σύμπαν
Είναι πιθανό όλη η ζωή στη Γη να ξεκίνησε αφότου μικροσκοπικές μορφές εξωγήινων οργανισμών ταξίδεψαν προς τον άγονο πλανήτη μας σε ένα ρεύμα διαστημικής σκόνης, σύμφωνα με νέα μελέτη από αστρονόμους του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου.

Η μελέτη, με επικεφαλής τον καθηγητή Φυσικής και Αστρονομίας του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου, Arjun Berera, υποθέτει, ότι ισχυρά ρεύματα κοσμικής σκόνης που κινούνται με ταχύτητες έως και 70 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο μπορούν να μεταφέρουν μικροσκοπικούς ζωντανούς οργανισμούς οι οποίοι είναι σε θέση να επιβιώσουν από τις πιθανές καταστροφές που μπορεί να συναντήσουν στο διάστημα, στην πορεία τους προς άλλους πλανήτες.

Για παράδειγμα, ορισμένα βακτήρια και μικροί οργανισμοί, γνωστοί ως Βραδύπορα (tardigrades), πιστεύεται ότι μπορούν να επιβιώσουν για μεγάλες χρονικές περιόδους στο ανοιχτό διάστημα.

Επιπλέον, σύμφωνα με τη μελέτη, οι γρήγορες «ριπές» της διαστημικής σκόνης που επηρεάζουν τον πλανήτη μας σε τακτική βάση μπορούν να στείλουν μικροσκοπικές μορφές ζωής από την Γη, σε 150 χιλιόμετρα ή και περισσότερη απόσταση πάνω από την επιφάνειά της, από όπου μπορούν να «τραβηχτούν» από άλλες «ριπές» διαστημικής σκόνης. Αυτό σημαίνει, θεωρητικά, ότι όπως ακριβώς συμβαίνει και με την γονιμοποίηση των λουλουδιών από τις μέλισσες, η ζωή συνεχίζει το ταξίδι της «αναζητώντας» στο σύμπαν άλλους πλανήτες για να «γονιμοποιήσει».

Η υπόθεση της διαστημικής σκόνης έρχεται ως προσθήκη στην υπάρχουσα θεωρία, που υπάρχει εδώ και πολύ καιρό σε ορισμένες αστρονομικές σχολές σκέψης, ότι οι πτώσεις αστεροειδών και κομητών είναι η πιο πιθανή, αν όχι η μοναδική, φυσική μέθοδος για τη μεταφορά της ζωής μεταξύ των πλανητών. Η θεωρία, γνωστή ως πανσπερμία, έχει διευρύνει την σκέψη - καθώς και την φαντασία - πάνω στο ζήτημα της εξωγήινης ζωής, συμπεριλαμβάνοντας και την πιθανότητα να είναι αυτή η «πηγή» της ζωής και στην Γη. Πολύ περισσότερο που οι επιστήμονες διαβεβαιώνουν ότι κάθε μέρα πέφτουν στον πλανήτη μας περίπου 100.000 κιλά διαστημικής σκόνης.

Ο Arjun Berera λέει, ότι η θεωρία πως οι συγκρούσεις διαστημικής σκόνης θα μπορούσαν να ωθήσουν τους οργανισμούς σε τεράστιες αποστάσεις μεταξύ των πλανητών, δημιουργεί μερικές συναρπαστικές προοπτικές για το πώς γεννήθηκε η ζωή και η ατμόσφαιρά τους. «Ροή διαστημικής σκόνης έχει παρατηρηθεί σε όλα τα πλανητικά συστήματα και (αυτό σημαίνει ότι) μπορεί να είναι ένας κοινός παράγοντας στον πολλαπλασιασμό της ζωής» προσθέτει.

Επιστημονική διαμάχη

«'Ιχνη» της υπάρχουν στην φιλοσοφική και αστρονομική σκέψη του Αναξαγόρα, αλλά στην σύγχρονη, περισσότερο επιστημονική μορφή της, τέθηκε τον 19ο αιώνα από τους Γιενς Γιάκομπ Μπερζέλιους (1834), 'Ερμαν Ρίχτερ (1865), Ουίλιαμ Τόμσον (1871) και Ερμαν Χέλμχολτς (1879). Το 1903, ο Σβάντε Αρρένιους, τεκμηρίωσε, σε θεωρητικό επίπεδο, μέσω υπολογισμών, την δυνατότητα μεταφοράς βακτηρίων από πλανήτη σε πλανήτη υπό την επίδραση της πίεσης του φωτός.

Οι Φρεντ Χόιλ και Chandra Wickramasinghe υποστήριξαν το 1974, ότι η διαστημική σκόνη αποτελείται κυρίως από οργανικές ουσίες, η οποία επιβεβαιώθηκε αργότερα από παρατηρήσεις. Ωστόσο δεν σταμάτησαν εκεί. Υποστήριξαν επίσης, ότι ζωντανοί οργανισμοί εξακολουθούν να πέφτουν στην Γη, με αποτέλεσμα να προκαλούν επιδημίες, να εμφανίζονται νέες αρρώστιες και να θέτουν τις βάσεις της μακρο-εξέλιξης άλλων ειδών.

Ωστόσο, άλλες επιστημονικές σχολές σκέψεις προσεγγίζουν με σκεπτικισμό την θεωρία της πανσπερμίας. Αν και ακόμη αυτή η θεωρία δεν έχει τεκμηριωθεί, ωστόσο, εργαστηριακά πειράματα επιβεβαιώνουν ότι ζωντανοί οργανισμοί, σε «ύπνωση», είναι ικανοί για μεγάλο χρονικό διάστημα να αντέξουν τις ακραίες συνθήκες του διαστήματος. 'Ομως, άλλα πειράματα έδειξαν, ότι αυτοί οι οργανισμοί τελικά πεθαίνουν υπό την επίδραση της υπεριώδους και της κοσμικής ακτινοβολίας πριν ακόμη φτάσουν στους πλανήτες. Ενώ, οι σκεπτικιστές θεωρούν ότι η πανσπερμία δεν μπορεί να εξηγήσει την πολυπλοκότητα και την τεράστια γκάμα της γήινης βιοποικιλότητας.

Προς το παρόν, λοιπόν, η πανσπερμία αποτελεί - μέχρι να επιβεβαιωθεί ή να απορριφθεί - μία από τις θεωρίες για την εμφάνιση της ζωή στην Γη, σίγουρα όμως από τις πιο επιστημονικές και, ακόμη πιο σίγουρα, από τις πλέον συναρπαστικές.