώτη είναι η έλλειψη θεσμικής αξιοπιστίας όπως αυτή γίνεται αντιληπτή από τους φίλους μου. Είναι πυροσβέστες, αστυνομικοί, και ένας γενικός γιατρός. Είναι οι τύποι ατόμων που δεν θα θέλατε να αποξενώσετε σε περίπτωση ανάγκης. Ένας ιδιοκτήτης εστιατορίου μου είπε ότι δεν θα επικοινωνούσε ποτέ με τις υγειονομικές αρχές γιατί αυτό θα σήμαινε ότι θα πρέπει να κλείσει το μαγαζί για 2 εβδομάδες και αυτό θα κατέστρεφε την επιχείρηση του

Η δεύτερη είναι: όταν όλα αυτά τελειώσουν, θα υπάρξει μια σοβαρή και συγκεντρωμένη διεθνής προσπάθεια για να κατανοήσουμε τα αίτια και την προέλευση των ασθένειες που μοιάζουν με γρίπη και τον κύκλο ζωής των παθολογικών παραγόντων τους;

Παρελθοντικά συμβάντα μου λένε, όχι. Και θα επιστρέψουμε στο να προωθούμε τη γρίπη ως παγκόσμια πανδημία εμπορικού ενδιαφέροντος. Σημειώστε τη διαφορά: Η γρίπη (που προκαλείται από τους ιούς της γρίπης Α και Β, για τους οποίους έχουμε εγκρίνει εμβόλια και φάρμακα) όχι οι ασθένειες που μοιάζουν με γρίπη, λόγω των οποίων πρέπει να πλένουμε τα χέρια μας ολόχρονα, όχι μόνο τώρα.

Εν τω μεταξύ, δεν μπορώ ακόμα να απαντήσω την ερώτηση: τι το διαφορετικό έχει αυτή η περίπτωση;

- «Covid 19 - Πολλές ερωτήσεις, αλλά δεν υπάρχουν σαφείς απαντήσεις», British Medical Journal, 2 Μαρτίου 2020
Ο Δρ Michael Levitt είναι Καθηγητής Βιοχημείας στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ. Είναι μέλος της Βασιλικής Εταιρείας (FRS), μέλος της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών και έλαβε το Βραβείο Νόμπελ Χημείας του 2013 για την ανάπτυξη μοντέλων πολλαπλών κλιμάκων για σύνθετα χημικά συστήματα.

Τον Φεβρουάριο του τρέχοντος έτους, υπολόγισε σωστά ότι η επιδημία της Κίνας θα έφτανε στο τέλος της, προβλέποντας περίπου 80,000 περιστατικά και 3,250 θανάτους.

Μας λέει:
Δεν πιστεύω τους αριθμούς που δίνουν για το Ισραήλ, όχι επειδή είναι κατασκευασμένοι, αλλά επειδή ο ορισμός του περιστατικού στο Ισραήλ εξακολουθεί να αλλάζει και είναι δύσκολο να εκτιμήσει σωστά κανείς τους αριθμούς με αυτό τον τρόπο.

Υπάρχει μεγάλος αδικαιολόγητος πανικός στο Ισραήλ. Δεν πιστεύω στους αριθμούς που δίνουν εδώ, τα πάντα έχουν να κάνουν με την πολιτική κι όχι με τα μαθηματικά. Θα εκπλαγώ πολύ αν ο αριθμός των θανάτων ξεπεράσει τους δέκα στο Ισραήλ, ακόμα και τους πέντε τώρα με τους περιορισμούς.

[...]

Για να βάλουμε τα πράγματα σε αναλογία, ο αριθμός των θανάτων από κοροναϊού στην Ιταλία είναι το 10% του αριθμού των θανάτων από τη γρίπη στη χώρα κατά τα έτη 2016-2017.

Ακόμη και στην Κίνα είναι δύσκολο να δούμε τον αριθμό των ασθενών επειδή ο ορισμός του «ασθενούς» ποικίλλει, οπότε εξετάζω τον αριθμό των θανάτων. Στο Ισραήλ δεν υπάρχουν, γι 'αυτό δεν βρίσκεται καν στον παγκόσμιο χάρτη για την ασθένεια.

- «Βραβευμένος με Νόμπελ επιστήμονας: Θα εκπλαγώ εάν το Ισραήλ έχει περισσότερους από 10 θανάτους από κοροναϊό», Jerusalem Post, 20 Μαρτίου 2020
Ο Levitt ανέλυσε δεδομένα από 78 χώρες που ανέφεραν καθημερινά περισσότερα από 50 νέα περιστατικά του COVID-19 και βλέπει σημάδια ανάκαμψης σε πολλές από αυτές. Δεν επικεντρώνεται στον συνολικό αριθμό περιστατικών σε μια χώρα, αλλά στον αριθμό των νέων περιστατικών που εντοπίζονται κάθε μέρα - και ειδικότερα στην αλλαγή αυτού του αριθμού από τη μία ημέρα στην άλλη.

