Μυστική ΙστορίαS


Sherlock

Αδρία: Η αρχαία ήπειρος κάτω από την Ευρώπη

Αδρία: Η άλλη χαμένη Ατλαντίδα
Η Ατλαντίδα, η ιδεατή πολιτεία του Πλάτωνα αποτελεί έναν από τους πιο συναρπαστικούς μύθους της αρχαιότητας με αμέτρητα βιβλία, έρευνες και ντοκιμαντέρ να έχουν δημιουργηθεί στο κυνήγι για τον εντοπισμό της. Υπάρχει, όμως, και μία πραγματική ήπειρος, η Αδρία, η οποία είναι θαμμένη σε μεγάλο βαθμό κάτω από τη Νότια Ευρώπη και τη Μεσόγειο, συνεπώς κάτω και από την Ελλάδα.

Οι γεωλόγοι για πρώτη φορά εκτιμούν ότι μπορούν να ανακατασκευάσουν αρκετά ολοκληρωμένα την ιστορία της χαμένης ηπείρου, διάρκειας σχεδόν 250 εκατομμυρίων ετών, μελετώντας τα λιγοστά απομεινάρια της που είναι ακόμη πάνω από την επιφάνεια.

Σήμερα από την λεγόμενη Ευρύτερη Αδρία έχουν απομείνει ορατά μόνο ορισμένα ασβεστολιθικά και άλλα πετρώματα στις οροσειρές της Νότιας Ευρώπης. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι αυτοί οι βράχοι αρχικά ήσαν θαλάσσια ιζήματα, που κάποια στιγμή ανυψώθηκαν μέσω της σύγκρουσης των τεκτονικών πλακών.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Ολλανδό γεωλόγο Ντάου βαν Χινσμπέργκεν του Τμήματος Γεωεπιστημών του Πανεπιστημίου της Ουτρέχτης, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό Gondwana Research, σύμφωνα με το Science, αφιέρωσαν πάνω από δέκα χρόνια κυρίως στη Μεσόγειο, συλλέγοντας δείγματα και μελετώντας παλαιομαγνητικά και άλλα στοιχεία για πετρώματα που θεωρούνται ότι προέρχονται από την Αδρία.

Microscope 1

Ανακαλύφθηκε απολίθωμα εντόμου που έζησε πριν από 550 εκατ. χρόνια

Yilingia spiciformis
© Virginia Tech University / Shuhai XIAOZhe CHEN
Η ανακάλυψη του απολιθώματος ενός ζώου, που θα έμοιαζε με διασταύρωση σαρανταποδαρούσας και σκουληκιού, καθώς και της απολιθωμένης διαδρομής που άφησε πίσω του πριν από 550 εκατομμύρια χρόνια, αποτελεί μια από τις παλαιότερες ενδείξεις αυτόνομης κινητικότητας και πολύπλοκης συμπεριφοράς στη Γη.

Μάλιστα, ορισμένοι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι η ανακάλυψη μεταφέρει ακόμη πιο πίσω στο παρελθόν το ξεκίνημα των πρώτων κινούμενων ζώων, αρκετά εκατομμύρια χρόνια πριν την λεγόμενη «Κάμβρια έκρηξη» που άρχισε πριν 539 εκατομμύρια χρόνια.

Ανακάλυψη 35 απολιθωμάτων του ίδιου ζώου

Οι ερευνητές από την Κίνα και τις ΗΠΑ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature», ανακάλυψαν σε πετρώματα ηλικίας 551 έως 539 εκατομμυρίων ετών κοντά στην κινεζική πόλη Γιλίνγκ το απολιθωμένο ίχνος που άφησε το σύρσιμο του ζώου σε έδαφος που κάποτε θα ήταν μαλακό, πιθανώς λασπώδης βυθός θάλασσας.

Συνολικά ανακαλύφθηκαν 35 απολιθώματα του ίδιου ζώου και 13 απολιθώματα των μονοπατιών του.

