Το σοκ που νιώθουν οι άνθρωποι όταν αντιμετωπίζουν έναν θανάσιμο κίνδυνο είναι τόσο ισχυρό, ώστε ο εγκέφαλος υφίσταται ορισμένες αλλαγές που επιμένουν όσα χρόνια κι αν περάσουν, αναφέρουν καναδοί επιστήμονες.

Το εύρημα προέρχεται από τη μελέτη των επιβατών μιας πτήσης που παρ' ολίγον να χαθεί στον Ατλαντικό.

Στις 24 Αυγούστου 2001, η πτήση 236 της Air Transat που πετούσε από τη Λισαβώνα στο Τορόντο, έκανε αναγκαστική προσγείωση σε ένα μικρό στρατιωτικό αεροδρόμιο στις Αζόρες, αφού πρώτα αιωρείτο επί μισή ώρα με σβηστές μηχανές εξαιτίας διαρροής καυσίμων.

Η προσγείωση δεν ήταν διόλου εύκολη και η καταστροφή απεφεύχθη οριακά. Μετά το δυστύχημα, αρκετοί από τους 306 επιβάτες του αεροσκάφους εκδήλωσαν σύνδρομο μετατραυματικού στρες.

Τρία χρόνια έπειτα από το συμβάν, επιστήμονες από το Ερευνητικό Ινστιτούτο Rotman στο Τορόντο τούς ζήτησαν να υποβληθούν σε ένα ειδικά σχεδιασμένο τεστ που αξιολογούσε την ποιότητα των αναμνήσεών τους από το ατύχημα.

Τους ζητήθηκε επίσης να περιγράψουν ό,τι θυμούνταν από το τρομοκρατικό χτύπημα στους Διδύμους Πύργους που συνέβη τρεις εβδομάδες αργότερα, καθώς και από ένα ουδέτερο γεγονός.

Σύμφωνα με μια νέα έρευνα που έγινε από το Ινστιτούτο Εκπαίδευσης του University College of London, οι παντρεμένοι ζουν πιο πολλά χρόνια και έχουν λιγότερα προβλήματα υγείας.

Η έρευνα μελέτησε περισσότερους από 9.000 ανθρώπους, οι οποίοι γεννήθηκαν το Μάρτιο του 1958 και συμμετείχαν για πάνω από 45 χρόνια στην έρευνα British National Child Development Study. Στη συνέχεια έγινε έλεγχος της κατάσταση της υγείας τους για 2 χρόνια από το 2002 - 2004 και σύμφωνα με τα αποτελέσματα οι πιο υγιείς ήταν όσοι είχαν συνάψει γάμο κοντά στην ηλικία των 30 ετών και δεν είχαν πάρει διαζύγιο.

Όπως σημειώνουν οι ερευνητές ο γάμος παρέχει πολλά οφέλη στην υγεία ενώ, από τους πιο ευεργετημένους φαίνεται να είναι οι άντρες καθώς όπως παρατήρησαν οι επιστήμονες η υγεία των ανδρών σημειώνει πτώση μετά από ένα διαζύγιο, και επανέρχεται αν ξαναπαντρευτούν.

Επικεφαλής της μελέτης ήταν ο ελληνικής καταγωγής Dr George Ploubidis, ο οποίος τόνισε ότι και προηγούμενες μελέτες είχαν επισημάνει ότι οι εργένηδες έχουν κακή υγεία σε σχέση με τους παντρεμένους.

Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι καταρρίπτεται μάλλον ο μύθος ότι και τα ζευγάρια που συζούν έχουν τα ίδια οφέλη με τα παντρεμένα, καθώς, όπως διαπίστωσαν οι επιστήμονες, τα ζευγάρια που συζούν μπορεί να έχουν παρόμοια υγεία με τα παντρεμένα ζευγάρια, όμως οι αναπνευστικές λειτουργίες είναι χειρότερες στους άντρες που συζούν με τις συντρόφους τους. Για το λόγο αυτό, οι επιστήμονες, σημειώνουν ότι πρέπει να γίνει μία ακόμα μελέτη η οποία να εστιάσει στις διαφορετικές επιδράσεις του γάμου και της συμβίωσης.

Σύμφωνα με νέα μελέτη η οποία πραγματοποιήθηκε από το Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Περιβαλλοντικής Επιδημιολογίας στη Βαρκελώνη, τα παιδιά που μεγαλώνουν κοντά σε πράσινους χώρους, όπως πάρκα και κήπους, τους βοηθά να ενισχύουν την μνήμη τους και τις δεξιότητες της σκέψης τους.

