Ένα σημαντικότητα εύρημα ήρθε στο φως. Καταχωνιασμένο στα αρχεία της Βασιλικής Εταιρείας επιστημών της Βρετανίας ήταν το πρωτότυπο γράμμα με το οποίο ο Γαλιλαίος για πρώτη φορά παρέθετε σε έναν Ιταλό φίλο του τα «αιρετικά» ηλιοκεντρικά επιχειρήματά του ενάντια στο δόγμα της Εκκλησίας ότι ο Ήλιος γυρίζει γύρω από τη Γη.

Η επιστολή, που θεωρούνταν χαμένη, ρίχνει νέο φως στη μακρόχρονη διαμάχη του Ιταλού φυσικού και αστρονόμου με τις ρωμαιοκαθολικές αρχές, που είχαν ως κατάληξη την καταδίκη του για αίρεση το 1633. Το επτασέλιδο γράμμα, με την υπογραφή "G.G." (Galileo Galilei), το οποίο είχε γραφεί 20 χρόνια πριν, στις 21 Δεκεμβρίου 1613, αποκαλύπτει ότι στο ξεκίνημα της ιστορικής σύγκρουσης επιστήμης-εκκλησίας ο Γαλιλαίος είχε σαφή συνείδηση των κινδύνων και προσπαθούσε να «νερώσει» τους ισχυρισμούς του.

Το εν λόγω γράμμα ήταν γνωστό, καθώς είχαν γίνει αρκετά αντίγραφά του, ενώ υπάρχουν δύο εκδοχές του: μία που εστάλη από «χαφιέ» στην Ιερά Εξέταση στη Ρώμη και μία άλλη με πιο μετριοπαθή γλώσσα. Επειδή έως τώρα είχε χαθεί το πρωτότυπο γράμμα, δεν ήταν σαφές αν η Ιερά Εξέταση είχε «μαγειρέψει» μια πιο «αιρετική» εκδοχή του γράμματος για να τον ενοχοποιήσει καλύτερα (κάτι που ο Γαλιλαίος ισχυριζόταν στους φίλους του) ή αν ο ίδιος είχε πράγματι γράψει το πιο επαναστατικό γράμμα στην Ιερά Εξέταση, αλλά μετά αποφάσισε να φανεί -ή μάλλον να προσποιηθεί- πιο μετριοπαθής.

Η ανακάλυψη του πρωτότυπου γράμματος, σύμφωνα με το «Nature», δείχνει ότι συνέβη το δεύτερο και ότι ο Γαλιλαίος είπε ψέματα πως δήθεν η Εκκλησία είχε παραποιήσει τα λεγόμενά του. Αυτός έγραψε μια πιο «νερωμένη» εκδοχή των θεωριών του, έστειλε τη «μαγειρεμένη» επιστολή σε ένα φίλο του, τον μαθηματικό Μπενεντέτο Καστέλι του Πανεπιστημίου της Πίζα, και του ζήτησε να την προωθήσει στο Βατικανό, ότι δήθεν αυτή ήταν η πρωτότυπη επιστολή του και όχι η άλλη, η πιο αιρετική, που είχε ήδη φθάσει στην Ιερά Εξέταση.

Ένα μικρό κομμάτι πέτρα, στο οποίο ζωγραφίστηκαν γραμμές κόκκινης ώχρας πριν από 73.000 χρόνια και βρέθηκε σε σπηλιά στη νότια ακτή της Νότιας Αφρικής, αποτελεί, όπως είπαν αρχαιολόγοι την Τετάρτη, την αρχαιότερη γνωστή ζωγραφιά που έχει γίνει από άνθρωπο.

Την έκαναν κυνηγοί- συλλέκτες (ή τροφοσυλλέκτες) που διέμεναν περιστασιακά στο σπήλαιο Μπλόμπος, περίπου 300 χλμ ανατολικά του Κέιπ Τάουν, σύμφωνα με τους ερευνητές. Είναι παλαιότερο από τις προηγούμενες θεωρούμενες ως αρχαιότερες ζωγραφιές κατά τουλάχιστον 30.000 χρόνια.

