Το ίδιο και οι δυσκολίες στο περπάτημα και οι διαταραχές του ύπνου από την μέση ηλικία και μετά.
Αντιθέτως, «παραδοσιακοί» εχθροί της ζωής, όπως η παχυσαρκία, ίσως τελικά δεν παίζουν τόσο καθοριστικό ρόλο ενώ ακόμα και η ηλικία δεν είναι τίποτε άλλο πέρα από ένας αριθμός.
«Υγεία δεν σημαίνει μόνο απουσία νόσων, αλλά και παρουσία σωματικής, ψυχολογικής και κοινωνικής ευεξίας», γράφουν οι ερευνητές στην επιθεώρηση Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS), όπου δημοσιεύεται η μελέτη τους.
Ωστόσο «το παραδοσιακό ιατρικό μοντέλο εστιάζει σε συγκεκριμένα νοσήματα των οργάνων» για να αξιολογήσει την υγεία του πληθυσμού, επομένως τα συμπεράσματά του δεν είναι πλήρη», συμπληρώνουν.
Για να καλύψουν αυτό το κενό, οι ερευνητές ανέλυσαν στοιχεία για την υγεία και τις συνήθειες περισσότερων από 3.000 ανδρών και γυναικών ηλικίας 57 έως 85 ετών.
Στα στοιχεία αυτά συμπεριλαμβάνονταν κλασικά νοσήματα, όπως ο διαβήτης, ο καρκίνος, η υπέρταση και η παχυσαρκία, καθώς και πληροφορίες για πρόσθετους παράγοντες όπως η μοναξιά, η άνεση στο περπάτημα και η κατάσταση των αισθήσεων.
Οι πρόσθετοι παράγοντες απεδείχθησαν καθοριστικοί για τον υπολογισμό των πιθανοτήτων θανάτου μέσα στην επόμενη πενταετία, ενώ επέτρεψαν στους ερευνητές να κατατάξουν τους εθελοντές σε έξι ομάδες: από εκείνη της «πιο καλής υγείας» έως την «πιο κακή υγεία».
Η ταξινόμηση έκρυβε πολλές εκπλήξεις.
* Στην ομάδα της «πιο καλής υγείας», όπου οι πιθανότητες θανάτου μέσα στην επόμενη πενταετία ήταν μόλις 6%, όλοι οι εθελοντές ήσαν υπέρβαροι και πολλοί έπασχαν από υπέρταση.
Ωστόσο, η ψυχική υγεία, η κινητικότητα και η όσφρησή τους ήσαν σε άριστη κατάσταση - γεγονός που υποδηλώνει πως όταν οι ηλικιωμένοι είναι κατά τα άλλα υγιείς, η παχυσαρκία δεν φαίνεται να συνιστά ιδιαίτερο κίνδυνο.
* Σε μία άλλη ομάδα με «αρκετά κακή υγεία», όπου οι πιθανότητες θανάτου μέσα στην επόμενη πενταετία ήταν 14%, το κοινό γνώρισμα των εθελοντών ήταν ότι είχαν υποστεί κάταγμα οστού μετά την ηλικία των 45 ετών.
Οι άνθρωποι αυτοί είχαν αυξημένο κίνδυνο οστεοπόρωσης στην τρίτη ηλικία, αλλά γενικώς ήσαν πολύ δραστήριοι και κινητικοί, επομένως ο τρόπος ζωής τους δεν ήταν ενδεικτικός του κινδύνου για οστεοπόρωση και κάταγμα.
* Στην ομάδα της «πιο κακής υγείας», όπου οι πιθανότητες θανάτου ήταν 19%, τα πιο συχνά κοινά γνωρίσματα ήταν οι διαταραχές ύπνου και τα προβλήματα ψυχικής υγείας, στα οποία συμπεριλαμβάνονταν το στρες, η κατάθλιψη και η μοναξιά.
Γενικά, η διάγνωση νοσημάτων όπως ο καρκίνος και η υπέρταση, αλλά και συμπεριφορές όπως το κάπνισμα, ήσαν λιγότερο σημαντικοί προάγγελοι μακροζωίας σε σύγκριση με την ψυχική υγεία (ιδίως την μοναξιά), με την λειτουργία των αισθήσεων (ιδίως της ακοής) και με τα κατάγματα.
Τα ευρήματα αυτά υποδηλώνουν ότι «πρέπει να εξετάζουμε κάθε άνθρωπο ως σύνολο, εάν θέλουμε να αξιολογήσουμε με ακρίβεια την υγεία του», δήλωσε η επικεφαλής ερευνήτρια δρ Μάρθα ΜακΚλίντοκ, καθηγήτρια Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου.
Προγενέστερες μελέτες έχουν δείξει ότι οι επιπτώσεις της μοναξιάς στην υγεία είναι εφάμιλλες με εκείνες που προκαλεί το κάπνισμα 15 τσιγάρων την ημέρα, καθώς εξασθενεί το ανοσοποιητικό σύστημα και την αντίσταση των ανθρώπων στη νόσηση, ενώ αυξάνει την αρτηριακή πίεση.
Είναι, εξ άλλου, καλά τεκμηριωμένο ότι οι διαταραχές της όσφρησης αποτελούν συχνά δείκτη επαπειλούμενων νοσημάτων στα οποία συμπεριλαμβάνεται η νόσος Πάρκινσον.
Πάντως η δρ ΜακΚλίντοκ και οι συνεργάτες της έσπευσαν να επισημάνουν πως όλ' αυτά δεν σημαίνουν ότι πρέπει να αδιαφορούμε για τους «κλασικούς» εχθρούς μας, όπως ο διαβήτης, η καρδιοπάθεια και η παχυσαρκία, διότι αφθονούσαν στους εθελοντές με την χειρότερη υγεία και τον μεγαλύτερο κίνδυνο θανάτου.
Σχόλια Αναγνωστών