Σχόλιο: Δείτε επίσης, Η Θεωρία της Εξέλιξης - Ένα Σύγχρονο Παραμύθι


Eye 2

Αρχαιολόγοι εντόπισαν στο Περού τη μεγαλύτερη ανθρωποθυσία παιδιών στην ιστορία

θυσία παιδιά περού
© Ernesto Arias/EPA-EFE/ShutterstockΟι αρχαιολόγοι έχουν αποκαλύψει τα σκελετικά λείψανα 227 παιδιών που σκοτώθηκαν και θάφτηκαν πριν από εκατοντάδες χρόνια σε μια μαζική θυσία στο Περού
Όπως αναφέρει το BBC, οι σοροί 227 θυμάτων, ηλικίας 5-14 ετών, εντοπίστηκαν σε παράκτια περιοχή της πόλης Χουανσάκο, βόρεια της πρωτεύουσας Λίμα.

Εκτιμάται ότι η ανθρωποθυσία έγινε πριν από περίπου 500 χρόνια.

Όλα τα θύματα είχαν ταφεί με κατεύθυνση προς τη θάλασσα, γεγονός που ενισχύει τη θεωρεία ότι θυσιάστηκαν για να κατευνάσουν θεότητες των Τσιμού που άκμασε στο Περού μεταξύ 1.200 και 1.400 μ.Χ.
θυσία παιδιών περού
Η θυσία φαίνεται πως έγινε στη διάρκεια υγρού καιρού, ίσως στη διάρκεια του καιρικού φαινομένου που σήμερα αποκαλούμε Ελ Νίνιο.

Σχόλιο: Περού: Θυσίασαν παιδιά για να ξορκίσουν το Ελ Νίνιο
Ο χώρος της θυσίας είναι γνωστός ως Χουαντσακίτο- Λας Λάμας και βρίσκεται στα βόρεια της επαρχίας Χουαντσάκο του Περού.

Οι θυσίες παιδιών, σύμφωνα με τους ερευνητές, ήταν μια απόπειρα εξευμενισμού των θεοτήτων και των υπερφυσικών δυνάμεων της περιοχής, στις οποίες αποδίδονταν τα καταστροφικά φαινόμενα από τις κλιματολογικές αλλαγές, παρόμοια με αυτά του Ελ Νίνιο, όταν διαπιστώθηκε πως οι «συμβατικές» θυσίες ενηλίκων «δεν απέδιδαν».

Ενα πολύ βασικό στοιχείο στο να καταλάβουν οι ειδικοί γιατί οι Τσιμού προχώρησαν σε αυτή τη θυσία, έρχεται από το παχύ στρώμα λάσπης που βρέθηκε άθικτο πάνω από την άμμο που είχαν θαφτεί τα θύματα.

Καθότι πρόκειται για έρημο, το στρώμα λάσπης υποδεικνύει πως σε κάποια περίοδο, ισχυρή βροχή έπληξε την περιοχή, που κλιμακωτά επηρέασε τα καιρικά στοιχεία. Ενας τέτοιος κατακλυσμός θα κατέστρεφε εξ ολοκλήρου την περιοχή των Τσιμού, με πλημμύρες των καλλιεργειών, νεκρά ψάρια και αφανισμό των ανθρώπων.

Ο αρχαιολόγος Γκάμπριελ Πριέτο του Πανεπιστημίου του Τρουχίγιο, στο Περού σε συνεργασία με την συνεργάτη του Κάτια Βαλαντάρες, βασικοί ερευνητές και συντάκτες της έκθεσης, καταγράφουν ίχνη - βήματα από σανδάλια ενηλίκων και ξυπόλυτων παιδιών απόλυτα διατηρημένα καθώς και σημάδια πως τα λάμας είχαν συρθεί στο σημείο της θυσίας. Τα παιδιά σύμφωνα και με τους δύο περπάτησαν μέχρι το Τσαν - Τσαν, προάστιο της πρωτεύουσας Τσιμού.

«Η εικόνα που πλέον σκιαγραφείται είναι πως κάτω από δριμύ καιρικά φαινόμενα και μεγάλες κλιματολογικές διαταραχές, η ανθρωποθυσία των παιδιών πρέπει να ήταν το μόνο μέσο επικοινωνίας με το υπερφυσικό» δήλωσε ο βιοαρχαιολόγος Χάαγκεν Κλάους από το πανεπιστήμιο του Τζώρτζ Μέϊσον της Βιρτζίνια.