Αν και το σχέδιο φαίνεται στοιχειώδες, το ότι ζωγραφίστηκε τόσο παλιά είναι ιδιαίτερα σημαντικό, υποδεικνύοντας την ύπαρξη σύγχρονων δυνατοτήτων σκέψης στο είδος μας, Homo Sapiens, κατά τη Μέση Λίθινη Εποχή, ανέφεραν οι ερευνητές.

«Ένα νεκροταφείο, πραγματικό παλίμψηστο για τα αρχαιολογικά δεδομένα της περιοχής, ανασκάφτηκε το φετινό καλοκαίρι στη θέση Μακριά Ράχη Καράβου στο Αλιβέρι Ευβοίας από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ευβοίας, καθώς κατά τη διενέργεια σωστικής ανασκαφικής έρευνας σε ιδιωτικό αγροτεμάχιο, διαπιστώθηκε η συνεχής χρήση του για περισσότερο από 2.500 χρόνια».

Τα παραπάνω γνωστοποιεί με ανακοίνωσή του το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, το οποίο πληροφορεί για τις ανακαλύψεις που έγιναν κατά χρονολογική σειρά, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζουν τρεις εξαιρετικής καλλιτεχνικής αξίας σφραγιδόλιθοι, που βρέθηκαν σε ασύλητο θαλαμοειδή τάφο του 1.300-1.100 π.Χ.

«Στον πρώτο, παριστάνεται αίγαγρος που δέχεται επίθεση από δύο λύκους, στον δεύτερο, ελάφι σε συνεστραμμένη στάση. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον, όμως, παρουσιάζει ο τρίτος σφραγιδόλιθος, από σάρδιο, στον οποίο παριστάνεται όρθια μιξογενής δαιμονική μορφή (Minoangenius) που μεταφέρει στους ώμους ένα νεκρό ελάφι. Το ίδιο ακριβώς θέμα συναντάται σε σφραγιδόλιθο από την Κρήτη και σε ελεφάντινο πλακίδιο από τη Θήβα», αναφέρει στην ανακοίνωσή του το ΥΠΠΟΑ.

«Η φετινή ανασκαφή έρχεται να προσθέσει πολύτιμες πληροφορίες για τους κατοίκους του οικισμού που ανασκάφτηκε κατά την ανέγερση του νέου εργοστασίου της ΔΕΗ στην ίδια περιοχή, τα έτη 2007-2014. Από τα κτερίσματα των τάφων που ερευνήθηκαν, προκύπτει ότι οι κάτοικοι του παράκτιου οικισμού στον Κάραβο Αλιβερίου, αξιοποιώντας το φυσικό λιμένα, είχαν αναπτύξει σημαντικές εμπορικές σχέσεις με την ηπειρωτική και νησιωτική χώρα. Στη μυκηναϊκή εποχή, οι σχέσεις αυτές έφταναν έως την Κρήτη», προσθέτει το ΥΠΠΟΑ.

Ιδιαίτερα σημαντικά ήταν τα αποτελέσματα της συστηματικής ανασκαφής στην αρχαία πόλη της Κύθνου (σημερινό «Βρυόκαστρο»), που πραγματοποιήθηκε φέτος από 26/6 - 4/8. Μεταξύ αυτών ξεχωρίζουν τα ευρήματα από τη συστηματική ανασκαφική έρευνα στην περιοχή του αρχαίου λιμανιού, στη βραχονησίδα «Βρυοκαστράκι», το νησάκι στη «μύτη» της χερσονήσου, που ως τουλάχιστον την ύστερη αρχαιότητα πρέπει να ήταν συνδεδεμένη με την ακτή με στενό ισθμό.

