Όντως, οι ενέργειες του Βλαντιμίρ Πούτιν ανέτρεψαν τα πλάνα της Παγκόσμιας Ελίτ για πλήρη κυριαρχία, το τελευταίο άτομο στην ιστορία που έκανε κάτι παρόμοιο όμως ήταν ο Ιούλιος Καίσαρας, και όλοι γνωρίζουμε τι του συνέβη.
Επί του παρόντος μελετώ τις λεπτομερείς περιγραφές της πτώσης του πολιτισμού της Εποχής του Χαλκού και ο παραλληλισμός είναι τόσο ενδιαφέρον που θα ήθελα να επιστήσω την προσοχή σας σ' αυτόν. Στα τέλη της Εποχής του Χαλκού υπήρξε μια τέτοια καταιγίδα συνθηκών και γεγονότων που έριξε τους ανθρώπους της Μεσογείου - ενδεχομένως ολόκληρο τον πληθυσμό του πλανήτη, αν ήταν δυνατή η συλλογή όλων των δεδομένων - σε μια σκοτεινή περίοδο από την οποία δεν μπόρεσαν να βγουν για περίπου 300 χρόνια. Εάν η ανθρωπότητα καταφέρει να επιβιώσει, νομίζω πως θα έχουμε να αντιμετωπίσουμε κάτι παρόμοιο.
Πρώτα απ' όλα, υπάρχει η κλιματική αλλαγή. Η κλιματική αλλαγή προκαλεί κακές σοδειές, ελλείψεις και λοιμούς. Αυτά επισπεύδουν κοινωνικοοικονομικές κρίσεις, συμπεριλαμβανομένων μαζικών μεταναστεύσεων. Ιστορικά, η κλιματική αλλαγή που επηρέασε την Εποχή του Χαλκού πριν από την πτώση της ξεκίνησε με την «αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη». Ναι, η υπερθέρμανση του πλανήτη είναι πραγματικότητα, αλλά δεν είναι ανθρωπογενής. Και η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη ακολουθείται από δραματική μείωση των θερμοκρασιών παγκοσμίως. Αυτό συνέβη κατά την Εποχή του Χαλκού.
Φυσικά, υπήρξαν ξηρασίες και πλημμύρες καθ' όλη τη διάρκεια της ιστορίας, και η αύξηση αυτών των παραγόντων από μόνοι τους δεν είναι αρκετοί για να καταστρέψουν ένα πολιτισμό. Θα ήθελα όμως να υπενθυμίσω στους αναγνώστες την Secret Pentagon Report (Μυστική Αναφορά του Πενταγώνου) που δόθηκε στη δημοσιότητα και προειδοποιούσε ότι η απειλή στην ανθρωπότητα από την κλιματική αλλαγή ήταν πολύ μεγαλύτερη από την τρομοκρατία, και ότι η Βρετανία θα μετατρεπόταν σε Σιβηρία σε λιγότερα από είκοσι χρόνια. Αυτό ήταν πίσω στο 2004. Έντεκα χρόνια πέρασαν από τότε και οι παγκόσμια ελίτ δεν έχει κάνει τίποτα παρά να συνεχίζει τον πόλεμο της κατά της τρομοκρατίας. Ίσως πιστεύουν ότι δημιουργώντας την τρομοκρατική απειλή ήταν ένας έξυπνος τρόπος να διασφαλίσουν το σύστημα ελέγχου έτσι ώστε στο τέλος, όταν η αναρχία εξαπλωθεί λόγω έλλειψης προμηθειών τροφής και νερού, θα μπορούν να επιλέγουν ποιος έχει να φάει και ποιος όχι.