Οι ερευνητές με έδρα την Βαρκελώνη εξέτασαν 2.500 μαθητές και στη συνέχεια χρησιμοποιώντας δορυφορικά δεδομένα, υπολόγισαν πόσο πράσινο ή μπλε βρίσκονταν κοντά στα σπίτια τους. Λαμβάνοντας υπόψιν την κοινωνική τάξη των παιδιών, διαπίστωσαν πως τα παιδιά που κατοικούν κοντά σε δασικές εκτάσεις και λίμνες ήταν κατά 12 μήνες πιο προηγμένα στην ψυχική τους ανάπτυξη.

Τι λένε οι ειδικοί

Ο Mark Nieuwehhuijsen, όπως σημειώνεται στη Daily Mail, σημείωσε: "Η μελέτη μας έδειξε ότι υπάρχει μία ευεργετική συσχέτιση μεταξύ της έκθεσης σε χώρου πρασίνου και γνωστικής ανάπτυξης στους μαθητές, που εν μέρει προκαλείται από τη μείωση της έκθεσης στη ρύπανση του αέρα".

"Βρήκαμε ελάχιστες ή καθόλου στοιχεία για τον ρόλο της κοινωνικο-οικονομικής κατάστασης για την σχέση των χώρων του πρασίνου και την γνωστική ανάπτυξη", πρόσθεσε.

Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Ιντιάνα, θέλησαν να μάθουν ποιες είναι οι επιπτώσεις του να παρακολουθούμε βίντεο με γάτες στο διαδίκτυο, αλλά και τον λόγο που η γάτα κατέχει αυτήν την βασιλική θέση.

Η μελέτη με επικεφαλής της επίκουρη καθηγήτρια Jessica Call Myrick, δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Computers in Human Behavior και σε αυτήν συμμετείχαν 7.000 άνθρωποι, οι οποίοι παρακολούθησαν βίντεο με γάτες και μετά την προβολή αυτών ρωτήθηκαν για την διάθεσή τους.

"Μερικοί άνθρωποι πιστεύουν ότι το να βλέπουν βίντεο με γάτες στο διαδίκτυο, δεν είναι αρκετά σοβαρό θέμα για την ακαδημαϊκή έρευνα, αλλά είναι γεγονός πως τα βίντεο με τις γάτες είναι τα πιο δημοφιλή σήμερα στο διαδίκτυο", δηλώνει η καθηγήτρια Myrick.

"Αν θέλουμε να κατανοήσουμε τις επιπτώσεις του διαδικτύου καλύτερα για εμάς ως άτομα και στην κοινωνία, στη συνέχεια ως ερευνητές δεν μπορούμε να αγνοήσουμε τις γάτες του διαδικτύου", προσθέτει.

"Όλοι έχουν παρακολουθήσει ένα βίντεο με μια γάτα, αλλά δεν υπάρχει πραγματικά εμπειρική εργασία σχετικά με το γιατί τόσοι πολλοί από εμάς το κάνουμε αυτό ή τι επιπτώσεις θα μπορούσε να έχει για εμάς αυτό. Ως ερευνήτρια των μέσων ενημέρωσης, αισθάνθηκα υποχρεωμένη να συγκεντρωθούν ορισμένα δεδομένα σχετικά με αυτό το φαινόμενο της ποπ κουλτούρας", συνεχίζει.

Σε τι οφείλεται το πρόβλημα της ασυνέπειας προσπαθούν να εντοπίσουν οι ερευνητές, υποστηρίζοντας ότι πίσω από αυτήν μπορεί να κρύβονται η υπερβολική χαλαρότητα, το multitasking και η αδυναμία προγραμματισμού
Ολοι μας έχουμε κάποιον γνωστό ή φίλο που είναι μόνιμα «τσακωμένος» με το ρολόι του. Ερευνητές αποκαλύπτουν ότι η αργοπορία μπορεί απλά να αποτελεί χαρακτηριστικό της προσωπικότητας κάποιων ατόμων, με αποτέλεσμα να μην είναι σε θέση να υπολογίσουν πόση ώρα μπορεί να τους πάρει μια δραστηριότητα.

