Εικόνα
© ΑΡΟ πρόεδρος της Χιλής Σαλβαδόρ Αλιέντε συζητά με τον Ορλάντο Λετελιέρ σ' αυτήν την ιστορική φωτογραφία της 26ης Αυγούστου 1971.
Πρόσφατα αποχαρακτηρισμένα έγγραφα αρχείου της κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής που σχετίζονται με τη δολοφονία το 1976 χιλιανού οικονομολόγου, πολιτικού και διπλωμάτη, ο οποίος είχε αυτοεξοριστεί για να σωθεί από την στρατιωτική δικτατορία του Αουγκούστο Πινοτσέτ, καταδεικνύουν ότι ήταν ο ίδιος ο δικτάτορας εκείνος που έδωσε τη διαταγή να εκτελεστεί, αποκάλυψε την Πέμπτη γιος του θύματος.

Ο Ορλάντο Λετελιέρ, ο οποίος ήταν υπουργός Εξωτερικών της κυβέρνησης του σοσιαλιστή προέδρου της Χιλής Σαλβαδόρ Αλιέντε, είχε φυλακιστεί και βασανιστεί από πράκτορες της μυστικής υπηρεσίας του καθεστώτος Πινοτσέτ μετά την ανατροπή του Αλιέντε στο πραξικόπημα του 1973.

Κατόπιν, αφού εξορίστηκε το 1975 στις ΗΠΑ, ο πολιτικός πρόσφυγας πια πρωτοστάτησε στις προσπάθειες να οργανωθεί η αντίσταση εναντίον της στρατιωτικής χούντας του Πινοτσέτ. Το 1976 δολοφονήθηκε, όπως και μια αμερικανίδα συνεργάτιδά του, η Ρόνι Μόφιτ, με βόμβα που τοποθετήθηκε κάτω από το αυτοκίνητο το οποίο οδηγούσε ο Λετελιέρ στο κέντρο της Ουάσιγκτον.

Πράκτορες της διαβόητης υπηρεσίας πληροφοριών του καθεστώτος καταδικάστηκαν αργότερα για αυτό το έγκλημα, το οποίο προκάλεσε σοκ στους πολίτες των ΗΠΑ και συνέβαλε να μεταβληθεί η δημόσια στάση της Ουάσιγκτον έναντι της χούντας της Χιλής. Περίπου 3.200 άνθρωποι εκτιμάται ότι «εξαφανίστηκαν» —θεωρείται ότι έπεσαν θύματα εξωδικαστικών εκτελέσεων— και δεκάδες χιλιάδες βασανίστηκαν κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής δικτατορίας του Πινοτσέτ (1973-1990).

Τα μόλις αποχαρακτηρισμένα αμερικανικά έγγραφα παρέδωσε σε ηλεκτρονική μορφή, σε μια συσκευή USB, στην πρόεδρο της Χιλής Μισέλ Μπατσελέτ, η οποία είχε βασανιστεί και η ίδια από πράκτορες της χούντας, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζον Κέρι κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στην Βίνια δελ Μαρ, διευκρίνισε ο χιλιανός ΥΠΕΞ Εράλδο Μουνιός.

Σε έγγραφο της CIA

«Τα έγγραφα αυτά συνδέονται με την έρευνα που είχε διεξαχθεί την εποχή εκείνη, κι έχουν σχέση με την προσωπική εμπλοκή του Πινοτσέτ, ο οποίος έδωσε εντολή στις αρχές να δολοφονήσουν τον πατέρα μου, Ορλάντο Λετελιέρ, και στον θάνατο της Ρόνι Μόφιτ, καθώς και τη συμμετοχή του στην συγκάλυψη» της δολοφονίας, δήλωσε στο πρακτορείο ειδήσεων Reuters ο Χουάν Πάμπλο Λετελιέρ, γιος του θύματος, σήμερα γερουσιαστής της Χιλής.

Η Μόφιτ, 24 ετών, υπήκοος των ΗΠΑ, ήταν η γραμματέας του Λετελιέρ.

Τα περιεχόμενα των εγγράφων αναμένεται να δημοσιευθούν εντός της ημέρας, ανέφερε ακόμη ο Μουνιός.

Μέχρι σήμερα οι ιστορικοί απλώς διατύπωναν υποθέσεις για τον ρόλο που διαδραμάτισαν στην δολοφονία οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες, η υπηρεσία πληροφοριών της Χιλής, η διαβόητη DINA, αλλά και ο Πινοτσέτ προσωπικά. Ο δικτάτορας απεβίωσε την 10η Δεκεμβρίου 2006 χωρίς ποτέ να λογοδοτήσει στην δικαιοσύνη για τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων του καθεστώτος του.

Ανάμεσα στα έγγραφα, σύμφωνα με δηλώσεις του γερουσιαστή Λετελιέρ που επικαλείται το Γαλλικό Πρακτορείο, βρίσκεται και η επιστολογραφία ανάμεσα στον τότε υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζορτζ Σουλτς (1982-1989) και τον Λευκό Οίκο, στην οποία γίνεται λόγος για έγγραφο της CIA που αναφέρεται στη διαταγή που έδωσε ο Πινοτσέτ «για τη δολοφονία του πατέρα μου». Αν και υπήρχαν υποψίες επί σειρά ετών, πλέον έρχονται στην δημοσιότητα «για πρώτη φορά ντοκουμέντα που αποδεικνύουν» την εμπλοκή του Πινοτσέτ προσωπικά, σύμφωνα με τον Χιλιανό σοσιαλιστή γερουσιαστή.

«Πιθανόν να προκύψουν και άλλα ονόματα»

Είναι πιθανό να προκύψουν τα ονόματα «και άλλων προσώπων που εμπλέκονται και είναι ζωντανοί και στην Χιλή», οι οποίοι «δεν συμμετείχαν στην εκτέλεση» αλλά «στην συγκάλυψη των αποδείξεων», επισήμανε ο Χουάν Πάμπλο Λετελιέρ.

Η έρευνα για τη δολοφονία του άλλοτε υπουργού Εξωτερικών της Χιλής είχε κλείσει το 1995 μετά την καταδίκη των στρατηγών Πέδρο Εσπινόσα και Μανουέλ Κοντρέρας.

Ο Κοντρέρας, ο οποίος απεβίωσε τον Αύγουστο σε ηλικία 86 ετών, υπήρξε ο ιδρυτής και μοναδικός επικεφαλής της Εθνικής Διεύθυνσης Πληροφοριών, της DINA. Ο ίδιος εμπλεκόταν επίσης στις δολοφονίες του πρώην επικεφαλής των ενόπλων δυνάμεων της Χιλής, του Κάρλος Πρατς, όπως και της συζύγου του, στην Αργεντινή το 1974—στο πλαίσιο του λεγόμενου «Σχεδίου Κόνδωρ» για την εξόντωση των αντιφρονούντων που είχε τεθεί σε εφαρμογή από τις λατινοαμερικάνικες στρατιωτικές δικτατορίες τη δεκαετία 1970.