Πρόκειται για την αποκάλυψη μιας τρίκλιτης βασιλικής με νάρθηκα και ημικυλινδρική αψίδα, η οποία έχει δύο τουλάχιστον οικοδομικές φάσεις, μια παλαιοχριστιανική και μια μεταγενέστερη (ίσως του 7ου - 8ου αιώνα), ενός κτιρίου μήκους 80 μ. περίπου, που αποτελείται από τουλάχιστον 15 ορθογώνια δωμάτια σε παράταξη και ισχυρούς εξωτερικούς τοίχους που εξυπηρετούσαν πιθανότατα και αμυντικούς σκοπούς, καθώς και δυο πύργων. Επίσης, εντοπίστηκαν δεκάδες ορθογώνιοι χώροι, εν μέρει λαξευμένοι στο φυσικό βράχο, για τους οποίους η ως τώρα έρευνα δείχνει χρήση τουλάχιστον ως την ύστερη αρχαιότητα, καθώς και θραύσματα κεραμεικής και εργαλείων από οψιανό της Πρωτοκυκλαδικής περιόδου.

«Για πρώτη φορά με βεβαιότητα τεκμηριώθηκε Πρωτοκυκλαδική εγκατάσταση στη βραχονησίδα (σσ. 3η χιλιετία π. Χ.) [...]. Δεν αποκλείεται κάποιοι από τους λαξευμένους χώρους να ανάγονται στην περίοδο αυτή. Εξαιρετικά σημαντική είναι η αναγνώριση για πρώτη φορά στην Κύθνο κεραμεικής της ΥΕ ΙΙΙΓ περιόδου (σσ. 12ο αι. π. Χ.). Φαίνεται λοιπόν ότι η θέση κατοικήθηκε ύστερα από περίοδο εγκατάλειψης ξανά στον 12ο αιώνα π.Χ., ίσως μάλιστα αδιάκοπα έκτοτε, αφού όλες οι χρονολογικές περίοδοι αντιπροσωπεύονται με ευρήματα, από την Πρωτογεωμετρική περίοδο έως και τα μέσα περίπου του 7ου μ.Χ. αιώνα (η τελευταία χρονολόγηση σύμφωνα με τα πρώτα πορίσματα της μελέτης της Χαρίκλειας Διαμαντή), που η πόλη εγκαταλείφθηκε οριστικά. Η αρχική μάλιστα σκέψη, που βασιζόταν στα πορίσματα της επιφανειακής έρευνας, ότι ο πυρήνας της αρχικής κατοίκησης της αρχαίας πόλης ήταν η βραχονησίδα και ότι εδώ συρρικνώθηκε η πόλη στην πρωτοβυζαντινή περίοδο, λίγο πριν εγκαταλειφθεί οριστικά και οι εναπομείναντες κάτοικοί της μετακινηθούν στην οχυρή ακρόπολη γνωστή σήμερα ως το Κάστρο της Ωριάς, επιβεβαιώνεται».

Να επιχειρήσουμε ανασκόπηση των νεκρικών εθίμων μέσα στην Αθήνα, σ' όλες τις λεπτομέρειες, αυτό θα ήταν τεράστιο, ίσως και ασυγχώρητο τόλμημα. Γιατί θα έπρεπε να συμβουλευθούμε όλες τις εκθέσεις και όλα τα δημοσιεύματα που εδώ και ενάμιση αιώνα συγκεντρώθηκαν, σκορπισμένα εδώ και εκεί, με περιγραφές των τάφων που ανασκάπτονταν, τυχαία και βιαστικά οι περισσότεροι, όσων δεν έμεινε η εύρεση μυστική, για να μην εμποδιστή η εργασία κάποιας οικοδομής ή -το πιο συχνό- για να γίνει εμπόρευμα το περιεχόμενο του τάφου.

Αυτό ακριβώς το περιεχόμενο είναι συχνά η αφορμή που δεν μαθαίνουμε ούτε την ανακάλυψη ενός τάφου, ούτε τον τρόπο του ενταφιασμού. Τα θαυμαστά έργα της αθηναϊκής κεραμεικής και αγγειογραφίας, που, τοποθετημένα δίπλα στο νεκρό από ευλαβικά χέρια πονεμένων συγγενών του εκράτησαν συντροφιά σ' όλους τους αιώνες, είναι τόσο περιζήτητα σ' όλο τον κόσμο στο Μουσείο, προτιμούν να τα παραδίδουν στα χέρια των αρχαιοκαπήλων.