Αυτό μου θυμίζει το Global Change Game (Παιχνίδι Παγκόσμιων Αλλαγών) του Bob Altemeyer. Ακολουθεί μια γρήγορη ανασκόπηση των παραμέτρων του παιχνιδιού:
Τον Οκτώβριο του 1994, ο καθηγητής ψυχολογίας του Πανεπιστημίου της Μανιτόμπα, Bob Altemeyer, πραγματοποίησε ένα πείραμα. Αφού εξέτασε τους συμμετέχοντες χρησιμοποιώντας ένα τεστ προσωπικότητας συγκεκαλυμμένο ως δημοσκόπηση, επέλεξε 68 ιδιαίτερα απολυταρχικούς φοιτητές πανεπιστημίου να παίξουν ένα παιχνίδι προσομοίωσης πολιτικής διακυβέρνησης και διαχείρισης πόρων με το όνομα Παιχνίδι Παγκόσμιων Αλλαγών (Global Change Game). Σε αυτό το παιχνίδι, κάθε παίχτης αντιπροσωπεύει 100 εκατομμύρια ανθρώπους σε μια από τις 9 διαφορετικές περιοχές του κόσμου. Το παιχνίδι περιλαμβάνει λήψεις αποφάσεων σχετικά με την αντιμετώπιση διάφορων κοινωνικών, οικονομικών και περιβαλλοντικών θεμάτων. Η βιωσιμότητα του κάθε παίχτη εξαρτάται από 3 παράγοντες: τροφή, υγειονομική περίθαλψη και απασχόληση. Αν κάποιος παίχτης χάσει πρόσβαση σε ένα από τους παράγοντες, λαμβάνει ένα μαύρο περιβραχιόνιο. Αν λάβει 3 περιβραχιόνια, όλοι οι άνθρωποι που αντιπροσωπεύει χάνουν τη ζωή τους. Μια παγκόσμια περιβαλλοντική κρίση λαμβάνει χώρα σε κάποιο τυχαία καθορισμένο σημείο του παιχνιδιού, που εξετάζει την ετοιμότητα του κάθε παίχτη να ανταποκριθεί σε μια παγκόσμια κρίσιμη κατάσταση.Μπορείτε να διαβάσετε το υπόλοιπο άρθρο εδώ. Κι αυτή είναι η αναφορά του Altemeyer σχετικά με το παιχνίδι: What Happens When Authoritarians Inherit the Earth? A Simulation. [Τι συμβαίνει όταν οι απολυταρχικοί κληρονομούν τη Γη; Μια προσομοίωση]
Το παιχνίδι περιλαμβάνει επίσης περιφερειακούς ηγέτες, οι ονομαζόμενοι ως «Ελίτ», που έχουν τον έλεγχο του τραπεζικού λογαριασμού της περιοχής τους και μπορούν να τον χρησιμοποιήσουν για να αγοράσουν εργοστάσια, νοσοκομεία, στρατό, κτλ. Έχουν την ικανότητα να ταξιδεύουν σε όλο τον κόσμο, να κάνουν συμφωνίες με άλλους Ελίτ, και να κηρύξουν πόλεμο αν καταφέρουν να συγκεντρώσουν επαρκή στήριξη από τον πληθυσμό της περιοχής τους. Ένας επιτυχημένος πόλεμος σημαίνει περισσότερα εδάφη και πόρους. Οι Ελίτ μπορούν επίσης να διοχετεύσουν κρυφά μερικά από τα χρήματα της περιοχής τους στις δικές τους τσέπες. (Εν αγνοία των υπολοίπων παιχτών, οι Ελίτ συναγωνίζονται ταυτόχρονα για το βραβείο του Πλουσιότερου Άνθρωπου στον Κόσμο.)
Το Παιχνίδι Παγκόσμιων Αλλαγών είχε σχεδιαστεί αρχικά για την εκπαίδευση μαθητών σχετικά με τις διάφορες προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο σύγχρονος κόσμος, όπως η αύξηση του πληθυσμού, η πείνα, η κλιματική αλλαγή, οι διεθνείς σχέσεις, οι πόλεμοι και η κατανομή των πόρων. Εκείνη τη μέρα του 1994 όμως, ο Bob Altemeyer το χρησιμοποίησε για άλλο σκοπό: για να δει τι θα συνέβαινε σε ένα κόσμο αποτελούμενο αποκλειστικά από δεξιούς απολυταρχικούς.
