πρόσφυγες
«Έχουμε ανικανότητα, έχουμε αποτύχει και αδυνατούμε να προχωρήσουμε σε ειρήνη;» ρώτησε ο Φίλιπο Γκράντι, Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες το Συμβούλιο Ασφαλείας, κατά τη διάρκεια ειδικής συνεδρίασης χθες στη Νέα Υόρκη, όπου και κάλεσε τους ηγέτες των μεγάλων δυνάμεων να εργαστούν στην κατεύθυνση μιας οριστικής επίλυσης των διαφορών και του τερματισμού των συγκρούσεων.

«Ο αριθμός των ανθρώπων που έχουν εκτοπιστεί βίαια σε όλο τον κόσμο προσεγγίζει τώρα τα 66 εκατομμύρια, από 42 εκατομμύρια το 2009» δήλωσε. «Αυτό περιλαμβάνει 17,2 εκατομμύρια πρόσφυγες υπό την ευθύνη της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, μία αύξηση 70% από τότε».

Ο επικεφαλής της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) πρόσθεσε: «Η εξασφάλιση λύσεων για τα εκατομμύρια των ανθρώπων που έχουν ξεριζωθεί σε ολόκληρο τον κόσμο και η αποφυγή της επανάληψης των μαζικών εκροών που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια στηρίζεται τελικά σε πολιτικές λύσεις, που πρέπει άμεσα να βρεθούν».

Στη συνέχεια ο Γκράντι απαρίθμησε αρκετές από τις τρέχουσες κρίσεις, συμπεριλαμβανομένης της «κατακλυσμιακής σύγκρουσης» -όπως είπε- στη Συρία και της βίας στο Ιράκ, οι οποίες μαζί αντιπροσωπεύουν το ένα τέταρτο του συνόλου των ατόμων που εκτοπίστηκαν βίαια, παγκοσμίως.

Ωστόσο, όπως πρόσθεσε ξέσπασαν νέες κρίσεις, με πολλές εξελίξεις «σε μη κυβερνητικούς χώρους, που οδήγησαν εκατομμύρια ανθρώπων στην προσφυγιά ως αποτέλεσμα διαφόρων συνδυασμών φτώχειας και υποανάπτυξης, περιβαλλοντικής υποβάθμισης, ανισότητας και διώξεων».

Ταυτόχρονα, καταστάσεις που φαίνεται να έχουν σταθεροποιηθεί, όπως αυτές στο Μπουρούντι, το Νότιο Σουδάν και την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, επηρεάστηκαν από νέες κρίσεις που προκάλεσαν νέες εκροές προσφύγων ενώ οι παρατεταμένες κρίσεις - όπως στο Αφγανιστάν και τη Σομαλία - παρέμειναν σταθερές.

Ο Γκράντι δεν παρέλειψε να μιλήσει και για λάθη των μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Πρώτον, όπως είπε, έπρεπε να στηρίξουν προληπτικά μέτρα «για να αντιμετωπίσουν τα αίτια των συγκρούσεων και να αποφύγουν την εμβάθυνση των κρίσεων μετακίνησης πληθυσμού».

Δεύτερον, επέκρινε το ζωτικό έργο που όφειλαν αλλά δεν έφεραν σε πέρας οι ειρηνευτικές δυνάμεις των Ηνωμένων Εθνών για την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας, λέγοντας πως οι ειρηνευτικές δυνάμεις πρέπει να αξιοποιήσουν τις δυνατότητές τους ώστε να βοηθήσουν στην προστασία των αμάχων που πλήττονται από συγκρούσεις, διατηρώντας παράλληλα τον ουδέτερο και αμερόληπτο χαρακτήρα της ανθρωπιστικής τους δράσης.

Τρίτον, η διεθνής κοινότητα, όπως είπε, έπρεπε να στηριχτεί από όλους τους φορείς και τα κράτη του ΟΗΕ στο έργο της για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων και των «τρομακτικών παραβιάσεων που διαπράττονται από τους διακινητές» επεσήμανε ο επικεφαλής της UNHCR.

Παρόλο που η Αρμοστεία για τους Πρόσφυγες εργάστηκε επί τόπου για να βοηθήσει τα θύματα της εμπορίας ανθρώπων και να υποστηρίξει εκείνους που χρήζουν διεθνούς προστασίας, ο Γκράντι δήλωσε ότι απαιτείται αποφασιστική δράση για «να αντιμετωπιστούν οι τρομακτικές καταχρήσεις που διαπράττουν οι διακινητές, να εντοπιστούν και να διωχθούν».

Χωρίς όμως την αποκατάσταση της ειρήνης και της ασφάλειας, ο Γκράντι δήλωσε ότι θα ήταν αδύνατο για τους πρόσφυγες και άλλους εκτοπισμένους να επιστρέψουν στην πατρίδα τους.

«Μόλις 500.000 πρόσφυγες επέστρεψαν παγκοσμίως πέρυσι» ανέφερε και τόνισε ότι είναι ζωτικής σημασίας να διατηρηθεί η προστασία των εκτοπισθέντων, την ώρα που επιδιώκεται η επίλυση των συγκρούσεων στις πληγείσες χώρες, όσο και η σταθερότητα και η στήριξη στις περιοχές και τα κράτη υποδοχής που προσπαθούν να υποστηρίξουν ένα μεγάλο αριθμό προσφύγων.

«Μήπως αδυνατούμε να κάνουμε ειρήνη;» ξαναρώτησε. «Το ζητώ εδώ στο Συμβούλιο Ασφαλείας, του οποίου οι λόγοι ύπαρξης βρίσκονται στην επίλυση των συγκρούσεων και τη διατήρηση της ειρήνης - διότι βλέπω καθημερινά τις άμεσες συνέπειες αυτών των αποτυχιών στη ζωή των δεκάδων εκατομμυρίων ανθρώπων, ξεριζωμένων και εξαναγκασμένων να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους».

Οι αδυναμίες της διεθνούς αλληλεγγύης είναι μια ορατή ανοιχτή πληγή για τον Γκράντι. «Πολλά κράτη που φιλοξενούν πρόσφυγες, ιδίως εκείνα που βρίσκονται σε γειτονικές ζώνες συγκρούσεων, κρατούν τα σύνορά τους ανοιχτά και φιλοξενούν γενναιόδωρα χιλιάδες - μερικές φορές εκατομμύρια - πρόσφυγες. Αλλά ορισμένα κράτη - συχνά εκείνα που επηρεάζονται λιγότερο από τις ροές προσφύγων και συχνά πλούσια - έχουν αντιδράσει κλείνοντας τα σύνορα, περιορίζοντας την πρόσβαση στο άσυλο και αποτρέποντας την είσοδο προσφύγων».