Πέθαιναν συχνά οι άνθρωποι στα αρχαία χρόνια, πολύ συχνότερα παρ' ό,τι σήμερα, πέθαιναν από την πιο ασήμαντην αρρώστεια. Κάθε μέρα χάνονταν νέες γυναίκες στη γέννα ή μικρά παιδάκια, αυτά με το τίποτα, με το παραμικρό. Από τα συγκινητικότερα ευρήματα είναι τα αγγεία που απόθεταν δίπλα στα νεκρά παιδιά, σχήματα «μικκύλα», τόσα-δα, στολισμένα όμως με αιθέριες ζωγραφιές, όχι ξένες προς τον παιδικό κόσμο. Είναι σχεδόν εξακριβωμένο ότι οι Αρχαίοι Αθηναίοι δεν έκαψαν ποτέ τα σώματα των μικρών παιδιών, αλλά τα έθαβαν μέσα σε πήλινες λάρνακες.
Σ' αυτή τη συνήθεια χρωστούμε ότι τόσα αγγεία βρέθηκαν μέσα στους παιδικούς τάφους. Σπάνια τα έχουμε όλα μαζί, όσα βρέθηκαν σ' ένα τάφο, πράγμα που θα τους χάριζε ξεχωριστό φως. Είναι σκορπισμένα εδώ και εκεί, σε διάφορα Μουσεία ή ιδιωτικές συλλογές, όσα δεν εχάθηκαν γυρίζοντας από χέρι σε χέρι. Η δράση των αρχαιοκαπήλων είναι πιο οδυνηρή μέσα στην Αθήνα παρά αλλού, γιατί σε κανέναν άλλο ελληνικό τόπο δεν βρίσκονται έξω από τους ιερούς χώρους καλλιτεχνήματα τέτοιας γραμμής.

Επιστήμονες ανακάλυψαν απολιθώματα που δείχνουν ότι στη Γη πετούσαν πεταλούδες πριν από τουλάχιστον 200 εκατομμύρια χρόνια, 50 έως 70 εκατ. χρόνια νωρίτερα από ό,τι θεωρείτο έως τώρα και -το πιο αξιοσημείωτο- προτού καν εμφανισθούν τα πρώτα λουλούδια στον πλανήτη μας.

Τα 70 μικροσκοπικά αρχαία ίχνη φτερούγων, που βρέθηκαν μέσα σε πετρώματα στη βόρεια Γερμανία, είναι τα αρχαιότερα απολιθώματα λεπιδόπτερων που έχουν ποτέ βρεθεί. Έτσι, μεταθέτουν στο απώτερο παρελθόν την εμφάνιση των λεπιδόπτερων, μιας πολυπληθούς τάξης εντόμων στα οποία ανήκουν και οι πεταλούδες.

Οι επιστήμονες πίστευαν ότι τα εν λόγω έντομα, που διαθέτουν μικροσκοπική προβοσκίδα και μπορούν να πίνουν το νέκταρ των ανθοφόρων φυτών, τα οποία παράλληλα επικονιάζουν, είχαν συνεξελιχθεί με τα λουλούδια που εμφανίσθηκαν πριν από 130 έως 140 εκατ. χρόνια. Όμως φαίνεται πως τα έντομα αυτά είχαν αναδυθεί πολύ νωρίτερα, έως και 75 εκατ. χρόνια πριν τα πρώτα άνθη, περίπου όταν είχαν εμφανισθεί και οι πρώτοι δεινόσαυροι.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον δρα Μπας βαν ντε Σουτμπρούγκε του ολλανδικού Πανεπιστημίου της Ουτρέχτης, έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό "Science Advances", σύμφωνα με το BBC και το "Nature".

Σκελετός που ανήκει σε ένα νεογέννητο κοριτσάκι και εντοπίστηκαν σε καταυλισμό 11.500 ετών στην Αλάσκα ρίχνει φως στην προέλευση των πρώτων πληθυσμών που κατοίκησαν την αμερικανική ήπειρο αλλά τα ευρήματα προκαλούν ακόμη περισσότερα ερωτήματα.