Γιά να συμπληρώσει η επίσης βιοαρχαιολόγος του Πανεπιστημίου του Βάντερμπιλτ, Τίφινη Τανγκ, πως «οι ηγέτες των Τσιμού με αυτή τους την ενέργεια, επέδειξαν στους πολίτες τους μέχρι που ήταν διατεθειμένοι να φτάσουν προκειμένου να κατευνάσουν τους Θεούς και να προστατεύσουν την κοινότητα».



Post-It Note

Ανατρεπτική έρευνα αποκαθηλώνει το μύθο της Μητέρας Τερέζας

μητέρα τερέζα
Η Μητέρα Τερέζα των φτωχών ήταν τελικά πλούσια, τσιγκούνα και άκαρδη;
Μια νέα έρευνα Καναδών ακαδημαϊκών βάζει φωτιά στην Καθολική Εκκλησία και απειλεί να γκρεμίσει τον μύθο της Μητέρας Τερέζας, καθώς υποστηρίζει ότι η αγιοποίηση της εικόνας της ήταν περισσότερο επικοινωνιακό κόλπο παρά πραγματικότητα.

Σύμφωνα με αυτή την αμφιλεγόμενη έρευνα που έχει εκδοθεί στον Καναδά, η Μητέρα Τερέζα έβρισκε «όμορφο» θέαμα το να υποφέρουν οι καταπιεσμένοι και προτιμούσε περισσότερο να προσεύχεται για τους αρρώστους παρά να τους προσφέρει πραγματική ιατρική βοήθεια.

Προσθέτουν, επίσης, ότι το Βατικανό «έριξε κάτω από το χαλί» ορισμένες αιτιάσεις για ύποπτες συναλλαγές και επαφές ώστε να παραμερίσει την αναγκαία χρονική περίοδο των πέντε ετών μέχρι να την «αγιοποιήσει». Ενας από τους ερευνητές, ο Σερζ Λαριβέ από το Πανεπιστήμιο του Μόντρεαλ, εκφράζει συγκεκριμένες απορίες καθώς διερωτάται «δεδομένης της φειδωλής διαχείρισης των έργων της Μητέρας Τερέζας μπορεί να αναρωτηθεί πού πήγαν τα εκατομμύρια δολάρια που προορίζονταν για τους φτωχότερους των φτωχών»;

Η ερευνητική αυτή εργασία υποστηρίζει ότι η φημισμένη καλόγρια είχε 517 αποστολές σε 100 χώρες, αλλά η πλειοψηφία των δεν είχε τη σωστή ιατρική φροντίδα και αρκετοί αφέθηκαν να πεθάνουν. Προσθέτει επίσης ότι το Βατικανό αγνόησε τους ισχυρισμούς ενός γιατρού ο οποίος είχε εκφράσει σοβαρές αντιρρήσεις για ένα θαύμα της Μητέρας Τερέζας, όταν θεράπευσε μια γυναίκα που είχε φυματίωση και κύστη στις ωοθήκες.

Οι ερευνητές Κάρολ Σενεσάλ του Πανεπιστημίου της Οτάβα και Ζενεβιέν Σενάρ από το Πανεπιστήμιο του Μόντρεαλ έφτασαν μαζί με τον Λαριβέ σε αυτά τα συμπεράσματα εξετάζοντας το 96% των έργων που έχουν δημοσιευθεί μέχρι τώρα για τη Μητέρα Τερέζα.

Hardhat

Νέα θεωρία για το πως έκτιζαν τους ναούς οι αρχαίοι έλληνες

αρχαίος ναός
Ο τρόπος οικοδόμησης των θαυμαστών αρχαιοελληνικών οικοδομημάτων, μία εποχή που δεν υπήρχαν ούτε ως σύλληψη ακόμα και τα πιο ταπεινά μέσα που διαθέτουμε σήμερα, παραμένει ένα από τα μυστήρια του σύγχρονου πολιτισμού.

Ωστόσο, πρόσφατη έρευνα υποστηρίζει πως οι αρχαίοι Έλληνες ίσως χρησιμοποίησαν έναν έξυπνο μηχανισμό ανύψωσης, κοινώς κάτι σαν πρώιμο «γερανό», έναν και πλέον αιώνα πριν την ανακάλυψη του ίδιου του γερανού.