Οι «πολέμιοι» της ακρίβειας, σύμφωνα με τους ειδικούς, τείνουν να είναι πιο χαλαροί τύποι, σε αντίθεση με τα προγραμματισμένα άτομα που θέτουν στόχους και τα οποία τείνουν να είναι στην ώρα τους.

Μελετώντας την ασυνέπεια

Μελέτη ερευνητών του Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Σαν Ντιέγκο, η οποία βασίστηκε στη χρονική ακρίβεια 181 χειριστών του μετρό στην πόλη της Νέας Υόρκης και δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό έντυπο Human Performance, έδειξε ότι τα άτομα που προσπαθούν να εκτελέσουν πολλά πράγματα ταυτόχρονα - το γνωστό multitasking - ξεφεύγουν συχνά από τα χρονικά όρια με αποτέλεσμα να ανταποκρίνονται στις υποχρεώσεις τους με καθυστέρηση.

Προηγούμενη μελέτη των ιδίων είχε δείξει ότι οι άνθρωποι που δουλεύουν σε γρήγορους ρυθμούς και έχουν στόχους (τύπος Α, όπως τον ονόμασαν οι ερευνητές) τείνουν να είναι τυπικά στην ώρα τους, ενώ τα πιο χαλαρά άτομα (τύπος Β) συνήθως καταφθάνουν αργοπορημένα.

Όλοι αισθανόμαστε στρες συχνά-πυκνά, αλλά μερικές φορές αυτό ξεπερνάει τα όρια, με συνέπεια να αρχίσει να νιώθει κανείς «μουδιασμένος» και αδύναμος να διαχειριστεί οποιοδήποτε θέμα της καθημερινότητάς του.

Αυτού του είδους η συναισθηματική κατάρρευση δεν επέρχεται από τη μια μέρα στην άλλη. Προηγείται μία περίοδος χρόνιου στρες το οποίο εντείνεται διαρκώς και φέρνει τελικά τον πάσχοντα σε μία κατάσταση «μόνιμης επιφυλακής», κατά την κυρία Charlotte Watts, ειδικό σε θέματα στρες από το Λονδίνο και συγγραφέα του βιβλίου The De-Stress Effect που κυκλοφόρησε προσφάτως στη Βρετανία.

Όταν αυτή η κατάσταση συνεχίζεται, μπορεί να εξαντλήσει κάθε ψυχικό απόθεμα του ατόμου και να το αφήσει εξαντλημένο και «άδειο», δίχως κίνητρα και αντιδράσεις στο παραμικρό - σαν να έχει κλειστεί σε έναν δικό του κόσμο για να αφήσει το μυαλό και την ψυχή του να ξεκουραστεί.

Η δρ Watts λέει πως υπάρχουν ορισμένες φράσεις-κλειδιά και μία σειρά από συμπτώματα που δείχνουν ότι το στρες έχει αρχίσει να ξεφεύγει από τα όρια.

Οι καθοριστικές φράσεις που μονότονα επαναλαμβάνουν όσοι βρίσκονται στα πρόθυρα νευρικής κατάρρευσης είναι κάτι σαν:

Κριτική σκέψη είναι η νοητική και συναισθηματική λειτουργία κατά την οποία το άτομο αξιολογεί την αξιοπιστία των πληροφοριών και αποφασίζει τι να σκεφτεί ή τι να κάνει μέσω συλλογισμών που γίνονται με βάση όλα τα δυνατά στοιχεία που μπορεί να έχει στη διάθεσή του.

Αρχικά το άτομο μαθαίνει να στέκεται κριτικά όταν γνωρίζει τι να ρωτά πώς και πότε και στη συνέχεια πώς να σκέφτεται λογικά πότε και ποιες μεθόδους και στρατηγικές να χρησιμοποιεί για να αντιμετωπίσει μια κατάσταση.

Οι δεξιότητες κριτικής σκέψης είναι σημαντικές για τη γνωστική ανάπτυξη των παιδιών. Η εισαγωγή αυτών των δεξιοτήτων μπορεί να αρχίσει ήδη από την προσχολική ηλικία. Είναι σημαντικό ότι οι δεξιότητες ανάλυσης, σύγκρισης και σύνθεσης πρέπει να αναπτυχθούν σε μικρή ηλικία, ώστε οι μαθητές να μπορούν να τις εφαρμόσουν σε κατάλληλες καταστάσεις, είτε στην ακαδημαϊκή ή την προσωπική τους ζωή.