Όταν διευθύνουν τον κόσμο οι απολυταρχικοί
Τι συνέβη στο παιχνίδι του Altemeyer; Πρώτα, οι Ελίτ της Μέσης Ανατολής διπλασίασαν την τιμή του πετρελαίου. Έπειτα, η πρώην Σοβιετική Ένωση εισέβαλε στην Βόρεια Αμερική προκαλώντας ένα πυρηνικό ολοκαύτωμα που σκότωσε 7,4 δισεκατομμύρια ανθρώπους, δηλαδή, ολόκληρο τον πληθυσμό της Γης. Τέλος. Ή θα μπορούσε να ήταν το τέλος, με τη διαφορά ότι όταν ένας πυρηνικός πόλεμος συμβαίνει στο παιχνίδι Παγκόσμιων Αλλαγών, γίνεται επανεκκίνηση του παιχνιδιού και οι συμμετέχοντες έχουν την ευκαιρία να ξαναπροσπαθήσουν. Σε αυτή την περίπτωση, επειδή η πυρηνική εξόντωση συνέβη τόσο νωρίς, οι συντονιστές άρχισαν το παιχνίδι σχεδόν από την αρχή.
Αφού τους δόθηκε η δεύτερη ευκαιρία, η πρώην Σοβιετική Ένωση προτίμησε τον συμβατικό πόλεμο αντί για τον πυρηνικό, εισβάλλοντας την Κίνα και σκοτώνοντας 400 εκατομμύρια ανθρώπους. Ένας Ελίτ κάλεσε μια συνεδρίαση σε στιλ ΟΗΕ για να συζητήσουν μελλοντικές κρίσεις, αλλά οι συμμετέχοντες δεν κατάφεραν να φτάσουν σε καμιά συμφωνία. Συνέβηκε η προγραμματισμένη κρίση της τρύπας του όζοντος. Κανένας δεν μπήκε στον κόπο να καλέσει διάσκεψη κορυφής αυτή τη φορά. Η Ευρώπη ήταν η μόνη περιοχή που μείωσε τις εκπομπές αερίων οικειοθελώς. Η φτώχεια εξαπλώθηκε στις λιγότερο αναπτυγμένες περιφέρειες καθώς η αύξηση πληθυσμού εκτινάχτηκε στα ύψη, μια κατάσταση που επιδεινώθηκε λόγω της γενικής άρνησης για την προώθηση αντισύλληψης. Η Λατινική Αμερική μετέτρεψε όλα τα δέντρα της σε ένα είδος (αυτό που παράγει την πιο επικερδή ξυλεία) παρά το γεγονός ότι είχε προειδοποιηθεί ότι τέτοια πράξη θα καθιστούσε ευάλωτο το οικοσύστημα της. Οι Ελίτ παραμέλησαν τα κοινωνικά, περιβαλλοντικά και οικονομικά ζητήματα των περιοχών τους, και αντ' αυτού επέλεξαν να χρησιμοποιήσουν τους πόρους τους για αύξηση της στρατιωτικής τους δύναμης (και το δικό τους προσωπικό πλούτο). Προς το τέλος του παιχνιδιού, οι απολυταρχικοί είχαν χωρίσει τον κόσμο σε ένοπλα στρατόπεδα, απειλώντας ο ένας τον άλλο με πυρηνικό πόλεμο. Πάνω από ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι πέθαναν από την πείνα και τις ασθένειες, φέροντας τον τελικό αριθμό θανάτων στα 2,1 δισεκατομμύρια. Ήταν ένα θεαματικά αποτυχημένο παιχνίδι, στο οποίο ο Altemeyer θα αναφερόταν αργότερα ως η «Νύχτα Αφανισμού».