Η γενετική ανάλυση, σε συνδυασμό με άλλα στοιχεία, έδειξε πως το νεογέννητο ανήκει σε μια αρχαία, άγνωστη μέχρι σήμερα πληθυσμιακή ομάδα ενώ οι επιστήμονες αναφέρουν πως τα στοιχεία που εξήγαγαν από το διαθέσιμο DNA, υποστηρίζει την υπόθεση πως η μικρή κατάγεται από ένα «κύμα» μεταναστών από τη Σιβηρία, που εγκαταστάθηκε στην περιοχή της Βορείου Αμερικής πριν από 20.000 χρόνια.

Η μετανάστευση εκτιμάται πως κατέστη εφικτή εξαιτίας της χαμηλής στάθμης του νερού μετατρέποντας τον Βερίγγειο Πορθμό (μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας) σε ξηρά η οποία βυθίστηκε και πάλι μετά το λιώσιμο των πάγων.

Αυτοί οι πρώτοι άποικοι ήταν, σύμφωνα με τον καθηγητή Εske Willerslev και τους συνεργάτες του, οι πρόγονοι των σημερινών αυτοχθόνων Αμερικανών, ενώ ήδη οι εκτιμήσεις του ίδιου και της επιστημονικής ομάδας που τον πλαισιώνει έχει δημοσιευθεί στο περιοδικό Nature.

Αιγύπτιοι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν μια μούμια σε τάφο που δεν είχαν εξερευνήσει στο Λούξορ στην Άνω Αίγυπτο, ανακοίνωσε το υπουργείο Αρχαιοτήτων της χώρας.

Δύο τάφοι είχαν ανακαλυφθεί τη δεκαετία του 1990 από τη Γερμανίδα αρχαιολόγο Φρεντερίκα Καμπ η οποία είχε φθάσει στην πύλη της εισόδου «ωστόσο δεν είχε ποτέ εισέλθει» διευκρίνισε το υπουργείο σε ένα δελτίο τύπου.

Οι τάφοι ενδέχεται να χρονολογούνται από την εποχή του Νέου Βασιλείου, που διήρκησε πολλούς αιώνες έως πριν από περίπου 3000 χρόνια. Μετά την ανακάλυψή τους παρέμειναν «ανέγγιχτοι» έως τη στιγμή που μια νέα ομάδα αρχαιολόγων επιδείξει ενδιαφέρον, σύμφωνα πάντα με το υπουργείο.

Στον πρώτο τάφο, οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν, εκτός των ταφικών αντικειμένων, «μια μούμια τυλιγμένη σε λινό ύφασμα» η οποία, βάσει των ερευνών, ήταν «ένας υψηλόβαθμος αξιωματούχος ή μια προσωπικότητα με ισχύ» συμπλήρωσε το υπουργείο.

Θα μπορούσε να πρόκειται για ένα πρόσωπο που ονομαζόταν «Ντζεχούτι Μες το όνομα του οποίου είναι χαραγμένο σε έναν τοίχο».

Ωστόσο ο τάφος θα μπορούσε επίσης να ανήκει στον «αντιγραφέα Μαατί», το όνομα του οποίου όπως επίσης κι εκείνο της συζύγου του «Μέχι» αναγράφονται σε δεκάδες από τα ταφικά αντικείμενα που βρέθηκαν, εξηγεί το υπουργείο Αρχαιοτήτων της Αιγύπτου.

Για το σχήμα της καρδιάς, τη γνωστή «κόκκινη» καρδούλα, που καμία σχέση δεν έχει με το πραγματικό σχήμα της καρδιάς, υπάρχουν διάφορες θεωρίες για το πως καθιερώθηκε. Μία από τις δημοφιλέστερες υποστηρίζει ότι το σύμβολο βασίστηκε στο αρχαίο φυτό Σίλφιο (που σχετίζεται και με την αναπαραγωγική διαδικασία) και συγκεκριμένα στο σχήμα του καρπού του. Ασημένια νομίσματα από την Κυρήνη του 6ου-5ου αιώνα π.Χ., μάλιστα, φέρουν ένα παρόμοιο σχέδιο με το σύμβολο της καρδιάς, συνοδευόμενο από αυτό το εξαφανισμένο φυτό.