Ο Αλεσάντρο Πιερατίνι (Alessandro Pierattini), ιστορικός Αρχιτεκτονικής στο Πανεπιστήμιο της Ιντιάνα, παρουσίασε μία νέα ανάλυση πέτρας από πρώιμους ελληνικούς ναούς. Υποστηρίζει πως οι λίθινοι όγκοι μπορούσαν να ανυψωθούν και να τοποθετηθούν εκεί που έπρεπε περίπου 150 χρόνια πριν την ανακάλυψη του γερανού.

«Η μεγάλη ανακάλυψη των Ελλήνων στην τεχνολογία οικοδόμησης ήταν ένας πρώιμος γερανός», εξηγεί ο Πιερατίνι, υπερθεματίζοντας πως «κανείς πρότερος πολιτισμός δεν τον είχε χρησιμοποιήσει και παρέμεινε βασικό εργαλείο στην κατασκευή κτισμάτων χωρίς ουσιαστικές αλλαγές για περίπου 25 αιώνες - επειδή ήταν τέλειος».

Cow Skull

Αιθιοπία: Ανακαλύφθηκε κρανίο 3,8 εκατ. ετών

κρανίο αιθιοπία
© ΜΟΥΣΕΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΟΥ ΚΛΙΒΕΛΑΝΤ
Το «εντυπωσιακά ολόκληρο» κρανίο ενός πρώιμου προγόνου του ανθρώπου που έζησε στη Γη πριν από από 3,8 εκατομμύρια χρόνια ανακαλύφθηκε στην Αιθιοπία.

Οι ερευνητές εντόπισαν το αξιοθαύμαστο εύρημα στη βορειοανατολική περιοχή Αφαρ της αφρικανικής χώρας μετά από 15 χρόνια εργασίας και έκτοτε πραγματοποιούν εκτεταμένες αναλύσεις.

Η διεθνής ομάδα, με επικεφαλής τον Δρ Γιοχάνες Χαιλέ - Σελασιέ, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το εύρημα χρονολογείται από μια περίοδο από την οποία τα απολιθώματα των πρώιμων ανθρωποειδών προγόνων μας είναι εξαιρετικά σπάνια.

κρανίο αιθιοπία
© ΜΟΥΣΕΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΟΥ ΚΛΙΒΕΛΑΝΤ
Ο καθηγητής του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Κλίβελαντ δήλωσε ότι η ανακάλυψη έρχεται να αλλάξει το «παιχνίδι» σε ό,τι αφορά την κατανόηση της ανθρώπινης εξέλιξης, καθώς θέτει υπό αμφισβήτηση τις προηγούμενες υποθέσεις μιας γραμμικής μετάβασης μεταξύ δύο πρώιμων ειδών ανθρώπινων προγόνων.

Το είδος Australopithecus anamensis είναι γνωστό ότι υπήρχε μεταξύ 3,9 εκατομμυρίων και 4,2 εκατομμυρίων ετών πριν - αλλά το πρόσφατα ανακαλυφθέν απολίθωμα είναι 3,8 εκατομμυρίων ετών.

Σχόλιο: Ίσως η θεωρία της εξέλιξης όπως τη γνωρίζουμε να είναι απλά λάθος. Δείτε, Η Θεωρία της Εξέλιξης - Ένα Σύγχρονο Παραμύθι


Archaeology

Αρχαιολογική ανακάλυψη σκελετών με περίεργα κρανία στην Κροατία

Μια μελέτη των αποκαλυφθέντων σκελετών αποκάλυψε ότι οι νεκροί έζησαν πριν από περίπου 1.500 χρόνια και ήταν όλοι αγόρια που ανήκαν σε διαφορετικές πολιτιστικές ομάδες.
κρανίο κροατία
© CC0
Μια περίεργη ανακάλυψη έγινε από αρχαιολόγους στην Κροατία, όπου τρεις σκελετοί, δύο από τους οποίους είχαν τεχνητά παραμορφωμένα κρανία, αποκαλύφθηκαν σε ένα αρχαίο νεκροταφείο, αναφέρει το Live Science.

Σύμφωνα με το Live Science, τα δύο κρανία είχαν «συγχωνευθεί σε διαφορετικό σχήμα, ενδεχομένως ως τρόπος να δείξουν ότι ανήκαν σε μια συγκεκριμένη πολιτιστική ομάδα».