«Οι αριθμοί δεν είναι ακόμα καθαροί, αλλά υπάρχουν σαφή σημάδια επιβράδυνσης της ανάπτυξης της επιδημίας».

«Αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να ελέγξουμε τον πανικό», είπε. «Λαμβάνοντας υπόψη τα πάντα, μια χαρά θα είμαστε».

- «Γιατί ο νομπελίστας επιστήμονας προβλέπει μια ταχύτερη ανάρρωση από τον κοροναϊό: Μια χαρά θα είμαστε», Los Angeles Times, 22 Μαρτίου 2020
Το Γερμανικό Δίκτυο Ιατρικής Βασιζόμενης σε Στοιχεία (German Network for Evidence-Based Medicine) είναι ένας όμιλος γερμανών επιστημόνων, ερευνητών και επαγγελματιών του τομέα της ιατρικής.

Το δίκτυο ιδρύθηκε το 2000 για να διαδώσει και να αναπτύξει περαιτέρω τις έννοιες και τις μεθόδους της τεκμηριωμένης ιατρικής στην πράξη, τη διδασκαλία και την έρευνα, και σήμερα αποτελείται από περίπου 1000 μέλη.

Μας λένε:
Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, ο COVID-19 λαμβάνει τη μορφή ήπιου κρυολογήματος ή μπορεί να παρουσιαστεί ακόμα και χωρίς συμπτώματα. Ως εκ τούτου, είναι πολύ απίθανο να καταγράφονται όλες οι περιπτώσεις μόλυνσης, σε αντίθεση με τους θανάτους που καταγράφονται πάντα. Αυτό οδηγεί σε υπερεκτίμηση του ποσοστό θνητότητας.

Σύμφωνα με μια μελέτη σε 565 ιάπωνες που εκκενώθηκαν από την Ουχάν και οι οποίοι εξετάστηκαν όλοι (ανεξαρτήτως συμπτωμάτων), μόνο το 9.2% των μολυσμένων ανιχνεύτηκαν με την επί του παρόντος χρησιμοποιούμενη COVID-19 παρακολούθηση των συμπτωμάτων [5]. Αυτό σημαίνει ότι ο αριθμός των προσβεβλημένων ατόμων είναι πιθανόν να είναι περίπου 10 φορές μεγαλύτερος από τον αριθμό των καταχωρημένων περιστατικών. Η θνητότητα θα ήταν τότε μόνο το ένα δέκατο αυτής που μετράται σήμερα. Άλλοι υποθέτουν ακόμη μεγαλύτερο αριθμό μη αναφερόμενων περιστατικών, γεγονός που θα μειώσει περαιτέρω τα ποσοστά θνητότητας.

Η εκτεταμένη διαθεσιμότητα των τεστ για τον SARS-CoV-2 είναι περιορισμένη. Στις ΗΠΑ για παράδειγμα, μια επαρκής κρατική εγκατάσταση για όλα τα ύποπτα περιστατικά, είναι διαθέσιμη μόνο από τις 11.3.2020 [6].

Καθώς η ασθένεια εξαπλώνεται, καθίσταται όλο και πιο δύσκολο να εντοπιστεί η πηγή μόλυνσης. Ως αποτέλεσμα, τα συνήθη κρυολογήματα σε άτομα που είχαν επαφή με έναν ασθενή με COVID-19 χωρίς να το γνωρίζουν δεν συνδέονται απαραίτητα με τον COVID-19 και τα άτομα που όντως ασθενούν από αυτόν, δεν πηγαίνουν στον γιατρό καθόλου.

Μια υπερεκτίμηση της θνητότητας συμβαίνει επίσης όταν διαπιστωθεί ότι ένας νεκρός έχει μολυνθεί από τον SARS-CoV-2, αλλά αυτή δεν ήταν η αιτία θανάτου του.

[...]

Ο συντελεστής θνητότητας 0.2% που μετρήθηκε για την Γερμανία επί του παρόντος είναι μικρότερος από το ποσοστό θνητότητας της γρίπης που είναι 0.5%, όπως το υπολόγισε το ινστιτούτο Robert Koch για την περίοδο 2017/18 και 0.4% για την περίοδο 2018/2019.

[...]

Πέραν των (μάλλον αμφισβητήσιμων) συμπερασμάτων που αντλούνται από το ιστορικό παράδειγμα, υπάρχουν λίγα στοιχεία που δείχνουν ότι τα μέτρα για τον περιορισμό του COVID-19 όντως οδηγούν σε μείωση της συνολικής θνησιμότητας. Μια ανασκόπηση της Cochrane από το 2011 δεν βρήκε αξιόπιστα στοιχεία για την αποτελεσματικότητα των συνοριακών ελέγχων ή της κοινωνικής απομάκρυνσης.

