Εικόνα
Οπως φαίνεται ο άνθρωπος κατάφερε να αξιοποιήσει με διαφόρους τρόπους το μέλι πολύ νωρίτερα από όσο πιστεύαμε
Ίχνη κηρήθρας σε σκεύη της Λίθινης Εποχής αποδεικνύουν ότι οι άνθρωποι κατανάλωναν μέλι πριν από 4.000 ως 9.000 χρόνια.

Νέα επιστημονική μελέτη, στην οποία συμμετέχει και ο καθηγητής προϊστορικής αρχαιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ. Κωνσταντίνος Κωτσάκης, τοποθετεί την εφεύρεση της μελισσοκομίας 8.500 έως 9.000 χρόνια πριν από την εποχή μας.

Μέχρι σήμερα κατείχαμε στοιχεία μόνο από προϊστορικές βραχογραφίες στην υποσαχάρια Αφρική που απεικονίζουν κυνήγι μελισσών και από αιγυπτιακές τοιχογραφίες της εποχής των Φαραώ που αναπαριστούν σκηνές μελισσοκομίας.

Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι οι πρώτοι αγρότες ήσαν και μελισσοκόμοι όπως ακριβώς εξημέρωσαν και τα διάφορα οικόσιτα ζώα, συντροφιάς και κτηνοτροφίας.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Ρίτσαρντ Έβερσεντ της Σχολής Χημείας του Πανεπιστημίου του Μπρίστολ, ανακάλυψαν και εξέτασαν χημικά ίχνη από κερί μελισσών σε τουλάχιστον 6.400 κεραμικά σκεύη των πρώτων γεωργών, σε πάνω από 150 νεολιθικές αρχαιολογικές τοποθεσίες σχεδόν όλης της Ευρώπης (μεταξύ των οποίων στην Ελλάδα), της Βόρειας Αφρικής (Αλγερία) και της Εγγύς Ανατολής, οι οποίες χρονολογούνται προ 4.000 έως σχεδόν 9.000 ετών.

Το αρχαιότερο μέχρι σήμερα διακριτό χημικό «αποτύπωμα» κεριού μελισσών ανακαλύφθηκε στην τοποθεσία Τσαταλχογιούκ της ανατολικής Τουρκίας, πριν από περίπου 7.000 χρόνια. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι η μελισσοκομία είχε ήδη παρελθόν πίσω της, ήταν συνεπώς ακόμη παλαιότερη.

Η ερευνήτρια γεωχημικός δρ. Μελανί Ρόφετ-Σαλκ δήλωσε ότι «ο προφανέστερος λόγος για την εκμετάλλευση των μελισσών θα ήταν για το μέλι τους, το οποίο θα αποτελούσε ένα σπάνιο γλυκαντικό στο φαγητό για τους προϊστορικούς ανθρώπους. Όμως το κερί της μέλισσας μπορεί επίσης να χρησιμοποιείτο και για άλλους σκοπούς, όπως πρακτικούς, τελετουργικούς, διακοσμητικούς, ιατρικούς και τεχνικούς όπως για τη στεγάνωση κεραμικών αγγείων».

Αξίζει να σημειωθεί ότι δεν έχουν ανακαλυφθεί ενδείξεις μελισσοκομίας πάνω από τον 57ο παράλληλο της Γης, δηλαδή στη Σκωτία ή στη Σκανδιναβία, γεγονός που δείχνει ότι υπήρχε ένα βόρειο οικολογικό «σύνορο» για τους αγρότες-μελισσοκόμους, καθώς οι μέλισσες μάλλον δεν άντεχαν τις κλιματολογικές συνθήκες βορειότερα της Δανίας.

Γενετικές έρευνες δείχνουν ότι η μέλισσα εμφανίσθηκε στην Ασία πριν από περίπου 300.000 χρόνια και γρήγορα εξαπλώθηκε στην Ευρώπη και στην Αφρική.

Υπενθυμίζεται ότι σήμερα οι μέλισσες αντιμετωπίζουν σοβαρές απειλές από την κλιματική αλλαγή, τα εντομοκτόνα και τις ασθένειες με συνέπεια να κινδυνεύει αυτή η σχέση που κρατά εδώ και χιλιετίες.

Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Nature.