Το Σίλφιο (ή Σύλφιο) ήταν το διασημότερο βότανο της αρχαιότητας, ένα φυτικό πασπαρτού για τα πάντα. Ήταν όμως, σαν από τραγική ειρωνεία, και όσο σπάνιο χρειαζόταν για να φτάσει να αξίζει το βάρος του σε ασήμι.

Ανήκει στην οικογένεια των σκιαδανθών (Umbelliferae, Apiaceae) και τώρα πιστεύεται ότι είναι ένα εξαφανισμένο φυτό του γένους Ferula, ίσως μια ποικιλία του «γιγαντιαίου μάραθου». Ήταν σπάνιο φυτό που ευδοκιμούσε μόνο στις ακτές της Κυρήνης (στη σημερινή Λιβύη).

Το δώρο του Απόλλωνα

Ήταν οι Θηραίοι αυτοί που το ανακάλυψαν ήδη από το 630 π.Χ., όταν ίδρυσαν την ελληνική τους αποικία στη Βόρεια Αφρική, την περίφημη Κυρήνη. Οι Έλληνες ονόμασαν την αποικία τους από την πηγή Κύρη, αφιερωμένη στον θεό Απόλλωνα, και εκείνος τους έκανε δώρο το Σίλφιο.

Σύμφωνα με τον θρύλο, ο Βάττος Α' αποβιβάστηκε στην Κυρηναϊκή και οδηγήθηκε από τους γηγενείς σε μια περιοχή που είχε «τρύπα στον ουρανό», πιθανότατα γιατί έβρεχε πολύ. Εκεί υπήρχε ένα ιερό του Απόλλωνα και ο Θηραίος αποφάσισε να ιδρύσει την πόλη του τιμώντας τα ιερά εδάφη.

H πρώτη ρωμαϊκή εισβολή της Μεγάλης Βρετανίας από τον Ιούλιο Καίσαρα το 55 π.Χ. είναι ένα ιστορικό γεγονός, γνωστό από περιγραφές του Τάκιτου, του Κικέρωνα και του ίδιου του Ιούλιου Καίσαρα.

Ωστόσο, όπως αναφέρει σημερινό δημοσίευμα της βρετανικής εφημερίδας Ιndependent, παρά την πολυάριθμη δύναμη των Ρωμαίων λεγεωνάριων από 800 πλοία, κανένα αρχαιολογικό τεκμήριο της επίθεσης ή λείψανα δεν βρέθηκαν ποτέ.

Σήμερα, όμως, η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε από τύχη -από μια ανασκαφή που έγινε ενόψει της κατασκευής ενός νέου δρόμου στο Κεντ- στο φως αυτό που θεωρείται η πρώτη αδιάσειστη απόδειξη της εισβολής.

Αρχαιολόγοι από το Πανεπιστήμιο του Λέστερ και από το Συμβούλιο της κομητείας του Κεντ ανακάλυψαν μια τάφρο και ένα ακόντιο στο Έμπσφλιτ, ένα χωριό στο Άιλ οφ Θάνετ.

Το σχήμα της τάφρου στο Έμπσφλιτ είναι παρεμφερές με τα ρωμαϊκά οχυρά στην Αλεσία της Γαλλίας, όπου πραγματοποιήθηκε μια αποφασιστική μάχη στη διάρκεια του Γαλατικού Πολέμου το 52 π.Χ.

Οι ειδικοί επίσης ανακάλυψαν ότι η γειτονική περιοχή Πέγκγουελ Μπέι είναι ένας από τους ελάχιστους γειτονικούς όρμους που θα μπορούσαν να φιλοξενήσουν έναν τόσο μεγάλο στόλο.