[...]

Μια συστηματική ανασκόπηση από το 2015 βρήκε κάποια στοιχεία ότι το κλείσιμο σχολείων καθυστερεί την εξάπλωση μιας επιδημίας γρίπης, με υψηλό κόστος όμως. Η απομόνωση στο σπίτι επιβραδύνει την εξάπλωση της γρίπης αλλά οδηγεί σε αυξημένη μόλυνση των μελών της οικογένειας. Είναι αμφίβολο αν αυτά τα ευρήματα μπορούν να μεταφερθούν από τη γρίπη στον COVID-19.

Είναι εντελώς ασαφές πόσο πρέπει να διατηρηθούν τα μέτρα περιορισμού και ποια αποτελέσματα θα μπορούσαν να επιτευχθούν αναλόγως της διάρκειας και της έντασής τους. Ο αριθμός των θανάτων μπορεί να παραταθεί χρονικά, χωρίς μεταβολή στον συνολικό αριθμό.

[...]

Πολλά ερωτήματα παραμένουν αναπάντητα. Αφενός, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης μας φέρνουν αντιμέτωπους καθημερινά με ανησυχητικές αναφορές για έναν αυξανόμενο αριθμό ασθενών και νεκρών παγκοσμίως.

Τα ΜΜΕ επικοινωνούν επί του παρόντος ακατέργαστα δεδομένα, για παράδειγμα, υπήρξαν μέχρι σήμερα Χ περιστατικά και Υ θάνατοι. Ωστόσο, αυτή η παρουσίαση δεν κάνει διάκριση μεταξύ διαγνώσεων και μεταδόσεων.

- «Covid19: Πού είναι τα αποδεικτικά στοιχεία;», δήλωση στην ιστοσελίδα τους, 20 Μαρτίου 2020
Ο Δρ Richard Schabas είναι ο πρώην Διευθυντής Ιατρικών Υπηρεσιών του Οντάριο, Ιατρικός Διευθυντής του Hastings και Prince Edward Public Health και Διευθυντής Προσωπικού στο York Central Hospital.

Μας λέει:
Υπάρχουν πολύ περισσότερα περιστατικά απ' όσα έχουν αναφερθεί. Αυτό συμβαίνει επειδή σε πολλές περιπτώσεις δεν υπάρχουν συμπτώματα και η πιθανότητα για τεστ είναι περιορισμένη. Μέχρι σήμερα έχουν αναφερθεί 100,000 περιστατικά, αλλά εάν υπολογίσουμε από τον αριθμό των αναφερομένων θανάτων μέχρι σήμερα και το υποθετικό ποσοστό θνητότητας του 5%, ο πραγματικός αριθμός μάλλον αγγίζει τα 2 εκατομμύρια - στην συντριπτική τους πλειοψηφία τα περιστατικά είναι ασυμπτωματικά ή με ήπια συμπτώματα.

Ομοίως, το πραγματικό ποσοστό νέων περιστατικών είναι ίσως τουλάχιστον 10,000 την ημέρα. Εάν όμως αυτοί οι αριθμοί ακούγονται πολύ μεγάλοι, έχετε υπόψη σας ότι ο κόσμος είναι ένα πολύ μεγάλο μέρος. Από παγκόσμια άποψη, αυτοί οι αριθμοί είναι πολύ μικροί.

Δεύτερον, η επιδημία στην Ουχάν φαίνεται να έχει φτάσει στο τέλος της. Πόσο καταστροφική ήταν; Ο αριθμός των θανάτων ήταν συγκρίσιμος με το μέσο αριθμό θανάτων κατά την εποχή της γρίπης.

[...]

Δεν κηρύσσω εφησυχασμό. Αυτή η ασθένεια δεν πρόκειται να φύγει σύντομα. Θα πρέπει να αναμένουμε περισσότερα περιστατικά και περισσότερες τοπικές εξάρσεις. Και ο COVID-19 εξακολουθεί να έχει τη δυνατότητα να γίνει ένα μείζον παγκόσμιο πρόβλημα υγείας, με συνολική επιβάρυνση συγκρίσιμη με εκείνη της γρίπης. Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί στην επιτήρηση μας.

[...]

Αλλά πρέπει επίσης να είμαστε λογικοί. Η καραντίνα ανήκει στον Μεσαίωνα. Φυλάξτε τις μάσκες σας για ληστείες τραπεζών. Ηρεμίστε και συνεχίστε τη ζωή σας. Ας μην κάνουμε τις απόπειρες θεραπείας χειρότερες από την ασθένεια.

- «Αυστηρώς αριθμητικά, ο κοροναϊός δεν καταγράφεται ως μια τρομερή παγκόσμια κρίση», Globe and Mail, 11 Μαρτίου 2020