Οι σκελετοί εντοπίστηκαν αρχικά στο αρχαιολογικό χώρο του Hermanov vinograd το 2013, με επιστήμονες να εκτελούν έπειτα μια ποικιλία δοκιμών στα υπολείμματα, συμπεριλαμβανομένης της ανάλυσης DNA και της ακτινογραφικής απεικόνισης, μεταξύ των ετών 2014 και 2017.

Τα αποτελέσματα αποκάλυψαν ότι και οι τρεις από τους νεκρούς ήταν αγόρια που έζησαν μεταξύ των ετών 415 και 560 μ.Χ. και πέθαναν μεταξύ 12 και 16 ετών. Ένα από τα αγόρια είχε μια καταγωγή από την δυτική Ευρασία, ένα άλλο από την Ανατολική Ευρασία και το τρίτο από την Ανατολική Ασία.

Question

H «Λίμνη των Σκελετών» στα Ιμαλάια: Πιθανώς Έλληνες μεταξύ των νεκρών

Λίμνη των Σκελετών
© PARTHA PAL VIA GETTY IMAGES
Η λίμνη Ρούπκουντ, ψηλά στα ινδικά Ιμαλάια- περίπου 5.000 μέτρα πάνω από τη στάθμη της θάλασσας- φιλοξενεί ένα από τα πλέον ανατριχιαστικά μυστήρια της αρχαιολογίας, το οποίο έχει να κάνει με την παρουσία εκατοντάδων (μέχρι και 800, σύμφωνα με εκτιμήσεις) σκελετών σε αυτήν. Μία νέα μελέτη η οποία δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο Nature Communications επιχειρεί να δώσει απαντήσεις- ωστόσο φαίνεται πως τελικά μάλλον προκύπτουν περισσότερα ερωτηματικά.

Στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας, έρευνες DNA είχαν υποδείξει πως οι νεκροί της Ρούπκουντ προέρχονταν από τη νότια Ασία, και η ραδιοχρονολόγηση έδειξε ότι μάλλον είχαν βρει όλοι τον θάνατο σε ένα γεγονός, κατά το 800 μ.Χ. Ωστόσο, αυτή η θεωρία ανατρέπεται από τις πλήρεις γονιδιωματικές αναλύσεις 38 σκελετών: Τα νέα αποτελέσματα δείχνουν πως 23 από τους νεκρούς προέρχονταν όντως από τη νότια Ασία, αλλά πέθαναν σε ένα ή περισσότερα περιστατικά, μεταξύ του 7ου και του 10ου αιώνα μ.Χ. Ωστόσο, μεταξύ των σκελετών που εξετάστηκαν υπάρχουν και 14 νεκροί που είχαν πεθάνει σε άλλη χρονική περίοδο και προέρχονταν από αλλού- και συγκεκριμένα από την ηπειρωτική Ελλάδα και την Κρήτη.

Σε σχετική ανακοίνωση του Ινστιτούτου Max Planck, που συμμετείχε στην έρευνα, αναφέρεται πως το αρχαίο DNA αποκαλύπτει πως οι νεκροί που εξετάστηκαν προέρχονταν από τρεις γενετικές ομάδες. «Πρώτα αντιληφθήκαμε την παρουσία πολλαπλών ομάδων στη Ρούπκουντ μετά την αλληλούχιση του μιτοχονδριακού DNA 72 σκελετών. Ενώ πολλά από τα άτομα είχαν μιτοχονδριακές απλοομάδες χαρακτηριστικές των σημερινών ινδικών πληθυσμών, εντοπίσαμε επίσης έναν μεγάλο αριθμό ατόμων με απλοομάδες που ήταν πιο συνηθισμένες σε πληθυσμούς της δυτικής Ευρασίας» είπε ο Κουμαρασάμι Θανγκαράτζ, επιστήμονας του Κέντρου Κυτταρικής και Μοριακής Βιολογίας του ινδικού Συμβουλίου Επιστημονικών και Βιομηχανικών Ερευνών (CSIR) στο Χαϊντεραμπάντ της Ινδίας, ο οποίος άρχισε το σχετικό project πάνω από μια δεκαετία πριν.

