υεμένη λιμός
« Η πολιορκία μάς σκοτώνει ». Παιδιά διαδηλώνουν κατά του σαουδαραβικού αποκλεισμού έξω από τα γραφεία του ΟΗΕ στην πρωτεύουσα της Υεμένης.
«Στην Υεμένη θα υπάρξει λιμός. Οχι σαν το λιμό που είδαμε νωρίτερα φέτος στο Νότιο Σουδάν, που επηρέασε δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους. Ούτε σαν το λιμό που κόστισε 250.000 ζωές στη Σομαλία το 2011. Θα είναι ο μεγαλύτερος λιμός που έχει δει ο κόσμος εδώ και πολλές δεκαετίες, με εκατομμύρια θύματα». Η δήλωση του αναπληρωτή Γ.Γ. του ΟΗΕ, αρμόδιου για ανθρωπιστικές υποθέσεις, Μαρκ Λόουκοκ, σόκαρε όποιον δεν είχε ήδη συγκλονιστεί από τις εικόνες αποστεωμένων παιδιών. Από τις 4 Νοεμβρίου, η Σαουδική Αραβία, με την καθοριστική συνεργασία των ΗΠΑ και της Βρετανίας, έχει επιβάλει αποκλεισμό στα λιμάνια, στα αεροδρόμια και στους δρόμους της Υεμένης, προκειμένου να επιτύχει τους πολεμικούς στόχους της. Μετά την έντονη διεθνή κατακραυγή, επέτρεψε την περασμένη εβδομάδα να περάσουν στη χώρα λιγοστά φορτία ανθρωπιστικής βοήθειας, ενώ συνεχίζει να απαγορεύει κάθε άλλη εισαγωγή, σε μια χώρα που πριν από τον πόλεμο εισήγαγε το 90% των τροφίμων της.

«Οταν ένας άνθρωπος πεθαίνει της πείνας, δεν έχει κάποια αρρώστια. Κάποιος του το έχει προκαλέσει. Η Υεμένη είναι η πιο σοκαριστική περίπτωση, στη δική μας γενιά, εγκληματικού λιμού, γιατί οι γραμμές τής ευθύνης είναι τόσο εμφανείς και δεν μπορεί κανείς να τις αρνηθεί», υποστήριξε στην εφημερίδα «Γκάρντιαν» ο ιστοριογράφος των λιμών, Αλεξ ντε Βάαλ. Πράγματι, η Σαουδική Αραβία δεν αρνείται ότι, έπειτα από 2,5 χρόνια μερικού αποκλεισμού, επέβαλε ολοκληρωτικό αποκλεισμό. Οι προσπάθειες του Ριάντ είναι να πείσει τη διεθνή κοινή γνώμη ότι ο αποκλεισμός είναι επιβεβλημένος γιατί, αφού υπέστησαν 2,5 χρόνια ανηλεούς σφυροκοπήματος από την αεροπορία της Σαουδικής Αραβίας και των Εμιράτων (με Αμερικανούς και Βρετανούς αξιωματικούς στο κέντρο ελέγχου επιχειρήσεων), οι αντάρτες Χούθι της Υεμένης τόλμησαν, στις 4 Νοεμβρίου, να εκτοξεύσουν πύραυλο προς την κατεύθυνση της σαουδαραβικής πρωτεύουσας χωρίς, όμως, θύματα (στις 30 Νοεμβρίου εξαπέλυσαν και δεύτερο πύραυλο, πάλι χωρίς θύματα).

Είναι επίσης εύλογο, σύμφωνα με την ίδια επιχειρηματολογία, να μην μπαίνουν στη χώρα ούτε καν οι ταμπλέτες χλωρίου που απαιτούνται για την επεξεργασία του πόσιμου νερού, με αποτέλεσμα να σαρώνει τη χώρα η χολέρα (πάνω από 900.000 κρούσματα), γιατί, φυσικά, κανείς δεν ξέρει τι άλλο μπορεί να κρύβεται στα φορτία των εισαγωγών. Η Σαουδική Αραβία θεωρεί ότι η παγκόσμια κοινή γνώμη θα δείξει κατανόηση, αρκεί να κατορθώσει να αποδείξει ότι πίσω από τους Χούθι βρίσκεται το Ιράν.