Όταν διευθύνουν τον κόσμο οι μη-απολυταρχικοί
Τον ίδιο μήνα ο Altemeyer διεξήγαγε ένα διαφορετικό Παιχνίδι Παγκόσμιων Αλλαγών με μόνο μη-απολυταρχικούς παίχτες. Το πρώτο πράγμα που έκαναν (κατόπιν αμοιβαίας συναίνεσης) ήταν να δημιουργήσουν μια παγκόσμια οργάνωση για την αντιμετώπιση κρίσεων. Δεν πραγματοποιήθηκαν πόλεμοι ή απειλές πολέμων (οι Ελίτ της Βόρειας Αμερικής προσπάθησαν να αρχίσουν ένα πόλεμο, αλλά οι άλλοι στην περιοχή τους δεν τους το επέτρεψαν). Ο αριθμός των στρατευμάτων που τους ανατέθηκε στην αρχή μειώθηκε με το πέρασμα του χρόνου. Όταν οι συντονιστές ανακοίνωσαν την προγραμματισμένη κρίση της υπερθέρμανσης του πλανήτη, οι Ελίτ συναντήθηκαν όπως είχε συμφωνηθεί και πρόσφεραν αρκετά χρήματα για να αγοράσουν τεχνολογία που θα ξαναγέμιζε την τρύπα του όζοντος. Οι πείνα και οι ασθένειες κόστισαν τη ζωή σε μόνο 300 εκατ. ανθρώπους στην Αφρική και 100 εκατ. στην Ινδία (Η Ευρώπη παρείχε ενισχύσεις, αλλά η Βόρεια Αμερική, όχι). Προς το τέλος του παιχνιδιού ο πληθυσμός είχε αυξηθεί στα 8,7 δις, και κανένας δεν είχε λάβει κανένα μαύρο περιβραχιόνιο, που σημαίνει ότι δεν έχασαν την πρόσβαση τους σε τροφή, υγειονομική περίθαλψη και απασχόληση. Η αποστρατικοποίηση, το αμοιβαία επωφελές εμπόριο, τα βιώσιμα οικονομικά προγράμματα και τα χαμηλά επίπεδα προσωπικής κερδοσκοπίας των Ελίτ (οι Ελίτ της Βόρειας Αμερικής κέρδισαν το μυστικό παιχνίδι) συνέβαλαν σε μια ιδιαίτερα επιτυχημένη πορεία του παιχνιδιού σε σχέση με τα περισσότερα. Η συνεργασία κυριάρχησε στο παιχνίδι των μη-απολυταρχικών, με το άτομο που ανέλαβε την Ελίτ της Βορείου Αμερικής να είναι η μόνη εξαίρεση.
Προφανώς, υπήρξε μεγάλη διαφορά ανάμεσα στον προσομοιωμένο κόσμο που δημιούργησαν οι απολυταρχικοί και αυτόν που δημιούργησαν οι μη-απολυταρχικοί.
Παρατηρήσατε τι συνέβη στο παιχνίδι όταν ανέλαβαν τον έλεγχο άτομα με απολυταρχικό χαρακτήρα; Επί του παρόντος βρισκόμαστε σε αυτή την τροχιά και όλα εξελίσσονται σύμφωνα με το παράδειγμα στο παιχνίδι. Μην διερωτάστε γιατί αυτοί οι τύποι δεν βλέπουν πως οδεύονται προς την καταστροφή και ότι παρασύρουν τους πάντες μαζί τους. Διαβάστε για τη ψυχοπάθεια και θα καταλάβετε.