Gem

Πομπηία: Στο φως ο αρχαίος «θησαυρός μίας μάγισσας»

Βρέθηκε μέσα σε ό,τι απέμεινε από ένα ξύλινο και μεταλλικό σκρίνιο, γεμάτο φυλακτά και ημιπολύτιμους λίθους, με κουκλάκια και κουδουνάκια, αλλά και πήλινα αντικείμενα: φαλλούς, κλειστές γροθιές κι ένα μικρό κρανίο
πομπηία
Το περιεχόμενο του σκρίνιου: Δεν είναι από χρυσάφι, αλλά θεωρείται ακόμα πιο πολύτιμο για τους αρχαιολόγους
Νέα εκπληκτικά ευρήματα σε άριστη κατάσταση βρήκαν οι αρχαιολόγοι στην Πομπηία, σε ένα σκρίνιο που θάφτηκε κάτω από τόνους τέφρας στη σκιά του Βεζούβιου πριν από 1.940 χρόνια.

Κεχριμπαρένια αντικείμενα, λαμπεροί κρύσταλλοι, αμέθυστοι, αλλά και κουμπιά από οστά, λεπτεπίλεπτες πορσελάνες, σκαραβαίοι από την Ανατολή, είναι τα νέα ευρήματα στην περιοχή Regio V, στην Επαυλη του Κήπου, στο συγκρότημα της Πομπηίας, που ήλθαν πρόσφατα στο φως.

Βρέθηκαν μέσα σε ό,τι απέμεινε από ένα ξύλινο και μεταλλικό σκρίνιο, γεμάτο φυλακτά και ημιπολύτιμους λίθους, με κουκλάκια και κουδουνάκια, αλλά και πήλινα αντικείμενα: φαλλούς, κλειστές γροθιές κι ένα μικρό κρανίο.

Μπορεί να μην είναι από χρυσάφι, αλλά για τους αρχαιολόγους, η αξία τους ίσως να είναι ακόμα μεγαλύτερη.

«Δεκάδες τυχερά και φυλακτά, δίπλα σε πάμπολλα άλλα αντικείμενα τα οποία χρησιμοποιούνταν για να διώχνουν την κακοτυχία», δηλώνει στο ιταλικό πρακτορείο Ansa ο διευθυντής του Πάρκου της Πομπηίας, Μάσιμο Οσάνα.

Boat

Πέντε σημαντικά ναυάγια ανακαλύφθηκαν στη νήσο Λέβιθα

ναυάγια λέβιθα
© ANASTASIS AGATHOS
Σημαντικά χαρακτηρίζει τα ευρήματα που περιλαμβάνονται στα αποτελέσματα της πρώτης ερευνητικής περιόδου της ενάλιας αρχαιολογικής έρευνας της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων στη νήσο Λέβιθα, το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού.

Στα πλέον αξιόλογα ευρήματα της έρευνας του 2019, σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου, περιλαμβάνονται ένα ναυάγιο με μεικτό φορτίο αμφορέων από το Αιγαίο (Κνίδος, Κως και Ρόδος), την Φοινίκη και την Καρχηδόνα, που χρονολογείται λίγο πριν από τα μέσα του 3ου αιώνα π.Χ., εποχή κατά την οποία οι Πτολεμαίοι και Αντιγονίδες έριζαν για την ναυτική κυριαρχία στο Αιγαίο.
ναυάγια λέβιθα
© ANASTASIS AGATHOS
Συνολικά εντοπίστηκαν πέντε ναυάγια. Σε ό,τι αφορά τα άλλα ναυάγια, πρόκειται για ένα ναυάγιο με φορτίο αμφορέων από την Κνίδο, το οποίο χρονολογείται στην ίδια περίοδο, ενώ εντοπίστηκαν τρία ακόμα ναυάγια με φορτία Κώων ή ψευδο-Κώων αμφορέων (του 2ου και 1ου αι. π.Χ. και του 2ου αι. μ.Χ.), ένα ναυάγιο με φορτίο αμφορέων από το Βόρειο Αιγαίο του 1ου αιώνα π.Χ., ένα ναυάγιο με φορτίο ροδιακών αμφορέων του 1ου αι. μ.Χ. και τέλος ένα ναυάγιο με αμφορείς που χρονολογούνται στην παλαιοχριστιανική περίοδο.