Η κριτική σκέψη περιλαμβάνει ένα πολύπλοκο συνδυασμό δεξιοτήτων. Ανάμεσα στα κύρια χαρακτηριστικά είναι τα εξής:

Η απόκτηση παιδιού αλλάζει κυριολεκτικά τη ζωή μιας γυναίκας. Οπως μάλιστα δείχνει τώρα μια νέα μελέτη, η εγκυμοσύνη αλλάζει ακόμη και τον εγκέφαλο των γυναικών και μάλιστα μόνιμα. Και αυτό διότι ο «καταρράκτης» των θηλυκών ορμονών κατά τη διάρκεια της κύησης μπορεί να επηρεάσει τμήματα-«κλειδιά» του κεντρικού νευρικού συστήματος της μητέρας, σύμφωνα με τελευταία ερευνητικά στοιχεία.

Φως στην εγκυμοσύνη αλλά και στην εμμηνόπαυση

Τα νέα ευρήματα παρουσιάστηκαν στο συνέδριο της Καναδικής Ενωσης Νευροεπιστημών, το οποίο έλαβε χώρα από τις 24 ως τις 27 Μαΐου στο Βανκούβερ του Καναδά. Μαρτυρούν ότι η κύηση μπορεί να επηρεάσει τον γυναικείο εγκέφαλο, την ίδια στιγμή όμως μπορούν να ρίξουν φως στην ήδη υπάρχουσα αψιμαχία των ειδικών σχετικά με το αν η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης που λαμβάνουν γυναίκες στην εμμηνόπαυση μπορεί να επηρεάσει τον κίνδυνο εμφάνισης νόσου Αλτσχάιμερ αργότερα στη ζωή.

Η μελέτη επικεντρώθηκε σε δύο από τα οιστρογόνα που χρησιμοποιούνται από τις εμμηνοπαυσιακές γυναίκες και έδειξε ότι μπορούν να έχουν μια πολύπλοκη επίδραση η οποία εξαρτάται από την ηλικία της κάθε γυναίκας, καθώς και από το αν έχει γεννήσει ή όχι.

Παρότι η ερευνητική δουλειά διεξήχθη σε αρουραίους στο εργαστήριο, οι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Βρετανικής Κολομβίας στο Βανκούβερ του Καναδά πιστεύουν ότι τα αποτελέσματα αφορούν και τους ανθρώπους καθώς εμπλέκονται οι ίδιες ορμόνες και εγκεφαλικά κύτταρα.

Τα μικρά αθώα ψεματάκια είναι μέσα στη ζωή, ιδιαίτερα όταν σκοπός είναι να διευκολύνουν και να «ελαφρύνουν» δύσκολες καταστάσεις. Οταν όμως αυτά λαμβάνουν διαστάσεις με αποτέλεσμα να μετατρέπονται σε καθημερινή τακτική, τότε ίσως να προκαλούν περισσότερα προβλήματα από την «ωμή» αλήθεια.

Βρετανική δημοσκόπηση που διενεργήθηκε για χάρη της ασφαλιστικής εταιρείας Privilege και στην οποία έλαβαν μέρος 2.000 άτομα έδειξε ότι το ωραίο φύλο είναι εκείνο που έχει μεγαλύτερη τάση να λέει... κι ένα ψεματάκι παραπάνω. Οπως φάνηκε από τις απαντήσεις των εθελοντών, τέσσερις στις πέντε γυναίκες δήλωσαν ότι θα πουν ένα ψέμα σε καθημερινή βάση.

Κάποιες από τις συμμετέχουσες μάλιστα παραδέχθηκαν ότι κατά τη διάρκεια μιας ημέρας ενδεχομένως τα ψέματά τους να αγγίξουν τα... 30! Από την άλλη πλευρά, δύο στους τρεις άνδρες δήλωσαν ότι λένε ψέματα καθημερινά. Η γενικότερη εικόνα, παρ' όλα αυτά, σύμφωνα με τις απαντήσεις των εθελοντών, δεν είναι τόσο άσχημη όσο και τα στατιστικά στοιχεία, καθώς οι περισσότεροι τείνουν να χρησιμοποιούν μικρά ψεματάκια με σκοπό να μην πληγώσουν τα συναισθήματα των γύρω τους.