© bcclimate.comΗ αύξηση των μεγάλων σεισμών ανά πενταετία
Άρα έχουμε λοιμούς που οφείλονται στις κλιματικές αλλαγές και γεωλογικά-προερχόμενα δεινά σε ολόκληρο τον πλανήτη, τα οποία οδηγούν σε κοινωνικές αναταραχές που αυξάνονται όπως ο ατμός σε μια αεροστεγή χύτρα ταχύτητας. Θα μπορούσαμε να αναρωτηθούμε, «Γιατί, στο όνομα της λογικής, η παγκόσμια ελίτ δεν κάνει τίποτε γι' αυτά τα προβλήματα αντί να τα κάνει χειρότερα βομβαρδίζοντας σε συντρίμμια τόσα μέρη στον πλανήτη, που μόνο προσθέτουν στην αύξηση της εν λόγω αναταραχής; Δεν βλέπουν που οδηγεί;» Όπως το έθεσε ο Πούτιν: «Μπορείτε να δείτε τι έχετε κάνει;» Όπως άφησα να εννοηθεί, όχι, δεν βλέπουν τι έχουν κάνει και δεν μπορούν να δουν τι έχουν κάνει. Είναι πεπεισμένοι ότι κλειδώνοντας τα πάντα υπό κλοιό ελέγχου θα διασφαλίσουν ότι αυτοί θα επιλέγουν ποιος θα φάει και ποιος όχι στις επερχόμενες «δοκιμασίες». Και ασφαλώς έχουν διαβάσει ιστορία και νομίζουν ότι παίζουν το παιχνίδι ώστε οι αναπόφευκτες εξεγέρσεις να βρίσκονται εντελώς υπό τον έλεγχο τους. Ιστορικά μιλώντας, σε αρχαίους καιρούς, οι άνθρωποι επαναστατούσαν εναντίων των ελίτ και έπεφταν κεφάλια - δείτε την γαλλική επανάσταση ως πρόσφατο παράδειγμα. Αλλά και τότε, δεν έκανε τα πράγματα καλύτερα: γνωρίστε το νέο αφεντικό, ίδιο με το παλιό αφεντικό.
© D. Dagli Orti/DEA/De Agostini/GettyΜια Μινωική τοιχογραφία από την ανατολική πτέρυγα του ανακτόρου της Κνωσού.
Έτσι τώρα έχουμε φυσικές καταστροφές - σεισμούς, τσουνάμι, ηφαίστεια, κλιματική αλλαγή - εξεγέρσεις και πολέμους. Αλλά η ανθρωπότητα έχει αντιμετωπίσει όλα αυτά τα γεγονότα ξανά και ξανά κατά την διάρκεια της ιστορίας της. Δεν οδηγούν πάντα - ούτε συχνά - στην ολοκληρωτική καταστροφή ενός ακμάζων πολιτισμού. Άρα γιατί επήλθε η πτώση του πολιτισμού της Εποχής του Χαλκού;
Ο Colin Renfrew το αναλύει σύμφωνα με την «κατάρρευση των συστημάτων»: το φαινόμενο του φτερού της πεταλούδας, όπου ένα μικρό φτερούγισμα μπορεί να οδηγήσει σε ένα τυφώνα μακροπρόθεσμα. Απαριθμεί τα γενικά χαρακτηριστικά μίας τέτοιας κατάρρευσης: 1) κατάρρευση της κεντρικής διοικητικής οργάνωσης, 2) εξαφάνιση της παραδοσιακής ελίτ τάξης, 3) κατάρρευση της συγκεντρωτικής οικονομίας, και 4) μετανάστευση και μείωση του πληθυσμού.
