βιταμίνες
Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο JAMA στις 12 Φεβρουαρίου του 2021 έδειξε ότι η ΣΤΟΜΑΤΙΚΗ λήψη 8000 mg βιταμίνης C ή/και η λήψη 50 mg ψευδαργύρου δεν βοήθησε τους ασθενείς με ήπια συμπτώματα Covid-19 (1). Η μελέτη αυτή ΔΕΝ ήταν διπλή-τυφλή συγκρινόμενη με placebo μελέτη (δηλαδή ο ασθενής ήξερε τι έπαιρνε) και ΔΕΝ χορήγησε ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΑ βιταμίνη C, αλλά δια στόματος βιταμίνη C. Σε παλιότερό μου άρθρο (2) παρουσίασα τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο δοκιμή που σχεδιάστηκε να εξετάσει την υψηλής δόσης ενδοφλέβια βιταμίνη C για τη θεραπεία του COVID-19 και μείωσε τη θνησιμότητα στους πιο κρίσιμα άρρωστους ασθενείς κατά δύο τρίτα (3). Η μελέτη, με επικεφαλής τον καθηγητή Zhiyong Peng στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο Zhongnan της Γουχάν, ξεκίνησε το Φεβρουάριο του 2020 και έδωσε σε κάθε άλλο κρίσιμα άρρωστο ασθενή με COVID-19 σε αναπνευστήρες είτε 12.000 mg βιταμίνης C δύο φορές ημερησίως είτε αποστειρωμένο νερό. Ούτε ο ασθενής ούτε οι γιατροί ήξεραν ποιος έπαιρνε βιταμίνη C ή εικονικό φάρμακο (placebo), οπότε η δοκιμή ήταν «διπλή τυφλή».

Μια πρόσφατη μελέτη εξέτασε τη χορήγηση βιταμίνης C και ψευδαργύρου για ήπια νόσο COVID-19. Ο γλυκονικός ψευδάργυρος και η βιταμίνη C, γνωστό και ως ασκορβικό οξύ, είναι συμπληρώματα που συχνά λαμβάνουν οι άνθρωποι για τη θεραπεία ιογενών ασθενειών. Ο ψευδάργυρος είναι γνωστό ότι παίζει ρόλο στην ανοσοποιητική μας λειτουργία βοηθώντας στην παραγωγή αντισωμάτων, εκτός από την ενίσχυση της ικανότητας των λευκών αιμοσφαιρίων μας να καταπολεμούν τη μόλυνση, ειδικά όταν πρόκειται για ουδετερόφιλα, έναν τύπο λευκών αιμοσφαιρίων. Υπάρχουν επίσης ορισμένες ενδείξεις ότι η ανεπάρκεια ψευδαργύρου αυξάνει τις προφλεγμονώδεις κυτοκίνες. Επίσης, μελέτες που έγιναν στον πρώτο ιό SARS έδειξαν ότι ο ψευδάργυρος μπορεί να αναστέλλει την πολυμεράση του ριβονουκλεϊνικού οξέος του, δηλαδή το ένζυμο που επιτρέπει στον ιό να αναπαράγει το RNA του.

Η βιταμίνη C είναι ένα αντιοξειδωτικό που μπορεί να παίζει ρόλο στην ικανότητα του ανοσοποιητικού μας συστήματος να καταπολεμά τις λοιμώξεις. Μελέτες in vitro και in vivo σε νεοσσούς έδειξαν ότι θα μπορούσαν να είναι προστατευτικές έναντι του κορονοϊού. Μελέτες σε ανθρώπους διαπίστωσαν ότι μπορεί να μειώσει την ευαισθησία σε ιογενείς αναπνευστικές λοιμώξεις. Όσον αφορά το κοινό κρυολόγημα, υπάρχουν ενδείξεις που υποδηλώνουν ότι οι υψηλές δόσεις βιταμίνης C και ψευδαργύρου από το στόμα μπορεί να μειώσουν τη διάρκεια των συμπτωμάτων και να μειώσουν τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων.

Τι γίνεται όμως με τον ψευδάργυρο και τη βιταμίνη C για τη θεραπεία του COVID19;

Η μελέτη που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο JAMA ήταν μια προοπτική τυχαιοποιημένη κλινική ανοικτή δοκιμή σε πολλά νοσοκομεία σε ένα ενιαίο σύστημα υγείας, που περιλαμβάνει τοποθεσίες στο Οχάιο και τη Φλόριντα. Οι εγγεγραμμένοι συμμετέχοντες παρέμειναν στο σπίτι τους και όλες οι επισκέψεις μελέτης ή/και οι διαδικασίες διεξήχθησαν σχεδόν μέσω τηλεφώνου, email, υπολογιστή ή λάπτοπ. Δεν μιλάμε λοιπόν για νοσοκομειακούς ασθενείς με COVID19. Εδώ μιλάμε για ασθενείς με ήπια, ίσως μέτρια ασθένεια. Συνολικά τυχαιοποιήθηκαν 214 ασθενείς, 132 γυναίκες, 82 άνδρες με μέση ηλικία 45 ετών.

Οι ασθενείς τυχαιοποιήθηκαν σε αναλογία 1:1:1:1, που σημαίνει ότι το 1/4 έλαβε βιταμίνη C, το 1/4 έλαβε ψευδάργυρο, το 1/4 έλαβε βιταμίνη C και ψευδάργυρο, και το 1/4 δεν έλαβε κανένα από αυτά, μόνο πρότυπη φροντίδα, που δεν είναι τίποτα περισσότερο από ξεκούραση, ενυδάτωση, και ίσως Tylenol ή ibuprofen, αλλά χωρίς συμπληρώματα. Η ομάδα βιταμίνης C έλαβε 10 ημέρες 8.000 mg βιταμίνης C μετά τη διάγνωση με COVID19 βάσει δοκιμής PCR. Η ομάδα ψευδαργύρου έλαβε 50 mg γλυκονικού ψευδαργύρου κατά τον ύπνο. Η ομάδα ψευδάργυρου και βιταμίνης C έλαβε 8.000 mg βιταμίνης C και 50 mg ψευδαργύρου.

Μιλάμε λοιπόν για μεγάλες δόσεις εδώ, πολύ περισσότερο από ό, τι παίρνουν οι περισσότεροι άνθρωποι. Οι ασθενείς στη συνέχεια παρακολουθούσαν τα συμπτώματά τους καθημερινά, συμπεριλαμβανομένων πιθανών παρενεργειών από τη βιταμίνη c και τον ψευδάργυρο. Κατά τη διάρκεια της μελέτης, οι ασθενείς που εισήχθησαν στο νοσοκομείο θεωρήθηκαν αποτυχίες της θεραπείας και δεν χρειάστηκαν πλέον να συνεχίσουν τα συμπληρώματα της μελέτης ή να παρακολουθούν τα καθημερινά τους συμπτώματα. Το κύριο τελικό σημείο της δοκιμής ήταν ο αριθμός των ημερών που απαιτούνται για να επιτευχθεί μείωση κατά 50% στη βαθμολογία σοβαρότητας των συμπτωμάτων από τη μέγιστη βαθμολογία των συμπτωμάτων. Τα δευτερεύοντα τελικά σημεία ήταν ο αριθμός των ημερών που απαιτήθηκαν για να λάβουν συνολική βαθμολογία σοβαρότητας συμπτωμάτων 0, αθροιστική βαθμολογία σοβαρότητας την 5η ημέρα, νοσηλεία, θανάτους, συμπληρωματικά συνταγογραφούμενα φάρμακα και ανεπιθύμητες ενέργειες της βιταμίνης C και του ψευδαργύρου.

Με βάση τη στατιστική ανάλυση, δεν υπήρχε σημαντική διαφορά στην πρωτογενή έκβαση των ημερών που απαιτούνται για την επίτευξη 50% μείωσης των συμπτωμάτων μεταξύ των 4 ομάδων μελέτης. Οι ασθενείς που έλαβαν συνήθη φροντίδα χωρίς συμπληρώματα πέτυχαν μείωση κατά 50% στα συμπτώματα κατά μέσο όρο 4,4 ημέρες σε σύγκριση με 3,7 για την ομάδα βιταμίνης C, σε σύγκριση με 4,9 ημέρες για την ομάδα ψευδαργύρου και 3,4 ημέρες για την ομάδα που έλαβε και τα δύο (βιταμίνη C και ψευδάργυρο).

Η μελέτη όμως αυτή δεν ήταν διπλή-τυφλή συγκρινόμενη με placebo μελέτη. Δηλαδή τόσο οι ασθενείς όσο και οι γιατροί ήξεραν τι οι ασθενείς λάμβαναν. Επίσης δεν γνωρίζουμε ποια ήταν τα προηγούμενα επίπεδα βιταμίνης C και ψευδαργύρου των ασθενών. Δεν γνωρίζουμε επίσης ποια ήταν τα επίπεδα βιταμίνης D των ασθενών, η οποία παίζει καθοριστικό ρόλο για το ποια θα είναι η έκβαση του Covid-19. Τέλος, στη μελέτη αυτή οι ασθενείς λάμβαναν βιταμίνη C στοματικά σε δόση των 8000 mg, ενώ σε μελέτη η βιταμίνη C έχει φανεί αποτελεσματική σε δόση 24.000 mg ημερησίως ενδοφλεβίως και μάλιστα σε ασθενείς με βαριά Covid-19.

Συμπερασματικά, η μελέτη αυτή δεν τηρεί τις προϋποθέσεις μιας σοβαρής επιστημονικής μελέτης και πρέπει να απορριφθεί.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
  1. Thomas S, Patel D, Bittel B, Wolski K, Wang Q, Kumar A, Il'Giovine ZJ, Mehra R, McWilliams C, Nissen SE, Desai MY. Effect of High-Dose Zinc and Ascorbic Acid Supplementation vs Usual Care on Symptom Length and Reduction Among Ambulatory Patients With SARS-CoV-2 Infection: The COVID A to Z Randomized Clinical Trial. JAMA Netw Open. 2021 Feb 1;4(2):e210369. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33576820/ https://jamanetwork.com/journals/jamanetworkopen/fullarticle/2776305
  2. Δημόπουλος Μ. Η ενδοφλέβια βιταμίνη C μειώνει τους θανάτους από COVID-19 στα δύο τρίτα. Οκτ 15, 2020. https://mariosdimopoulos.com/epidimies/i-endoflevia-vitamini-c-meionei-tous-thanatous-apo-covid-19-sta-dio-trita/
  3. Zhang J, Rao X, Li Y, Zhu Y, Liu F, Guo F, Luo G, Meng Z, De Backer D, Xiang H, Peng Z-Y. (2020) High-dose vitamin C infusion for the treatment of critically ill COVID-19. Pulmonology, preprint. https://doi.org/10.21203/rs.3.rs-52778/v2