Kάποιοι μύες παίρνουν όλη τη δόξα. Οι μποντιμπίλντερς επιδεικνύουν τους φουσκωμένους τους τρικέφαλους, ενώ οι σπρίντερς τις «κοφτερές» γωνίες των γαμπών τους. Ομως βαθιά μέσα σε όλους μας, ένας λεπτός μυς κάνει μια ηρωική δουλειά στην αφάνεια. Για να εισπνεύσουμε, ευθυγραμμίζουμε το διάφραγμα που έχει σχήμα θόλου, ενώ για να εκπνεύσουμε, χαλαρώνουμε τον μυ. Το διάφραγμα μας παρέχει οξυγόνο πάνω από δέκα φορές το λεπτό, περίπου μισό δισεκατομμύριο φορές κατά τη διάρκεια 80 χρόνων ζωής.

«Είμαστε απόλυτα εξαρτημένοι από το διάφραγμα» λέει η Γκάμπριελ Κάρντον, μια βιολόγος από το Πανεπιστήμιο της Γιούτα των ΗΠΑ. «Το παίρνουμε όμως ως δεδομένο κάθε στιγμή που αναπνέουμε». Για τη δρα Κάρντον, το διάφραγμα δεν είναι απλά υποτιμημένο, αλλά και αινιγματικό. Ολα τα θηλαστικά έχουν διάφραγμα. Κανένα όμως από τα άλλα ζώα δεν διαθέτει τέτοιο όργανο. «Εχουμε μία πολύ διαφορετική λύση για την αναπνοή σε σχέση με τα ερπετά και τα πουλιά», λέει η δρ Κάρντον. Πριν από την εξέλιξη του διαφράγματος, οι ερπετοειδείς πρόγονοί μας πιθανώς να ανέπνεαν με τον ίδιο τρόπο που αναπνέουν και σήμερα τα ερπετά, χρησιμοποιώντας δηλαδή ένα περίβλημα μυών για να πιέσουν τα πλευρά.

Οταν εξελίχθηκε το διάφραγμα, η αναπνοή άλλαξε δραστικά. Τα θηλαστικά απέκτησαν ένα ισχυρότερο και αποτελεσματικότερο μέσο για να εξασφαλίσουν μια σταθερή παροχή οξυγόνου. Η εξέλιξη του διαφράγματος πιθανώς να ευθύνεται και για την ανάπτυξη του θερμόαιμου μεταβολισμού των θηλαστικών. Χωρίς διάφραγμα, οι άνθρωποι πιθανώς να μην ήταν ικανοί να εξελίξουν έναν γιγάντιο εγκέφαλο, που έχει τεράστιες ανάγκες οξυγόνου.

Οι επιστήμονες υποψιάζονται ότι το διάφραγμα εξελίχθηκε μέσω κάποιας αλλαγής στον τρόπο ανάπτυξης των εμβρύων των θηλαστικών: Πιθανώς κάποιες μεταλλάξεις να οδήγησαν ορισμένα εμβρυονικά κύτταρα να δημιουργήσουν έναν εντελώς νέο μυ. Η δρ Κάρντον και άλλοι ερευνητές προσπαθούν να καταλάβουν αυτή την αλλαγή, αλλά και γιατί κάποιες φορές ο μυς αυτός αποτυγχάνει να αναπτυχθεί. Ενα στα 2.500 μωρά γεννιέται με μία τρύπα στο διάφραγμά του. Το συκώτι, το έντερο και τα κοιλιακά όργανα του μωρού, μέσω αυτής της τρύπας, πιέζουν προς τα πάνω τους πνεύμονες, καθυστερώντας έτσι την ανάπτυξή τους και εμποδίζουν την αναπνοή του νεογνού. Το ένα τρίτο περίπου των μωρών που γεννιούνται με συγγενή διαφραγματοκήλη πεθαίνουν. Οι επιστήμονες έχουν διαπιστώσει ότι κάποιες μεταλλάξεις σε συγκεκριμένα γονίδια μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης τέτοιων κηλών, χωρίς όμως να έχουν καταφέρει να εντοπίσουν πώς αυτά τα γονίδια δημιουργούν το διάφραγμα. Η δρ Κάρντον και οι συνάδελφοί της ανέπτυξαν πρόσφατα κάποια νέα εργαλεία που τους επέτρεψαν να ρίξουν μία πιο κοντινή ματιά σε αυτό τον μηχανισμό και στις 25 Μαρτίου δημοσίευσαν τα αποτελέσματά τους στο επιστημονικό περιοδικό Nature Genetics.