Σύμφωνα με τα σημεία 1 και 2, νομίζω ότι η ηγεσία δεν διοικούσε πλέον για το καλό του λαού. Η παραδοσιακή ελίτ τάξη - που βρίσκεται σε θέση να εξυπηρετεί τους ανθρώπους και να λειτουργεί για λογαριασμό τους - είχε αντικατασταθεί από παθολογικά άτομα, ακριβώς όπως βλέπουμε να συμβαίνει στη δική μας εποχή. Ο Mario Liverani του Πανεπιστημίου της Ρώμης θέτει την ευθύνη στην συγκέντρωση της εξουσίας, που μπορεί να βρίσκεται στη σωστή κατεύθυνση, αλλά και πάλι, δεν έχω πεισθεί ότι αυτό ήταν αρκετό για να φέρει την πτώση ενός ολόκληρου πολιτισμού και τους 3 σκοτεινούς αιώνες που ακολούθησαν. Το μόνο πράγμα που μπορεί να τα εξηγήσει όλα αυτά είναι ένα εξωτερικό στοιχείο που θα μπορούσε να επιφέρει την αλλαγή στο σύστημα, το οποίο υπό άλλη περίπτωση θα ήταν σε θέση να χωρέσει τις παραλλαγές των προαναφερθέντων στοιχείων. Δυο παράγοντες που φαίνονται να είναι οι πιο πιθανοί υπαίτιοι, είναι φυσικά οι καταστροφές από κοσμικά αίτια: πολλαπλά συμβάντα του είδους Τουνγκούσκα - μερικά μικρότερα, άλλα μεγαλύτερα - και επιδημίες. Η μελέτη που διαβάζω επί του παρόντος δεν αναφέρει κανένα από αυτούς τους παράγοντες στους υπολογισμούς της κι έτσι τελειώνει κάπως ανικανοποίητα με «πολλαπλασιαστικές επιδράσεις»: η κατάρρευση ενός μέρους του συστήματος είχε αλυσιδωτές επιδράσεις που οδήγησαν στην κατάρρευση του επόμενου μέρους του συστήματος (όπως το ντόμινο).
© Leon Neal/AFPΠαίζοντας το Παιχνίδι Παγκόσμιων Αλλαγών
Θα υπάρξουν βομβαρδισμοί από κομήτες ή φράγματα αστεροειδών στο προσεχές μας μέλλον; Δεν γνωρίζω. Φαίνεται πολύ πιθανό. Θα υπάρξουν μαζικές επιδημίες που θα σκοτώσουν το 70% του παγκόσμιου πληθυσμού; Φαίνεται πολύ πιθανό, η ιστορία επαναλαμβάνεται και αυτά είναι συμβάντα που επαναλαμβάνονται με τρομακτική τακτικότητα. Ακόμα κι αν κανένας από αυτούς τους παράγοντες δεν μπει στο παιχνίδι, αν απλά ακολουθήσουμε την τρέχουσα πορεία που οδηγεί σε μαζική κατάρρευση των συστημάτων, αυτό σημαίνει μαζικός θάνατος.
Προφανώς, όταν οι άνθρωποι αναλογιστούν αυτά τα πράγματα - αν υποθέσουμε ότι μπορούν να πειστούν να τα αναλογιστούν για δική τους άμυνα - τείνουν να πιστεύουν ότι θα συμβούν σε κάποιον άλλο, κάπου αλλού. Αυτή είναι η διαδικασία σκέψης αυτών στους οποίους τελικά συμβαίνει. Αυτοί που σκέφτονται, «μπορεί να συμβεί, και μπορεί να συμβεί σε εμένα... πρέπει να προετοιμαστώ...», είναι αυτοί που θα έχουν την πιθανότητα επιτυχίας.
Υπάρχει μια παλίρροια στις υποθέσεις των ανθρώπων, που αν την αρπάξουν στην πλημμυρίδα, οδηγεί σε πλούτη. Αν το παραλείψουν, ολόκληρο το ταξίδι της ζωής τους προορίζεται στα άβαθα και τη μιζέρια. Σε μια γεμάτη θάλασσα ταξιδεύουμε τώρα. Και πρέπει να ακολουθήσουμε το ρεύμα όταν εξυπηρετεί, ή να χάσουμε τα εγχειρήματα μας. ~ Ουίλιαμ Σαίξπηρ, Ιούλιος Καίσαρας
Σχόλιο: Προτεινόμενη ανάγνωση: 1177 B.C.: The Year Civilization Collapsed [1177 Π.Χ.: Η χρονιά που κατέρρευσε ο Πολιτισμός] του Eric H. Cline.