Το Κογκρέσο

Ολα αυτά έχουν εξοργίσει ακόμη και τη Βουλή των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ, η οποία στις 12 Νοεμβρίου ζήτησε με μεγάλη πλειοψηφία (366 - 30) από τις ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ να απόσχουν από «μη επιτρεπόμενες εχθροπραξίες» στην Υεμένη. Το μη δεσμευτικό ψήφισμα υπενθυμίζει στο Πεντάγωνο ότι το Κογκρέσο έχει δώσει άδεια για πόλεμο κατά της Αλ Κάιντα το 2001 και κατά του Ιράκ το 2003, άδειες που δεν καλύπτουν την αμερικανική συμμετοχή στον πόλεμο κατά των Χούθι, που ξεκίνησε επί Μπαράκ Ομπάμα και κλιμακώθηκε επί Ντόναλντ Τραμπ. Πίσω από την απροσδόκητα έντονη αντίδραση του Κογκρέσου κρύβεται ο φόβος ότι, έπειτα από 16 χρόνια διαρκών επιχειρήσεων σε δεκάδες μέτωπα, το στρατιωτικοβιομηχανικό σύμπλεγμα των ΗΠΑ έχει υφαρπάξει από τους εκλεγμένους αντιπροσώπους το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα να αποφασίζουν για ζητήματα πολέμου.

Το Κογκρέσο, πάντως, εξακολουθεί να δίνει τη συγκατάθεσή του, αν και με όλο και πιο οριακή πλειοψηφία, σε κάθε πώληση όπλων που τροφοδοτεί τον πόλεμο της Υεμένης. Από το 2015, η Σαουδική Αραβία ξόδεψε πάνω από 3 δισ. δολ. για αμερικανικές βόμβες προς χρήση στην Υεμένη, συν 500 εκατ. δολ. για «έξυπνους πυραύλους». «Πάρτι» έγινε και στην πολεμική βιομηχανία της Βρετανίας, η οποία την ίδια περίοδο έκανε πωλήσεις 5 δισ. δολ., ενώ όπως γράφει η εφημερίδα «Λιμπερασιόν», «η Γαλλία, προκειμένου να συνεχιστεί η τροφοδοσία των Σαουδαράβων φίλων της, δεν δίστασε να τους διαθέσει υλικό από τις αποθήκες της δικής της αεροπορίας».

Πρόσφατα, οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν ότι σταματούν να βοηθούν τους Σαουδάραβες στην επιλογή στόχων στην Υεμένη. Οι επιχειρήσεις εναέριου ανεφοδιασμού των σαουδαραβικών αεροσκαφών από αμερικανικά, χωρίς τις οποίες ο πόλεμος θα σταματούσε αύριο κιόλας, συνεχίζονται κανονικά.

«Αραβικό ΝΑΤΟ» μόνο με σουνίτες

Η Σαουδική Αραβία εντάσσει την απόφαση του βομβαρδισμού και αποκλεισμού της Υεμένης στο πλαίσιο της ευρύτερης αντιπαράθεσής της με τον «σιιτικό άξονα» που έχει ως επίκεντρο την Τεχεράνη.

Στο ίδιο πλαίσιο κινείται και η πρωτοβουλία για «αραβικό ΝΑΤΟ», η στρατιωτική ένωση 41 σουνιτικών κρατών που είχε ανακοινωθεί προ διετίας, αλλά πήρε νέα ζωή την περασμένη εβδομάδα.

Μέχρι στιγμής, η συμμαχία παραμένει μια διακήρυξη προθέσεων για συνεργασία μεταξύ των χωρών στη βάση της καταπολέμησης της τρομοκρατίας. Ανακοινώνοντας ότι θα κατασκευάσει τα αρχηγεία της συμμαχίας στο Ριάντ, η Σαουδική Αραβία επιδιώκει να αποτελέσει σημείο αναφοράς των σουνιτικών κρατών, στόχος που ώς τώρα της διαφεύγει, παρά τη μεγάλη οικονομική της δύναμη.

Ο ντε φάκτο αποκλεισμός σιιτικών κρατών, αλλά και σουνιτικών που έχουν καλές σχέσεις με το Ιράν, όπως το Κατάρ, δημιουργεί την εντύπωση ότι η συμμαχία μπορεί να εξελιχθεί σε όχημα προβολής σαουδαραβικής ισχύος. Η ρητορική του Ριάντ έχει οξυνθεί τον τελευταίο καιρό, με τον διάδοχο του σαουδαραβικού θρόνου, Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, να αποκαλεί τον θρησκευτικό ηγέτη του Ιράν «νέο Χίτλερ της Μέσης Ανατολής». Το Ιράν απαντά χαρακτηρίζοντας τη σαουδαραβική ηγεσία «επικίνδυνους τυχοδιώκτες», αλλά όλα τα βλέμματα στρέφονται στις ΗΠΑ και στην προαναγγελθείσα μετακίνηση του σκληρού απέναντι στο Ιράν, Μάικ Πομπέο, στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ.