Επιστήμη & ΤεχνολογίαS


Galaxy

Επιστήμονες εντόπισαν γιγάντια μαύρη τρύπα

μαύρες τρύπες
Θηριώδη μαύρη τρύπα, που τροφοδοτεί «τον φωτεινότερο φάρο του μακρινού σύμπαντος», ανακάλυψαν αστρονόμοι, που υπογραμμίζουν το γεγονός ότι το αστρικό αυτό σώμα έχει μάζα 12 δισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ηλιου μας.

Το μνημειώδες αστρικό σώμα βρίσκεται στο κέντρο κουάζαρ - ισχυρότατη πηγή γαλαξιακής ακτινοβολίας - με ενεργειακό εκτόπισμα ένα τρισεκατομμύριο φορές μεγαλύτερο από του Ηλιου.

Εδώ και χρόνια, η φύση των κουάζαρ, που ανακαλύφθηκαν το 1963, παρέμενε μυστηριώδης, όπως αναφέρει σε άρθρο της η εφημερίδα Guardian. Σήμερα, όμως, οι επιστήμονες πιστεύουν ότι τα κουάζαρ δημιουργούνται από την υπερθέρμανση ύλης, καθώς αυτή σύρεται προς τις γιγάντιες μαύρες τρύπες στο κέντρο μακρινών γαλαξιών.

Το νέο αντικείμενο, μαύρη τρύπα, βρίσκεται σε απόσταση 12,8 δισ. ετών φωτός από τη Γη και σχηματίστηκε μόλις 900 εκατομμύρια χρόνια μετά το γενεσιουργό Μπιγκ Μπανγκ, αιτία της δημιουργίας του ίδιου του σύμπαντος.

Οι αστρονόμοι αδυνατούν να δώσουν πειστικές εξηγήσεις για τον τρόπο με τον οποίο σχηματίστηκε μία τόσο μεγάλη μαύρη τρύπα, τόσο νωρίς στην ιστορία του σύμπαντος. Ο δρ Φουγιάν Μπιάν, του Εθνικού Πανεπιστημίου της Αυστραλίας και μέλος της διεθνούς αστρονομικής ομάδας, λέει: «Ο σχηματισμός τόσο μεγάλης μαύρης τρύπας τόσο γρήγορα είναι πολύ δύσκολο να ερμηνευθεί με τις υπάρχουσες θεωρίες. Η μαύρη τρύπα αυτή στο κέντρο του κουάζαρ απέκτησε τεράστια μάζα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα».

Sun

Ολική έκλειψη ηλίου στις 20 Μαρτίου

Η μεγαλύτερη ηλιακή έκλειψη από τον Αύγουστο του 1999
έκλειψη ηλίου
Σε λίγο καιρό πολλές περιοχές της Ευρώπης θα «βυθιστούν στο σκοτάδι», καθώς το 90% σχεδόν της ηλιακής ακτινοβολίας δε θα καταφέρει να φτάσει στη Γη. Σε λιγότερο από ένα μήνα θα βιώσουμε τη μεγαλύτερη ηλιακή έκλειψη που έχει σημειωθεί τα τελευταία 16 χρόνια.

Στις 20 Μαρτίου η τροχιά της Σελήνης θα την οδηγήσει μπροστά από τον Ήλιο, ρίχνοντας ένα πέπλο σκιάς στη Γη.

Η έκλειψη θα «καλύψει» περίπου το 84% της επιφάνειας του ήλιου, επάνω από την αγγλική πρωτεύουσα, ενώ στη Γλασκώβη, το Άμπερντην και το Εδιμβούργο το ποσοστό της έκλειψης θα πλησιάσει το 94%.

Σύμφωνα με όσα αναφέρει η Daily Mail σε δημοσίευμά της, οι διαχειριστές συστημάτων ηλεκτρικής ενέργειας προειδοποιούν ότι η έκλειψη ενέχει σοβαρό κίνδυνο μπλακάουτ σε ολόκληρη την Ευρώπη, καθώς η ήπειρος έχει αρχίσει να στηρίζεται όλο και περισσότερο στην ηλιακή ενέργεια.

Flashlight

Φωτοβολταϊκά από όστρακα γαρίδων

γαρίδα
Οι ερευνητές απομόνωσαν τα χημικά χιτίνη και χιτοζάνη που συνήθως βρίσκονται σε αφθονία στα κελύφη γαρίδων και άλλα οστρακόδερμων.
Ομάδα ερευνητών από το Πανεπιστήμιο Queen Mary του Λονδίνου κατασκεύασε τα πρώτα φωτοβολταϊκά κύτταρα από όστρακα γαρίδων.

Οι ερευνητές απομόνωσαν τα χημικά χιτίνη και χιτοζάνη που συνήθως βρίσκονται σε αφθονία στα κελύφη γαρίδων και άλλα οστρακόδερμων. Τα υλικά αυτά έχουν επίσης πολύ πιο χαμηλό κόστος παραγωγής από ότι το ρουθήνιο, το οποίο είναι παρόμοιο με το λευκόχρυσο και χρησιμοποιείται για την κατασκευή ηλιακών κυττάρων.

Στη συνέχεια οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν μια διαδικασία γνωστή ως υδροθερμική απανθράκωση για τη δημιουργία νανοσωματιδίων CQD (ανθρακικές κβαντικές κουκίδες), με τις οποίες μετά επικάλυψαν νανοράβδους οξειδίου του ψευδαργύρου.

«Πρόκειται για έναν εξαιρετικό και εύκολο νέο τρόπο δημιουργίας φωτοβολταϊκών κυττάρων από άμεσα διαθέσιμα, βιώσιμα υλικά», δήλωσε ο Τζο Μπρίσκοου, μέλος της ερευνητικής ομάδας. «Μόλις βελτιώσουμε την απόδοσή τους θα μπορούν να αντικαταστήσουν τα συμβατικά φωτοβολταϊκά σε κάθε εφαρμογή τους, ενώ ιδιαίτερα διαδεδομένη χρήση θα μπορούν να βρουν στη φόρτιση φορητών συσκευών», πρόσθεσε.

Coffee

Καφεΐνη: Το όπλο των φυτών

καφεΐνη
Η καφεΐνη που βρίσκεται στον καφέ μπορεί να είναι ένα ναρκωτικό, δεν είναι όμως το προϊόν κάποιου χημικού εργαστηρίου του υποκόσμου, αλλά το αποτέλεσμα εκατομμυρίων ετών εξελικτικής πορείας των φυτών.
Κάθε δευτερόλεπτο, οι άνθρωποι στον κόσμο πίνουν πάνω από 26.000 κούπες καφέ. Και ενώ κάποιοι μπορεί να ενδιαφέρονται μόνο για τη γεύση, οι περισσότεροι χρησιμοποιούν τον καφέ ως μέσο χορήγησης καφεΐνης στο αίμα τους. Η καφεΐνη είναι η πιο ευρέως χρησιμοποιούμενη ψυχοτρόπος ουσία παγκοσμίως.

Πολλοί από εμάς παίρνουν τη δόση καφεΐνης τους από το τσάι, ενώ άλλοι πίνουν μάτε, ένα αφέψημα που προέρχεται από το φυτό Yerba mate της Νότιας Αμερικής. Τα κακαόδεντρα παράγουν επίσης καφεΐνη, με αποτέλεσμα να λαμβάνεις μία μικρή δόση τρώγοντας σοκολάτα.

Η καφεΐνη μπορεί να είναι ένα ναρκωτικό, δεν είναι όμως το προϊόν κάποιου χημικού εργαστηρίου του υποκόσμου, αλλά το αποτέλεσμα εκατομμυρίων ετών εξελικτικής πορείας των φυτών. Παρά την τεράστια όμως επιθυμία μας για καφεΐνη, οι επιστήμονες γνωρίζουν πολύ λίγα σχετικά με το γιατί τα φυτά την παρασκευάζουν.

Μία νέα έρευνα βοηθά ώστε να αλλάξει αυτό. Μία διεθνής ομάδα επιστημόνων έχει αναλύσει την αλληλουχία του γονιδιώματος του φυτού Coffea canephora, που αποτελεί την κύρια πηγή των κόκκων του καφέ. Αναλύοντας τα γονίδιά του, οι επιστήμονες κατάφεραν να αναπαραστήσουν τον τρόπο με τον οποίο ο καφές απέκτησε τον βιοχημικό εκείνο εξοπλισμό που είναι απαραίτητος για την παραγωγή καφεΐνης.

Η νέα έρευνα, η οποία δημοσιεύθηκε πριν από λίγους μήνες στο επιστημονικό περιοδικό Science, ρίχνει φως στο εξελικτικό μονοπάτι αυτών των φυτών, το οποίο τους επέτρεψε να φτιάχνουν καφεΐνη, ως ένα τρόπο ελέγχου της συμπεριφοράς των ζώων, και κατά συνέπεια και της δικής μας.

Magnify

Το ισχυρότερο βιολογικό υλικό στη Γη τα δόντια της πεταλίδας

πεταλίνα
Ποιος θα περιμένε ότι τα μικροσκοπικά δόντια των πεταλίδων θα ήταν πραγματικά πανίσχυρα
Τα δόντια της κοινής πεταλίδας των θαλασσών αποκτούν πλέον τον τίτλο του πιο δυνατού βιολογικού υλικού που είναι μέχρι στιγμής γνωστό στον άνθρωπο, εκθρονίζοντας πλέον τον μεταξένιο ιστό της αράχνης από το βάθρο του.

Οι πεταλίδες διαθέτουν στη γλώσσα τους μικροσκοπικά δόντια μήκους μικρότερου του ενός χιλιοστού, με τα οποία αποσπούν τροφή από τα βράχια ή ανοίγουν ρωγμές μέσα στις οποίες χώνονται. Τα δόντια αποτελούνται από ένα μίγμα μετάλλων και πρωτεΐνης, το οποίο βρετανοί επιστήμονες δοκίμασαν στο εργαστήριο και βρήκαν ότι είναι τρομερά ισχυρό, σχεδόν τόσο δυνατό, όσο τα πιο ισχυρά υλικά που έχει φτιάξει ο άνθρωπος.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον δρ. Άζα Μπάρμπερ της Σχολής Μηχανικής του Πανεπιστημίου του Πόρτσμουθ αναφέρουν ότι η μελέτη του μυστικού της πεταλίδας μπορεί να βοηθήσει μελλοντικά στο να βελτιωθούν περαιτέρω -να γίνουν πιο ελαφρά και ανθεκτικά- διάφορα τεχνητά συνθετικά υλικά που χρησιμοποιούνται στα αεροπλάνα, στα πλοία και στα αυτοκίνητα, καθώς και στα σφραγίσματα των δοντιών.

«Η βιολογία, αποτελεί μεγάλη πηγή έμπνευσης για έναν μηχανικό. Αυτά τα δόντια (πεταλίδας) είναι φτιαγμένα από πολύ μικρές ίνες, διατεταγμένες με ένα συγκεκριμένο τρόπο. Πρέπει να δημιουργήσουμε δικές μας υλικές δομές ακολουθώντας τις ίδιες σχεδιαστικές αρχές», δήλωσε ο Άζα Μπάρμπερ. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Interface.

Mars

Τι ήταν το ανεξήγητο «νέφος» πάνω από τον Άρη;

νέφος άρης
Οι αστρονόμοι ξύνουν το κεφάλι τους, αδυνατώντας να δώσουν εξήγηση για ένα εκτεταμένο μυστηριώδες «νέφος» που εμφανίστηκε πρόσκαιρα πάνω από την επιφάνεια του Άρη.

Το τεράστιο νέφος, αρχικά εντοπίστηκε από ερασιτέχνες αστρονόμους το 2012 πάνω από το νότιο ημισφαίριο του γειτονικού πλανήτη. Διήρκεσε περίπου δέκα μέρες, χάθηκε και ξαναεμφανίστηκε στην ίδια περιοχή μετά από ένα μήνα, πάλι επί ένα δεκαήμερο, προτού τελικά εξαφανιστεί. Από τότε, δεν έχει κάνει ξανά την εμφάνισή του.

Οι επιστήμονες, με επικεφαλή τον ισπανό αστρονόμο Αγκουστίν Σάντσεζ Λαβέγα του βασκικού Πανεπιστημίου του Μπιλμπάο, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό Nature, σύμφωνα με το BBC, το Γαλλικό Πρακτορείο και το New Scientist, ανέλυσαν τις σχετικές εικόνες και εκτίμησαν ότι το νέφος ξεπέρασε σε έκταση τα 1.000 χιλιόμετρα, μεγαλύτερο από κάθε άλλο που έχει ποτέ παρατηρηθεί στον «κόκκινο πλανήτη».

Μια πιθανή εξήγηση είναι ότι πρόκειται για ένα νέφος διοξειδίου του άνθρακα και υδρατμών. Όμως, το νέφος παρατηρήθηκε σε μεγάλο υψόμετρο 200 έως 250 χιλιομέτρων, διπλάσιο από ό,τι τα κοινά σύννεφα του Άρη που φθάνουν έως τα 100 χιλιόμετρα. Ούτε στη Γη υπάρχουν νέφη που φθάνουν τόσο ψηλά, γι' αυτό ορισμένοι πιστεύουν ότι στην πραγματικότητα δεν πρόκειται για νέφος.

Telescope

Το άστρο του Σολτς, το κοντινέρο που πέρασε από τη Γη

νέφος του Όορτ
Το νέφος του Όορτ
Πρόκειται για ένα αχνό άστρο που «τρύπωσε» στο ηλιακό μας σύστημα και διέσχισε το γεμάτο κομήτες Νέφος του Όορτ πριν από περίπου 70.000 χρόνια

Οι αστρονόμοι εντόπισαν ένα άστρο που πιστεύουν ότι έχει περάσει κοντύτερα από τη «γειτονιά» μας από οποιοδήποτε άλλο. Πρόκειται για ένα αχνό άστρο που «τρύπωσε» στο ηλιακό μας σύστημα και διέσχισε το γεμάτο κομήτες Νέφος του Όορτ πριν από περίπου 70.000 χρόνια.

Οι επιστήμονες από τις ΗΠΑ, την Ευρώπη και άλλες χώρες, με επικεφαλής τον Έρικ Μάματζεκ του αμερικανικού Πανεπιστημίου του Ρότσεστερ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό αστροφυσικής Astrophysical Journal Letters, ανέφεραν ότι κανένα άλλο άστρο δεν έχει ποτέ πλησιάσει τόσο πολύ το ηλιακό μας σύστημα.

Το λεγόμενο «άστρο του Σολτς» (ονομάστηκε έτσι επειδή ανακαλύφθηκε από τον Γερμανό αστρονόμο Ραλφ-Ντίτερ Σολτς του Ινστιτούτου Αστροφυσικής «Λάϊμπνιτς» του Πότσνταμ το 2013) υπολογίζεται ότι πέρασε σε απόσταση περίπου 52.000 αστρονομικών μονάδων ή 0,8 ετών φωτός (σχεδόν 8 τρισεκατομμυρίων χιλιομέτρων). Το εν λόγω άστρο πλησίασε πέντε φορές πιο κοντά από ό,τι το κοντινότερο σήμερα άστρο στον Ήλιο μας, ο Εγγύς του Κενταύρου, που απέχει 4,2 έτη φωτός.

Fish

Οι πιγκουίνοι έχουν γευστικούς υποδοχείς μόνο για το αλμυρό και το ξινό

Πιγκουίνος γκεντού
Πιγκουίνος γκεντού
Η ζωή είναι κρύα και άνοστη για αυτά τα υδρόβια πτηνά του Νότιου Ημισφαιρίου: γενετικές αναλύσεις αποκαλύπτουν ότι οι πιγκουίνοι έχουν χάσει του υποδοχείς για τρεις από τις πέντε βασικές γεύσεις -και όπως φαίνεται δεν αντιλαμβάνονται καν την ψαρίλα της τροφής τους.

Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύεται στην έγκριτη επιθεώρηση Current Biology, οι πιγκουίνοι έχουν γευστικούς υποδοχείς μόνο για το αλμυρό και το ξινό, και έχουν χάσει την αίσθηση του γλυκού, του πικρού και του ουμάμι -την βασική, πικάντικη γεύση που αφήνει το γλουταμινικό μονονάτριο, το οποίο απαντάται κυρίως στο κρέας και χρησιμοποιείται ευρέως ως ενισχυτικό γεύσης σε επεξεργασμένα τρόφιμα.

«Οι πιγκουίνοι τρέφονται με ψάρια, οπότε θα περίμενε κανείς ότι χρειάζονται τα γονίδια για τους υποδοχείς του ουμάμι. Για κάποιο λόγο όμως δεν διαθέτουν αυτά τα γονίδια» λέει ο Ζιαντσί Τσανγκ του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν, μέλος της αμερικανο-κινεζικής ερευνητικής ομάδας, η οποία εξέτασε όλα τα είδη πιγκουίνων.

«Το εύρημα αυτό προκαλεί έκπληξη και δεν μπορούμε να προσφέρουμε μια ικανοποιητική απάντηση. Έχουμε όμως μερικές ιδέες» προσθέτει ο ερευνητής.

Binoculars

Φακοί επαφής που κάνουν αυτόματο ζουμ

φακοί επαφής
Η συσκευή χρηματοδοτήθηκε από την Darpa, εταιρεία που ανήκει στο Πεντάγωνο, με αρχικό σκοπό -όπως γίνεται συνήθως σε αυτές τις περιπτώσεις- να βρει στρατιωτική εφαρμογή στα μάτια των στρατιωτών που βρίσκονται στο πεδίο της μάχης.
Επιστήμονες από το πανεπιστήμιο École Polytechnique Fédérale de Lausanne στην Ελβετία, δημιούργησαν έναν τύπο φακών επαφής που προορίζεται για άτομα με ιδιαίτερη δυσκολία στην όραση και οι οποίοι έχουν τη δυνατότητα να κάνουν ζουμ σε αυτό που βλέπει ο χρήστης, απλά με το κλείσιμο του ενός του ματιού.

Συγκεκριμένα, ο φακός περιλαμβάνει έναν εξαιρετικά λεπτό επιπλέον τηλεσκοπικό φακό που ενεργοποιείται, όταν ο χρήστης κλείνει το δεξί του μάτι και επιστρέφει στο φυσιολογικό όταν κλείνει το αριστερό του μάτι.

Ο φακός επαφής μεγεθύνει τα αντικείμενα κατά 2,8 φορές, καθιστώντας τα οδικά σήματα, τα χαρακτηριστικά του προσώπου και άλλα αντικείμενα αρκετά μεγάλα και ευδιάκριτα για ανθρώπους με εκφύλιση της ωχράς κηλίδας, ώστε να μπορούν να τα αναγνωρίζουν με την περιφερειακή τους όραση.

Magic Wand

RNA: Η «αδελφή» του DNA, βοηθά το ανθρώπινο σώμα να αυτοθεραπευτεί

RNA νανο-τετράγωνο
© UC San DiegoRNA νανο-τετράγωνο
«Όλοι γνωρίζουμε το DNA. Όμως γνωρίζατε ότι η αδελφή του, το RNA μπορεί να βοηθήσει το σώμα μας ώστε να παράγει το δικό του φάρμακο;» μεταδίδει ο απεσταλμένος μας στην Γερμανία ο Χουλιάν Λοπέζ Γκομέζ.

Σε αυτό το ερευνητικό κέντρο στο Τίμπιγκεν της Γερμανίας, επιστήμονες εργάζονται για να αποκαλύψουν τα μυστικά αυτού του συναρπαστικού μορίου. Η επιστημονική του ονομασία είναι «αγγελιοφόρος RNA».

Βασικά, βοηθά το ανθρώπινο σώμα να αυτοθεραπευτεί.

«Ο αγγελιοφόρος RNA είναι ένα συναρπαστικό μόριο. Μπορούμε να πούμε ότι σχεδιάστηκε από τη φύση ώστε να λειτουργεί ως ο θεράπων ιατρός του σώματος μας. Παρέχει ένα μεγάλο σχήμα προστασίας για τα κύτταρα μας και σε αυτό το καθεστώς, τα κύτταρα μας μπορούν να παράγουν οποιοδήποτε είδος πρωτεΐνης. Αυτή η πρωτεΐνη δεν πρέπει να είναι αποκλειστικά ανθρώπινης προέλευσης. Μπορεί να προέρχεται από παθογόνα, βακτήρια ή ιούς. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το μόριο του αγγελιοφόρου RNA μπορεί να θεραπεύσει τον οργανισμό. Στη συνέχεια, το ανοσοποιητικό σύστημα μαθαίνει να αναγνωρίζει ότι η πρωτεΐνη προέρχεται από έναν ιό ή από βακτήρια. Αυτό σίγουρα είναι περίεργο για τον ανθρώπινο οργανισμό και γι' αυτό αναπτύσσει μια ανοσολογική αντίδραση στον οργανισμό.
Εμείς δεν τροποποιούμε το RNA με χημικά μέσα. Μαθαίνουμε από τη φύση και ψάχνουμε μόνο τα φυσικά στοιχεία που μπορούμε να εισάγουμε στο RNA. Έτσι μπορούμε να δουλέψουμε και να βελτιώσουμε τα χαρακτηριστικά αυτού του μορίου. Βεβαίως απαιτείται συστηματική μελέτη και έρευνα» υποστηρίζει, η βιολόγος Μαριόλα Φοτινμλεζέκ.

Το βιολογικό μόριο έχει τεράστιες δυνατότητες, λένε οι ερευνητές. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ανάπτυξη νέων ανοσοθεραπειών κατά του καρκίνου, καθώς και εμβολίων κατά των λοιμωδών νόσων.